صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟
از گذشته بانک‌ها یک گزینه ثابت برای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز نزد اکثر افراد جامعه به شمار می‌آمدند. هر شخصی که سرمایه‌ای مازاد داشت در گام اول سپرده بانکی را انتخاب می‌کرد. با گذشت زمان و افزایش شناخت و آگاهی مردم، بازارهایی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ مانند بورس نیز محبوبیت بیشتری پیدا کردند. نوسان قیمت و ریسک اجزای جدانشدنی بورس هستند اما با وجود صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت، فرصت سرمایه‌گذاری امن و بدون ریسک نیز برای فعالان بورس فراهم شده است. در ادامه تفاوت صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت در بورس و سرمایه گذاری در بانک را بررسی خواهیم کرد.
در این مقاله به موضوعات زیر می‌پردازیم:
o صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟
o سوددهی بانک و صندوق های درآمد ثابت چقدر است؟
o بررسی صندوق های سرمایه گذاری بانک‌ها
o فرآیند محاسبه سود صندوق های درآمد ثابت
o نکات تکمیلی درباره صندوق های درآمد ثابت
صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟
یکی از فرآیندها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند؛ شرکت‌هایی با یک کادر متخصص و حرفه‌ای که نقدینگی را از سمت مردم جذب و در دارایی‌هایی مانند سهام یا اوراق بهادار دیگر و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. افرادی که اطلاعات کافی در حوزه بورس و معاملات سهام ندارند می‌توانند سرمایه خود را در صندوق های سرمایه گذاری تزریق کنند و از این طریق، مدیریت دارایی خود را به افراد متخصص و باتجربه بسپارند. در گذشته بانک تنها گزینه برای سرمایه‌گذاری ایمن محسوب می‌شد اما رفته‌رفته سرمایه‌گذاران متوجه سود بیشتر صندوق‌ها نسبت به سپرده‌های بانکی شدند و افراد بیشتری به صندوق های سرمایه گذاری در بورس تمایل پیدا کردند که نوعی سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس محسوب می‌شود.
نوع صندوق‌ها با توجه به ترکیب دارایی‌هایشان متفاوت است. معمولا ۷۰ الی ۹۰ درصد دارایی صندوق های درآمد ثابت را اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی، سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت تشکیل می‌دهد. باقی‌مانده دارایی این صندوق‌ها معمولا با اختیار مدیر صندوق تا سقف ۱۰ درصد در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. این گونه صندوق مناسب افرادی است که از هیجان زیاد دوری می‌کنند و ریسک‌پذیری پایینی دارند.
این صندوق‌ها ممکن است ETF یا قابل معامله در بورس باشند که در این صورت با استفاده از سامانه معاملاتی کارگزاری خود می‌توانید برای خرید آنها اقدام کنید. بعضی از دیگر نیز مبتنی بر صدور ابطال هستند؛ در این صورت لازم است اطلاعات دقیق نحوه خرید و مدارک مورد نیاز را در وب سایت صندوق‌ها مشاهده کنید.
بعضی از صندوق‌های درآمد ثابت در دوره‌های از پیش تعیین‌شده به سرمایه‌گذاران خود سود واریز میکند. دوره‌های پرداخت سود به سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها به ترتیب ۱، ۳، ۶، ۱۲ ماهه است. ریسک نقدشوندگی یکی از مهمترین مسائلی است که هر سرمایهگذار باید در نظر بگیرد. از مزیت‌های این نوع صندوق میتوان به قابلیت نقدشوندگی بسیار بالای آن اشاره کرد؛ به این معنی که در هر زمانی به پول خود احتیاج پیدا کردید، می‌توانید واحدهای صندوق را در کوتاه‌ترین زمان ممکن نقد کنید.
صندوق‌های درآمد ثابت همیشه یک ضامن نقدشوندگی دارند که معمولا از نهاد مالی معتبر تشکیل می‌شود. وجود همین ضامن ازنظر روانی برای سرمایه گذران بسیار تأثیرگذار است و آسودگی خاطر زیادی را به همراه دارد. در حال حاضر و در سال‌های اخیر بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر از بانک‌ها بوده و از همین جهت مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.
سوددهی بانک و صندوق های درآمد ثابت چقدر است؟
طبق آخرین مصوبه‌ای که در سال ۱۳۹۸ از جانب بانک مرکزی ابلاغ شد، بیشترین سود بانکی برای سپرده‌های کوتاه‌مدت ۱۰ درصد و برای سپرده‌های بلندمدت ۱۵ درصد لحاظ شد. البته نرخ سود در بعضی از بانک‌ها و موسسات بیشتر از این رقم بود.
همان طور که اشاره کردیم، انواع و اقسام صندوق های سرمایه گذاری در جهان و ایران وجود دارد که در این میان، صندوق های درآمد ثابت بیشترین شباهت را با سپرده‌های بانکی دارند. از طرفی چون ریسک این صندوق‌ها پایین است و هیجانات بازار بورس تأثیر بدی روی آنها ندارد، بسیار مورد پذیرش سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. تا انتهای سال ۱۳۹۸ در کشور ۲۰۱ صندوق سرمایه‌گذاری در کشور به ثبت رسیده بود که از این تعداد، ۷۹ مورد صندوق‌های با درآمد ثابت هستند. بعضی از این صندوق‌ها در تاریخ‌های از قبل مشخص‌شده، سود به حساب سرمایه‌گذاران واریز می‌کنند. در نهایت جالب است که بدانید سوددهی صندوق‌های درآمد ثابت در سال گذشته میانگین حدود ۲۵ درصد بوده است.
بررسی صندوق های سرمایه گذاری بانک‌ها
صندوق های سرمایه گذاری بانکی، از انواع صندوق‌های در سهام، مختلط و درآمد ثابت هستند. از نظر ضامن نقدشوندگی نیز خود بانک مد نظر به‌عنوان پشتیبان نقدشوندگی صندوق معرفی می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خیال راحت سرمایه خود را به این صندوق‌ها تزریق کنند. یکی از پارامترهای مهم برای هر سرمایهگذار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرعت نقدشوندگی آن است که با توجه به نوع صندوقی که شما در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید، متفاوت خواهد بود. در هر صورت، صندوق‌های درآمد ثابت قدرت نقدشوندگی بسیار زیادی دارند که در مقایسه با سایر صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاران ایده‌ال است. افرادی که قصد دارند سرمایه خود از بانک خارج کنند، بدون شک به بهترین گزینه ممکن و جایگزین آن فکر می‌کنند و معمولا در رأس تصمیمات خود به صندوق‌های با درآمد ثابت می‌رسند.
فرآیند محاسبه سود صندوق‌های با درآمد ثابت
به طور معمول سرمایه‌گذاران از دو طریق می‌توانند سود خود را دریافت کنند:
افزایش ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV : در این وضعیت با افزایش ارزش صندوق، قیمت‌های واحد صندوق افزایش خواهد یافت.
دریافت سود در بازه‌های زمانی تعریف‌شده: در این حالت بعضی از صندوق‌ها تنها در پایان سال سود تقسیم می‌کنند و بعضی‌ها هم همان‌طور که از قبل اشاره کردیم به صورت دوره ماهیانه برای واریز سود اقدام می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند بنا به نیاز یا ترجیحات مالی خود، صندوق‌های درآمد ثابت مختلف را انتخاب کنند.
با مراجعه به وب سایت fipiran.com می‌توانید اطلاعات مربوط به تمامی صندوق‌ها را مشاهده کنید و میزان بازدهی آنها را با هم مقایسه کنید.
نکات تکمیلی درباره صندوق‌های درآمد ثابت
حداقل و حداکثر سپرده در این صندوق‌ها با هم متفاوت است و مبلغی در نظر گرفته می‌شود که هر صندوق تا آن حد می‌تواند سرمایه جذب کند. به عنوان مثال یک صندوق دو هزارمیلیاردی قادر به جذب سرمایه تا این سقف خواهد بود.
هنگام سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها، حتما اطلاعاتی نظیر هزینه صدور و ابطال را در نظر بگیرید.
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم مانند صندوق‌های بانکی، معاف از مالیات است.
سخن آخر
صندوق‌های درآمد ثابت یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که با حداقل ریسک سود قابل قبولی ارائه می‌دهند. ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها همانند سپرده‌های بانکی پایین است و از نظر ضامن نقد شوندگی همانند صندوق‌های بانکی بسیار قابل اطمینان هستند. با توجه به چهارچوب‌ها و سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در راستای مدیریت سرمایه و امور مالی، در حال حاضر صندوق‌های درآمد ثابت گزینه مناسب‌تری از سپرده‌های بانکی هستند و شما می‌توانید با خیال راحت سرمایه خود را به این صندوق‌ها اختصاص دهید.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟
بسیاری از افراد به دلایل مختلفی مثل کمبود وقت، نداشتن اطلاعات کافی درباره فرصت‌های سرمایه گذاری موجود و … به تنها گزینه‌ای که برای پس‌انداز پول خود فکر می‌کنند، بانک است. در نتیجه، فرصت کسب بازده‌های بیشتر را از دست می‌دهند. یکی از ابزارهایی که این فرصت را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد، صندوق‌های سرمایه گذاری است. این صندوق‌ها برای افرادی که قصد دارد به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه گذاری کنند یا اینکه زمان و اطلاعات کافی برای سرمایه گذاری مستقیم را ندارند مناسب است. با این کار، سرمایهگذار امکان دستیابی به بازدهی بالاتر از سود بانکی را به دست خواهد آورد. یک صندوق سرمایه گذاری، مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. می‌توانید آن را به صورت شرکتی در نظر بگیرید که افراد مختلف، پول‌های خود را روی هم می‌گذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایه گذاری می‌کنند.
آموزش ارزهای دیجیتال با بالاترین سود و بازدهی٬ برای ارتباط بیشتر به لینک مراجعه نمایید
صندوق‌های سرمایه گذاری چه مزیت‌هایی دارند؟
- مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها
نخستین مزیت صندوق‌های سرمایه گذاری، مدیریت حرفه‌ای پول شما است. صندوق‌های سرمایه گذاری ابزاری برای سرمایه صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ گذاران خرد به شمار می‌روند تا بتوانند از توانایی‌ها و مهارت‌های افراد حرفه‌ای برای سرمایه گذاری و نظارت بر دارایی‌هایشان استفاده کنند. در این صندوق‌ها تحلیل‌گران و مدیران سرمایه گذاری به طور پیوسته تلاش می‌کنند تا با یافتن گزینه‌های مناسب و خرید و فروش به موقع آنها، عملکرد ممتازی برای سرمایه گذاران خود فراهم کنند.
- کاهش ریسک سرمایه گذاری‌ها
بر اساس قوانین سازمان بورس، صندوق‌های سرمایه گذاری باید سبدی متنوع از دارایی‌های نقدی و اوراق بهادار را تشکیل دهند. بخشی از این دارایی‌ها شامل دارایی‌های با درآمد ثابت همچون سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت هستند که ریسک سرمایه گذاری را به شکل قابل توجهی کاهش صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ می‌دهند. به تشکیل این سبد از دارایی‌ها در اصطلاح، متنوع سازی دارایی‌ها گفته می‌شود. سرمایهگذار می‌تواند با پرداخت مبلغی مشخص، چنین سبدی را خریداری کند و خطرات سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را کاهش دهد.
- نظارت و شفافیت اطلاعاتی
صندوق‌های سرمایه گذاری در بازه‌های زمانی مشخصی توسط سه نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار، متولی و حسابرس مورد بازرسی قرار می‌گیرند و تمام فعالیت‌های آنها به صورت شفاف اطلاع‌رسانی می‌شود. متولی صندوق نیز به صورت مستمر بر عملکرد صندوق نظارت دارد.
- نقد شوندگی بالا
سرمایه گذاری در صندوق این امکان را به شما می‌دهد که خیلی زود پول خود را نقد کنید. این کار توسط ضامن نقد شوندگی صندوق انجام می‌شود. یعنی هر زمان که تصمیم به نقد کردن دارایی خود بگیرید ضامن صندوق، این وظیفه را به عهده می‌گیرد.
- صرفه‌جویی نسبت به مقیاس
با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه گذاری از گردآوری سرمایه‌های خرد تشکیل می‌شوند، بنابراین امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایه گذاری بزرگ برای دارندگان آن فراهم می‌شود. شما شاید با یک میلیون تومان، توانایی سرمایه گذاری در گزینه‌های متنوعی را نداشته باشید؛ اما با توجه به حجم بالای سرمایه در صندوق‌های سرمایه گذاری، این امکان برای شما فراهم می‌شود. در ضمن به دلیل حجم بالای سرمایه صندوق‌ها هزینه‌هایی مانند تحلیل، بررسی، ارزش‌گذاری، خرید و فروش و سایر هزینه‌ها در بین سرمایه گذاران سرشکن می‌شود و برای سرمایهگذار صرفه‌جویی زیادی را در پی خواهد داشت.
واحد یا یونیت سرمایه‌گذاری چیست؟
صدها یا هزاران نفر، مبلغی از دارایی خود را نزد این صندوق‌های سرمایه گذاری می‌گذارند. مجموعه همه این مبالغ، دارایی صندوق را شکل می‌دهد. برای اینکه سهم هر فرد صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ از این دارایی کلی و بزرگ مشخص شود و همچنین ورود و خروج به صندوق آسان باشد، مجموعه دارایی صندوق‌های سرمایه گذاری به بخش‌هایی به نام واحد یا یونیت تقسیم می‌شود که قیمتی معادل صد هزار تومان یا بیشتر دارند. بنابراین هر فرد در مراجعه به صندوق‌های سرمایه گذاری می‌تواند یک یا چند واحد را خریداری کند. هنگام خروج نیز می‌تواند یک یا چند یا همه واحدهای خود را به فروش برساند. در نتیجه، امکان سرمایه گذاری با مبالغ اندک برای افراد وجود دارد. علاوه بر این، در صورت نیاز به وجه نقد، نیازی به خروج همه سرمایه از صندوق وجود ندارد و میتوان به میزان نیاز از آن برداشت کرد، بدون آنکه به میزان بازدهی آسیبی وارد شود.
5 نوع مهم صندوق‌های سرمایه گذاری
یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ صندوق‌های سرمایه گذاری، متنوع بودن آنها است. تقریبا برای هر نوع سلیقه سرمایه گذاری و هر میزان ریسک‌پذیری، نوعی صندوق سرمایه گذاری وجود دارد. در واقع، تفاوت اصلی صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ انواع صندوق‌های سرمایه گذاری در ترکیب دارایی‌های آنها است. به این معنی که صندوق‌ها با توجه به ماهیت و نوعشان درصدی از سرمایه خود را در گزینه‌های کم ریسک مثل سپرده بانکی، اوراق مشارکت و در گزینه‌های با ریسک بیشتر در بازار بورس سرمایه گذاری می‌کنند. در ادامه با انواع صندوق‌های سرمایه گذاری آشنا می‌شویم.
صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
این نوع صندوق‌ها حداقل بین ۷۰% تا ۹۰% از دارایی‌های خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند. باقی‌مانده دارایی‌های صندوق نیز به اختیار مدیر صندوق (تا سقف ۱۰%) در بورس سرمایه گذاری می‌شود. این صندوق‌ها مناسب افرادی است که ریسک‌پذیری پایینی دارند چون علاوه بر ریسک کم از یک حداقل سود تضمین شده هم برخوردار هستند. این صندوق‌ها در دوره‌های از قبل معین شده (مثلا ماهانه یا ۳ ماه یکبار) به سرمایه گذاران خود سود پرداخت می‌کنند. قابلیت نقد شوندگی آنها نیز بالا است؛ یعنی شما به راحتی می‌توانید واحدهای صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید. همچنین بیشتر این صندوق‌ها یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند که معمولا یک نهاد مالی معتبر است. این ضامن باعث آسودگی خاطر بیشتری برای سرمایه گذاران می‌شود. در نهایت اینکه این صندوق‌ها معمولا بازدهی بیشتری نسبت به بانک دارند. پس برای افراد کم ریسک که پول خود را در بانک نگهداری می‌کنند یک گزینه جذاب برای سرمایه گذاری با ریسک پایین به شمار می‌روند.
صندوق سرمایه گذاری سهامی
این نوع از صندوق‌ها حداقل ۷۰% از دارایی‌های خود را در سهام سرمایه گذاری می‌کنند. ۳۰% باقی‌مانده نیز به اختیار مدیر صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکی یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌شود. این کار باعث می‌شود که ریسک این نوع صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت بیشتر شود. به دلیل اینکه بخش زیادی از دارایی‌های این نوع صندوق در بورس سرمایه گذاری می‌شود، در نتیجه این نوع از صندوق‌ها حداقل سود تضمین شده ندارند. این صندوق‌ها بیشتر مناسب افرادی هستند که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند، اما فرصت یا اطلاعات کافی برای این کار را ندارند. با سرمایه گذاری در این نوع صندوق‌ها سرمایه شما توسط یک تیم تحلیلی با مدیریت حرفه‌ای و آشنا به مسائل مالی و سرمایه گذاری، در بورس سرمایه گذاری می‌شود. به همین دلیل ریسک بیشتری نیز دارند؛ اما از طرف دیگر این قابلیت را دارند که نسبت به صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، بازدهی بیشتری را نصیب سرمایه گذاران کنند؛ مثلا در مواقعی که وضعیت بورس مناسب است، میزان بازدهی و سودآوری این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت قابل مقایسه نیست. بسیاری از این صندوق‌ها ضامن نقد شوندگی هم دارند.
صندوق سرمایه گذاری مختلط
این نوع از صندوق‌ها حداکثر ۶۰% از دارایی خود را در سهام سرمایه گذاری می‌کنند. حداقل ۴۰% از دارایی صندوق نیز در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی سرمایه گذاری می‌شود. به صورت کلی میتوان گفت این نوع از صندوق‌های سرمایه گذاری از نظر سطح ریسک بین صندوق با درآمد ثابت و صندوق سرمایه گذاری در سهام قرار می‌گیرند. سرمایه گذاری در این نوع از صندوق‌ها به افرادی با سطح ریسک متوسط توصیه می‌شود. چون بیش از نیمی از دارایی‌های آن در سهام سرمایه گذاری می‌شود. همچنین برای تعدیل این ریسک حداقل ۴۰% از دارایی‌های صندوق در اوراقی که درآمد ثابتی دارند سرمایه گذاری می‌شود. این صندوق‌ها نیز پتانسیل بازدهی بیشتری نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت دارند. ولی به دلیل سرمایه گذاری بخشی از دارایی‌ها در سهام، حداقل سود تضمین شده ندارند. بسیاری از این صندوق‌ها ضامن نقد شوندگی دارند
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)
فعالیت اصلی این صندوق‌ها، سرمایه گذاری در اوراق بهادار یا دارایی‌های فیزیکی است که به عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می‌شود. عملکرد این نوع از صندوق‌ها به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی دارد. میتوان گفت مهمترین ویژگی این صندوق‌ها داد و ستد پذیری واحدهای سرمایه گذاری آنها در بازار سرمایه است. به این صورت که معامله واحدهای این نوع از صندوق‌ها به شیوه معاملات سهام عادی، در سامانه معاملاتی بازار فرابورس ایران صورت می‌پذیرد. صندوق‌های قابل معامله می‌توانند هر کدام از ۳ نوع صندوق سرمایه گذاری که گفتیم باشند. ریسک متفاوتی که این نوع از صندوق‌ها نسبت به سایر صندوق‌های گفته شده دارند، این است که واحدهای سرمایه گذاری آنها در بورس خرید و فروش می‌شوند. پس عرضه و تقاضای بازار و شرایط بورس نیز می‌تواند بر قیمت آنها تاثیر بگذارد. همچنین خرید و فروش این صندوق‌ها از طریق بورس می‌تواند به نقدشوندگی بیشتر آنها کمک کند.
صندوق‌های سرمایه گذاری در طلا
بسیاری از مردم دوست دارند که با خرید طلا و سکه، ارزش پول خود را حفظ کنند. اما اتفاق‌هایی مانند گم یا ربوده شدن، همیشه پیش روی این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها بوده است. صندوق‌های سرمایه گذاری طلا با خرید و فروش سپرده سکه و انواع اوراق بهادار مبتنی بر طلا که معمولا در بورس پذیرفته شده‌اند، به کسب بازده می‌پردازند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران علاوه بر رهایی از مشکلاتی که برایتان گفتیم، می‌توانند با ارقام خرد در طلا سرمایه‌گذاری کنند. البته این صندوق‌ها می‌توانند مازاد دارایی‌های خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌ها و گواهی سپرده بانکی سرمایه‌گذاری کنند.
چگونه در صندوق‌ها سرمایه گذاری کنیم؟
برای این کار باید با در دست داشتن مدارک مورد نیاز به شعب منتخب آن صندوق مراجعه کنید. این شعب از طریق خود صندوق معرفی می‌شوند؛ مثلا بانک، شرکت کارگزاری یا یک شرکت تامین سرمایه می‌توانند شعب منتخب صندوق باشند. این شعبه، مدارکی مانند شناسنامه، کارت ملی و شماره حسابتان را از شما درخواست میکند. همچنین باید به اندازه مبلغی که می‌خواهید در صندوق سرمایه گذاری کنید، به شماره حسابی که از طرف صندوق معرفی می‌شود پول واریز کنید. پس از تکمیل فرم‌های مورد نیاز و گذراندن تشریفات لازم، گواهی واحدهای سرمایه گذاری، برای شما صادر خواهد شد.
چه میزان از سرمایه خود را به خرید صندوق‌ها اختصاص بدهم؟
این موضوع کاملا به شرایط شما در عرصه معامله‌گری در بازار سرمایه بستگی دارد. اگر فردی هستید که تمایل زیادی به سرمایه گذاری در بازار بورس دارید اما وقت، دانش و مهارت لازم را در این حوزه ندارید بدون تردید، صندوق سرمایه گذاری سهامی و مختلط، یک گزینه ایدهآل برای شما محسوب می‌شوند. با توجه به حجم سنگین سرمایه در اختیار صندوق‌های سرمایه گذاری، معمولا در دوران رونق بازار سرمایه ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ها با رشد قابل توجهی رو به رو می‌شود و در سایر دوران، عملکردی خنثی از خودش نشان می‌دهد. با این وجود، بسیاری از معامله‌گران بازار سرمایه، بخشی از سرمایه بورسی خود را به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری با سابقه درخشان تخصیص می‌دهند تا بتوانند عملکرد مضاعفی را در بازار تجربه کنند. بنابراین، با توجه به سابقه معاملاتی خود و ارزیابی صندوق‌های مختلف پیشنهاد می‌گردد تا بخشی از سرمایه خود را به خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه گذاری اختصاص بدهید.
صندوق قابل معامله ETF چیست؟
زمانی که شما به عنوان یک سهامدار به تشکیل سبد سهام در بورس می‌پردازید، مواردی مانند تحلیل بازار، تخمین میزان ریسک هر سهم، پیش‌بینی آینده قیمت سهام مختلف، مدیریت زمان معاملات و. بر عهده خودتان است.
به گزارش بازار، یکی از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس، خرید واحدهای صندوق قابل معامله ETF است. روشی ساده، پرسود و با قابلیت نقدشوندگی بالا که می‌تواند به کسب سودهای بالا منجر شود. اما دلیل این موضوع چیست؟ در ادامه مطلب مفهوم صندوق قابل معامله ETF، تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، انواع صندوق‌های قابل معامله ETF، مفهوم واحد در صندوق قابل معامله ETF و مفهوم NAV در صندوق قابل معامله ETF آشنا خواهیم شد.
صندوق قابل معامله ETF چیست؟
صندوق قابل معامله ETF، یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که توسط شرکت‌های کارگزاری یا بانک و با دریافت مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس می‌شود. عملکرد صندوق قابل معامله ETF کاملا تحت نظر سازمان بورس است، بنابراین از نظر میزان امنیت با نهادی مانند بانک برابری میکند.
زمانی که شما به عنوان یک سهامدار به تشکیل سبد سهام در بورس می‌پردازید، مواردی مانند تحلیل بازار، تخمین میزان ریسک هر سهم، پیش‌بینی آینده قیمت سهام مختلف، مدیریت زمان معاملات و. بر عهده خودتان است. اگرچه ممکن است در این بین از کمک کارشناسان بورسی هم بهره ببرید، ولی به هر حال شما مدیر سبد سهام خود هستید. حال انتخاب صندوق قابل معامله ETF، به معنای واگذاری این مدیریت به یک تیم متخصص و کارشناس بورسی است.
البته روش‌های دیگری مانند سبدگردانی اختصاصی هم برای این منظور وجود دارد، ولی در سبدگردانی اختصاصی موضوع «میزان سرمایه» هم مطرح می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله ETF میزان سرمایه اهمیت چندانی ندارد و فرد می‌تواند با سرمایه حداقلی، چند واحد از صندوق را خریداری کند و از سود آن منتفع شود.
صندوق هستی بخش آگاه که با نماد آگاس در بازار ارائه شده است، یکی از صندوق‌های قابل معامله ETF حاضر در بازار بورس ایران است. آگاس موفق به کسب نشان صندوق ۵ ستاره بازار سرمایه شده و از زمان تاسیس تاکنون بیش از ۲۵۰۰ درصد بازدهی به دست آورده است.
صندوق درآمد ثابت یاقوت آگاه نیز یکی دیگر از صندوق‌های قابل معامله یا ETF در بازار سرمایه است که ریسک پایینی دارد و جایگزین مناسبی برای سپرده‌های بانکی محسوب می‌شود. بازدهی این صندوق بیشتر از سپرده‌های بانکی و سرمایه‌گذاری در آن نیز ساده‌تر است. همچنین قابلیت نقدشوندگی بالا یکی از مهمترین مزیت‌های یاقوت است. در هنگام نیاز به راحتی و به صورت آنلاین میتوان واحدهای صندوق را فروخت، نیازی به مراجعه حضوری نیست و چون مانند سپرده‌گذاری بانکی مدت‌دار نیست، جریمه برداشت زودتر از موعد نیز شامل حال سرمایه‌گذاران نمی‌شود.
تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری
برای آشنایی با صندوق قابل معامله ETF، بهتر است ابتدا درکی از انواع تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، پیدا کنیم. در حالت کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با دو دیدگاه تقسیم‌بندی می‌شوند:
تقسیم‌بندی صندوق بر اساس روش معامله واحدها:
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال: در این روش سرمایهگذار به یکی از شعب کارگزاری مراجعه میکند و قراردادی بین دو طرف عقد می‌شود. صدور و ابطال واحدهای صندوق طبق قرارداد و در پلتفرمی که توسط کارگزار طراحی و ارائه شده است، انجام می‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس یا ETF (Exchange-traded fund): در این روش واحدهای صندوق ETF در بازار بورس ارائه می‌شود و فرد با داشتن کد بورسی می‌تواند به معامله واحدها بپردازد.
تقسیم‌بندی صندوق بر اساس ترکیب دارایی‌های آن:
صندوق درآمد صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ ثابت
انواع صندوق‌های قابل معامله ETF
حال با فرض این که سرمایهگذار روش معامله در بورس را برای تهیه واحدهای صندوق در نظر داشته باشد، می‌تواند بر اساس میزان ریسک‌پذیری و سرمایه خود، یکی از انواع صندوق‌های قابل معامله ETF را انتخاب کند.
صندوق قابل معامله ETF در سهام: دارایی عمده این صندوق در سهام شرکت‌های بورسی و مقداری هم در دارایی نقد سرمایه‌گذاری می‌شود. سود این سرمایه‌گذاری خوب و ریسک تقریبا بالایی را شامل می‌شود.
صندوق قابل معامله ETF درآمد ثابت: غالب دارایی این صندوق در ابزارهای درآمد ثابت (سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه و. ) و بین ۵ تا ۱۰ درصد در سهام بورسی سرمایه‌گذاری می‌شود. سود این صندوق تقریبا ثابت و ریسک آن بسیار کم است.
صندوق قابل معامله ETF مختلط: دارایی این صندوق با نسبت‌های تقریبا مساوی در دارایی‌های مشابه «صندوق در سهام» و «صندوق درآمد ثابت» سرمایه‌گذاری می‌شود.
صندوق قابل معامله ETF در طلا: بخش عمده دارایی این صندوق در بازار طلا و دارایی‌هایی طلا محور سرمایه‌گذاری می‌شود.
واحد در صندوق قابل معامله ETF
تا اینجا متوجه شدیم که برای سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله ETF باید واحدهای آن را خریداری کنیم. اما واحد یا یونیت در صندوق قابل معامله ETF چه مفهومی دارد؟
مجموع دارایی هر صندوق قابل معامله ETF به بخش‌هایی با میزان دارایی برابر تقسیم می‌شود که به آن واحد یا یونیت می‌گوییم. به عبارت دیگر سرمایهگذار برای ورود به معاملات صندوق قابل معامله ETF، باید به خرید فروش واحدهای آن در بازار بورس بپردازد.
مثلا اگر فردی یک صندوق قابل معامله ETF در سهام را انتخاب و ۵ واحد آن را خریداری کند، تمام واحدها به صورت برابر از سهام پرریسک، سهام کم‌ریسک، سهام بلندمدت، سهام کوتاه‌مدت، دارایی نقد (اوراق بدهی و اوراق مشارکت دولتی) تشکیل می‌شوند.
دقت کنید برابری یونیت‌ها، به معنی «ارزش برابر واحدها» و «دارایی برابر همه آنها» است. برای مثال اگر یک صندوق قابل معامله ETF در سهام، دو نماد خودرو و خساپا را داشته باشد، حتما در تمام واحدهای آن هر دو نماد مذکور با مقادیر و ارزش برابر وجود دارند. این گونه نیست که در یک واحد فقط سهم خودرو و در واحد دیگر فقط خساپا باشد! به عبارتی سهامدارِ صندوق قابل معامله ETF در تمام سرمایه‌گذاری‌ها، معاملات، سود و زیان آن صندوق شریک است.
NAV در صندوق قابل معامله ETF
یکی دیگر از مواردی که سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق مد نظر قرار می‌دهند، NAV صندوق است. حال باید ببینیم که NAV در صندوق قابل معامله ETF چه مفهومی دارد:
NAV مخفف عبارت Net Asset Value و به معنی ارزش خالص دارایی است. برای محاسبه NAV در صندوق قابل معامله ETF از یک فرمول ثابت و به شرح زیر استفاده می‌شود:
بدهی‌های صندوق – ارزش روز کل پرتفوی صندوق = ارزش خالص دارایی (NAV)
فرمول بالا ارزش خالص دارایی کل یک صندوق قابل معامله ETF را مشخص میکند. حال برای محاسبه NAV هر واحد، کافی است نتیجه به دست آمده را بر تعداد واحدهای صندوق مد نظر تقسیم کنیم.
تعداد واحدهای صندوق ÷ ارزش خالص دارایی (NAV) = NAV هر واحد صندوق
دو مورد از مهمترین پارامترهایی که سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق قابل معامله ETF مد نظر قرار می‌دهند، پارامتر NAV و سبد دارایی‌های صندوق است. بالا بودن NAV صندوق می‌تواند نشان از عملکرد خوب آن داشته باشد. همچنین برای صندوق‌هایی مثل «در سهام» سبد دارایی و وجود سهم‌های ارزشمند در آن اهمیت بالایی برای سرمایه‌گذاران دارد.
سخن آخر
همان طور که طی این مقاله متوجه شدید، صندوق قابل معامله ETF با توجه به سهولت انجام معاملات، تنوع نوع دارایی و نقدینگی بالا، از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است. هر فردی با داشتن کد بورسی و کد معاملاتی، به راحتی می‌تواند به خرید و فروش واحدهای انواع صندوق قابل معامله ETF بپردازد و از سود بازار بورس منتفع شود.
صندوق سرمایه گذاری چیست؟ روشی مفید برای افزایش سرمایه
عده کمی هستند که صندوق سرمایه گذاری را بشناسند. بقیه ممکن است از شنیدن نام آن یاد صندوق‌های دیگری بیفتند که هیچ ربطی به صندوق سرمایه گذاری ندارند. پس بد نیست بدانیم صندوق سرمایه گذاری چیست و چگونه کار می کند.
صندوق سرمایه گذاری مشترک به انگلیسی: mutual fund یکی از ابزارهای نوین مالی است که سرمایه جمع‌آوری شده از افراد مختلف را در دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری میکند. حتی بسیاری از فعالان بازار سرمایه هم با این موضوع آشنایی کافی ندارند. البته نحوه عملکرد صندوق های سرمایه گذاری موضوع پیچیده‌ای نیست.
تعریف و مفهوم صندوق سرمایه گذاری
نهادی مالی است که منابع مالی حاصل از انتشار گواهی سرمایه‌گذاری را در موضوع فعالیت مصوب خود سرمایه‌گذاری میکند و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک‌اند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس نوع ممکن است وجوه جمع آوری شده را در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت، سهام و حق تقدم سهام، پروژه ساختمانی، طلا، ارز و ….که مشخصات آنها در امیدنامه صندوق ذکر شده است سرمایه گذاری می کند. صندوق‌های سرمایه گذاری می توانند قابلیت معامله در بورس را داشته باشند یا مبتنی بر صدور و ابطال باشند.
یکی از تعاریف ساده سرمایه‌گذاری، خریدن کالایی است که در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و در آینده با فروش آن سود کسب خواهد شد. حال این کالا ممکن است ملک، خودرو، طلا، سهام، اشیاء قیمتی و… باشد. به طور کلی، سرمایه‌گذاری را میتوان در دو نوع مستقیم و غیرمستقیم دسته‌بندی کرد. در سرمایه‌گذاری مستقیم، سرمایهگذار مستقیماً وارد بازار می‌شود و به خرید و فروش سهم می‌پردازد. این کار نیازمند داشتن دانش و تجربه کافی و البته صرف زمان برای بررسی بازار است.
انواع صندوق سرمایه گذاری:
- درآمد ثابت؛ قابل معامله درآمد ثابت ETF
- در سهام؛ قابل معامله سهامی ETF
- بازارگزدانی
- مختلط؛ قابل معامله مختلط ETF
- طلا (ETF)
- جسورانه
- شاخصی
مزایای صندوق های سرمایه گذاری چیست؟
به اختصار مزایای صندوق های سرمایه گذاری عبارتند از :
- تنوع
- مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها
- شفافیت اطلاعات مالی
- بازدهی مناسب
- صرفه‌جویی ناشی از مقیاس
- به حداقل رساندن ریسک
- تبدیل سرمایه های خرد به سرمایه‌گذاری کلان
- سرمایه گذاری آسان
- نقدشوندگی بالا
- ضامن نقدشوندگی
صندوق های سرمایه گذاری، چه کاری انجام می دهند؟
به طور خلاصه کار صندوق ها این است که مبالغ کوچک را جمع آوری می کنند و این سرمایه جمع شده را به صورت تخصصی در حوزه های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند. هر سودی که از بابت این فعالیت حاصل شد به نسبت سهم هر سرمایه گذار تقسیم می شود. مدیر صندوق هم بابت فعالیت حرفه ای کارمزد دریافت می کند.
حوزه های فعالیت صندوق سرمایه گذاری قابل معامله چیست؟ این صندوق ها می تواند اوراق بهادار ، ارز، طلا و حتی ساختمان یا یک پروژه باشد.
صندوق ETF چیست؟
شما با سرمایه گذاری در این نوع صندوق ها می توانید از حضور مدیران حرفه ای این صندوق ها که سعی بر به حداکثر رساندن سود شما از انواع اوراق و سهام دارند بهره مند شوید.
در چنین صندوق هایی، بازارگردان نقدشوندگی واحدهای این صندوق ها را انجام می دهد و ضامن نقدشوندگی در این صندوق ها از بین رفته است.
انواع صندوق ETF
- صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت
- صندوق سرمایه گذاری در سهام
- صندوق سرمایه گذاری مختلط
تفاوت انواع صندوق های ETF
تفاوت اصلی صندوق های ای تی اف با یکدیگر در روش معاملاتی و داد و ستد آنها و همچنین کارمزد خرید و فروش آنهاست.
پیدایش صندوق های ETF
پس از بحران مالی سال 1987 که به دوشنبه سیاه معروف شد و همچنین شاخص داوجونز 61/22 درصد افت پیدا کرد و و زیان سرسام آوری را به سرمایه گذاران در بورس تحمیل نمود که دلیل این اتفاق این بود که سهامداران باید برای فروش سهام خود تا پایان روز صبر می کردند.
پس از این اتفاق ناگوار در سال 1993 اسپایدر که در حال حاضر بزرگترین صندوق قابل معامله در دنیاست تاسیس شد. در ایران نیز اولین صندوق ای تی اف در سال 1392 آغاز به کار کرد.
صندوق های etf از تنوع خرید و فروش بالایی برخوردارند؛ برای مثال این صندوق ها می توانند شامل پول ، طلا، سکه، اوراق بهادار، سهام، شمش و … باشند. به همین دلیل برای افرادی که به دنبال تنوع در سرمایه گذاری هستند بسیار مناسبند.
از لحاظ مدت زمان سرمایه گذاری نیز صندوق etf برای افرادی مناسب است که قصد سرمایه گذاری بلند مدت را دارند و این صندوق ها برای افرادی که به دنبال بازده سریع از سرمایه خود می باشند مناسب نیست.
مزایا صندوق های ETF
در این بخش می خواهیم به تعدادی از مزیت های صندوق etf اشاره کنیم:
- معافیت مالیاتی : داد و ستد واحدهای این صندوق ها معاف از مالیات است و به جز کارمزد بانکی هیچگونه هزینه ای برای سرمایه گذاران ندارد.
- نماندن در صف انتظار : برای معامله واحدهای این صندوق نیازی به ماندن در صف انتظار خرید و فروش سهام نیست و میتوان به صورت آنلاین و در لحظه معاملات خود را انجام داد.
- عدم امکان تقلب : از آنجایی که قیمت سهام این صندوق ها در طول روز قابل مشاهده است مدیران صندوق های ETF نمی تواند تقلب کنند و یا در این بخش از سرمایه سرمایه گذاران سواستفاده نمایند.
- هزینه کمتر : هزینه های عملیاتی این صندوق ها نسبت به صندوق های غیر قابل معامله پایین تر است؛ زیرا هزینه ارائه خدمت به مشتری از صندوق به کارگزاری ها منتقل می شود.
تفاوت صندوق های سرمایه گذاری مشترک و ETF
افرادی که در صندوق های سرمایه گذاری مشترک سرمایه گذاری می کنند فقط در پایان روز و پس از به دست آمدن ارزش خالص دارایی (NAV) می توانند واحدهای این صندوق را خرید و فروش کنند اما صندوق های ای تی اف از نقد شوندگی بالایی برخوردارند و در لحظه می توان واحدهای این صندوق ها را خرید و فروش نمود. در نتیجه تفاوت این دو صندوق؛ اختلاف در پتانسیل نقدشوندگی آنهاست.
بهترین صندوق های ETF کدام است ؟
برای شناسایی و سرمایه گذاری در بهترین صندوق های etf ابتدا باید کارنامه و فعالیت آن صندوق را در بازه های بلند مدت مورد بررسی قرار دهیم و سپس اقدام به انتخاب یکی از آن ها بنماییم. پس از انتخاب صندوق مورد نظر باید از طریق یک کارگزاری واحدهای آن صندوق را خریداری کنیم.
نحوه خرید واحدهای ETF
برای اینکه بتوانیم واحدهای ای تی اف را خریداری کنیم باید در شرکت سپرده گذاری مرکزی کد فعال معاملاتی داشته باشیم. ارزش واحدهای صندوق قابل معامله در لحظه محاسبه و به اطلاع سرمایه گذاران می رسد.
دیدگاه شما