کال مارجین چگونه کار میکند؟

آقای احمدی روز شنبه در قرارداد آتی زعفران نگین دی دو موقعیت خرید با قیمت ۱۳۰۰۰ تومان اخذ می‌کند. پس از اخذ موقعیت خرید، بازار با صف فروش مواجه می‌شود. سود و زیان آقای احمدی در پایان روز اول با مفروضات زیر به این شرح خواهد بود:

منظور از کال مارجین چیست ؟

فعالان بازار آتی، در صورت پیش‌بینی نادرست از روند قیمت بازار، مانند فعالان هر بازار دیگری متحمل زیان می‌شوند. با این حال، در بازار آتی به دلیل تسویه روزانه حساب‌ها، معامله گران زیان‌دیده، در معرض وضعیت ناخوشایند «مارجین کال» نیز قرار می‌گیرند. در این مطلب قصد داریم تا به تعریف وضعیت مارجین کال، نحوه پیش‌بینی وضعیت حساب قبل از مارجین کال شدن و چگونگی خروج از وضعیت مارجین کال بپردازیم.

وضعیت حساب

برای فعالیت در بازار آتی، هر معامله‌گر می‌بایست قبل از اخذ موقعیت خرید یا فروش، موجودی حساب عملیاتی خود را به میزان لازم شارژ نماید. در واقع به دلیل ماهیت تعهدی بازار آتی، خریدار و فروشنده می‌بایست وجهی را به منظور وجه تضمین انجام معامله (در روز سررسید) به حساب عملیاتی خود واریز نمایند. این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معامله‌گر به عنوان وجه تضمین، بلوکه می‌شود. حساب عملیاتی طی جلسه معاملاتی (با توجه به قیمت تسویه) هر نیم ساعت یکبار، به‌روزرسانی می‌شود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، وضعیت حساب سه حالت می‌تواند داشته باشد:

۱- وضعیت نرمال
۲- وضعیت ات ریسک
۳- وضعیت مارجین کال

وضعیت نرمال

چنانچه پس از تسویه‌حساب، برای معامله‌گر سود شناسایی شود، حساب عملیاتی معامله‌گر به همان میزان (منهای کارمزد معاملات) افزایش می‌یابد. در این شرایط که موجودی حساب عملیاتی بیشتر از ( یا برابر) میزان وجه تضمین اولیه است، به اصطلاح می‌گویند حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

چنانچه پس از تسویه حساب بر اساس قیمت تسویه، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود، از موجودی حساب عملیاتی وی کسر می‌شود. طبق مشخصات قراردادهای آتی، موجودی حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد کاهش نسبت به وجه تضمین اولیه با مشکل مواجه نمی‌شود. در واقع موجودی حساب عملیاتی همواره می‌بایست حداقل به میزان ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد.
هنگامی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما از حداقل وجه تضمین (۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) بالاتر باشد، گویند حساب وی در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این حالت اگرچه موجودی حساب عملیاتی کمتر از وجه تضمین اولیه است اما به دلیل بالاتر کال مارجین چگونه کار میکند؟ بودن نسبت به حداقل وجه تضمین، مشکلی برای معامله‌گر پیش نمی‌آید. در این شرایط معامله‌گر می‌بایست موجودی حساب خود را مدیریت نماید تا میزان آن کمتر از حداقل وجه تضمین اولیه نشود (مارجین کال نشود).

وضعیت مارجین کال (margin call)

چنانچه موجودی حساب عملیاتی پس از به‌روزرسانی، کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه بشود (حتی ۱ ریال!) حساب عملیاتی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.
در واقع مارجین کال وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر می‌شود.

نکته:

۱.به‌روزرسانی حساب‌ها طبق جدیدترین دستورالعمل، هر نیم ساعت یکبار طی جلسه معاملاتی صورت می‌گیرد. قبلا یک بار و پس از اتمام جلسه معاملاتی انجام می‌شد.

۲.در به‌روزرسانی حساب‌ها طی جلسه معاملاتی، زیان‌ها روی موجودی حساب هر نیم ساعت یک بار، اعمال می‌شود اما سودها، در پایان جلسه معاملاتی اعمال می‌شود.

۳.در بازار آتی کال مارجین و مارجین کال هر دو، مورد استفاده معامله گران قرار می‌گیرد و به معنای (margin call) است.

۴.کارگزاری آگاه یک ویژگی تحت عنوان پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین خود تعبیه نموده است تا معامله گران همواره از وضعیت حساب خود باخبر باشند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از مارجین کال شدن انجام دهند. برای آشنایی با این ویژگی مطلب “چگونه از کال مارجین شدن معاملات آتی کالا در امان بمانیم؟” را کال مارجین چگونه کار میکند؟ مطالعه نمایید.

مثال:

فرض کنید وجه تضمین اولیه برای قراردادهای آتی زعفران برابر با ۴۸۰ هزار تومان باشد. شخص ۴۸۰ هزار تومان به حساب عملیاتی خود واریز و یک موقعیت خرید یا فروش اخذ می‌کند. فرض نمایید موجودی حساب وی پس از پایان جلسه معاملاتی طی روزهای مختلف به شرح ذیل باشد:

روز	موجودی حساب	وضعیت
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	ات ریسک
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	ات ریسک
ششم	۳۸۰.۰۰۰	ات ریسک
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	مارجین

در این مثال حداقل وجه تضمین برابر با ۴۸۰.۰۰۰*۰.۷= ۳۳۶.۰۰۰ است. به بیان دیگر اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از این مقدار کمتر شود (حتی ۱ ریال) وی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

در مثال فوق ملاحظه شد که وجه تضمین اولیه برابر با ۴۸۰ هزار تومان و حداقل وجه تضمین برابر با ۳۳۶ هزار تومان است. هنگامی که میزان موجودی حساب عملیاتی بین ۳۳۶ هزار تومان و ۴۸۰ هزار تومان قرار دارد گویند فرد در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این شرایط موجودی از حداقل وجه تضمین بیشتر اما از وجه تضمین اولیه کمتر است.
معامله‌گر چگونه از وضعیت مارجین کال باخبر می‌شود؟
پس از بروز رسانی حساب‌ها، با کاهش موجودی حساب به کمتر از حداقل وجه تضمین، مشخص می‌شود که چه افرادی مارجین کال شده‌اند. معامله گران از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خود می‌توانند وضعیت حساب خود را چک نمایند. علاوه بر این، کارگزار به افرادی که مارجین کال شده‌اند از طریق تماس تلفنی و در غیر این صورت، ارسال پیامک به معامله گران اعلام می‌کند که حساب آن‌ها کال شده است . افرادی که مارجین کال شده‌اند می‌بایست تا مهلتی که کارگزار تعیین می‌کند، اقدام به تکمیل وجه خود و یا بستن تعدادِ لازم از موقعیت‌های خود نماید.

معامله‌گر، چگونه از وضعیت مارجین کال خارج می‌شود؟

افرادی که مارجین کال می‌شوند از سه طریق می‌توانند، از این وضعیت خارج بشوند.

۱- واریز وجه
۲- بستن موقعیت‌های باز
۳- ترکیبِ واریز بخشی از وجه مورد نیاز و بستن تعداد موقعیت باز

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

معامله گران مارجین کال طبق دستورالعمل، می‌بایست تا قبل از اتمام مهلتی که کارگزاری به آن‌ها داده است وجه لازم (وجه تضمین جبرانی) را به حساب عملیاتی خود واریز نمایند.

اگر فرد طی مهلت تعیین‌شده موقعیت‌های خود را نبندد و یا وجه واریز ننماید چه اتفاقی می‌افتد؟

بر اساس دستورالعمل، چنانچه فردی تا اتمام مهلت تعیین‌شده توسط کارگزاری، همچنان مارجین کال باشد کارگزار موظف به بستن تعداد لازم از موقعیت‌های وی است. در واقع کارگزار تعدادی از موقعیت‌های وی را می‌بندد تا وی از حالت مارجین کال خارج شود.

به طور مثال اگر فرد ۴ موقعیت باز داشته باشد اما تنها به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین کافی داشته باشد آنگاه کارگزاری تنها یک موقعیت وی را می‌بندد.

نکته: اگر فردی مارجین کال شود و چند موقعیت بازداشته باشد، فقط به تعدادی از موقعیت‌های باز وی بسته می‌شود که از حالت مارجین کال خارج شود.

اگر معامله‌گر مارجین کال تا مهلت معین‌شده وجه لازم را واریز نکرد (و تعداد موقعیت‌های باز خود را نبست) و بازار نیز با صف مواجه بود به نحوی که کارگزار نتواند موقعیت شخص مارجین کال را ببندد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر تا مهلت تعیین‌شده از سوی کارگزار، معامله‌گر از حالت مارجین کال خارج نشد (نه پول واریز نمود و نه موقعیت بست) کارگزار اقدام به ثبت سفارش با قیمت سرخط تابلو، برای بستن موقعیت وی می‌نماید. اگر بازار با صف مواجه باشد سفارش معامله‌گر در سیستم باقی می‌ماند تا شاید تا انتهای جلسه معاملاتی سفارش انجام و موقعیت وی بسته شود.
چنانچه تا پایان جلسه معاملاتی سفارش واردشده برای فرد مارجین کال انجام نشود، پس از اتمام جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت باز معامله‌گر تشکیل خواهد شد.

سخن آخر

در این مطلب، ضمن تعریف وضعیت‌های حساب عملیاتی و به ویژه وضعیت مارجین کال، نحوه خروج از مارجین کال به صورت تیتر وار بیان گردید. جهت درک بهتر نحوه خروج از شرایط مارجین کال، در مطلب بعدی به ارائه مثال‌های ساده و کاربردی و پس از آن، تشریح بازار جبرانی خواهیم پرداخت.

کال مارجین چگونه کار میکند؟

یکی از اتفاقات ناخوشایند در بازار آتی، کال مارجین شدن معامله‌گران است. در واقع اگر معامله‌گری در این بازار بیش از ۳۰ درصد زیان کند، وضعیت حساب وی به اصطلاح کال مارجین می‌شود و باید طی مهلتی که کارگزار مشخص می‌کند، اقدام به خروج از وضعیت کال مارجین کند. در این مقاله به بررسی آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی می‌پردازیم. گفتنی است که این مهلت، طبق مفاد دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران ( سهامی عام) مشخص می‌شود.

در ادامه عناوین زیر را مشاهده خواهید کرد:

O آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی چه زمانی است؟

O کارگزاری چگونه مهلت کال مارجین را کال مارجین چگونه کار میکند؟ تعیین می‌کند؟

O مثال تعیین آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی

آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی چه زمانی است؟

بنا به دستورالعمل بورس کالا، آخرین مهلت کال مارجین‌ها جهت واریز وجه جبرانی یا بستن موقعیت‌های مازاد، بستگی به شرایط بازار و میزان ریسک معامله‌گران دارد. به همین دلیل، دستورالعمل بورس کالا در چند ماده به کال مارجین چگونه کار میکند؟ این موضوع پرداخته است. در ماده (۳۲ تبصره ۱) حداکثر زمان برای واریز وجه یا بستن موقعیت‌های مازاد، یک ساعت پس از شروع جلسه معاملاتی روز کاری بعد اعلام شده اما در راستای مدیریت ریسک معامله‌گران، در ماده‌های (۳۵ مکرر و ۳۵ مکرر۱) تعیین مهلت خروج از وضعیت کال مارجین به عهده کارگزار قرار داده شده است.

کارگزاری چگونه آخرین مهلت کال مارجین را تعیین می‌کند؟

طبق ماده مذکور، لازم نیست کارگزار حتی تا پایان جلسه معاملاتی صبر و سپس اخطاریه کال مارجین را برای معامله‌گر ارسال کند. در واقع طی هر جلسه معاملاتی کارگزار می‌تواند پس از به روز رسانی حساب‌ها و کال مارجین شدن وضعیت حساب، اخطاریه کال مارجین را برای معامله‌گران بفرستد و بنا به صلاحدید خود، مهلتی را برای واریز وجه جبرانی تعیین کند.

طبق دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران ( سهامی عام) ماده (۳۲) تبصره (۱): «وجه تضمین جبرانی، حداکثر تا یک ساعت پس از شروع جلسه معاملاتی روز کاری بعد باید پرداخت شود.»

ماده ۳۵ مکرر: بورس و کارگزاران می‌توانند در راستای مدیریت ریسک مشتریان در طی روز و به صورت مستمر، بر اساس قیمت تسویه لحظه‌ای اعلامی در مشخصات قرارداد، عملیات به روز رسانی موجودی محاسبه‌شده مشتریان را به شرح زیر انجام دهند:

در مورد موقعیت‌های تعهدی منتقل‌شده از روز قبل، تفاوت ارزش دارایی تعهدشده در «قرارداد آتی» را بر حسب تفاوت قیمت تسویه لحظه‌ای با قیمت تسویه روز معاملاتی قبل محاسبه و به موجودی محاسبه‌شده مشتریان منظور می‌کند.

در مورد موقعیت‌های تعهدی ایجادشده در روز جاری، تفاوت ارزش قرارداد با ارزش دارایی تعهدشده به «قیمت تسویه لحظه‌ای» محاسبه و به موجودی محاسبه‌شده مشتریان منظور می‌شود.

در صورتی که پس از انجام عملیات بندهای فوق «موجودی محاسبه‌شده مشتری» از سطح «حداقل وجه تضمین» کمتر شود، «اخطاریه افزایش وجه تضمین» به تشخیص اتاق پایاپای یا کارگزار، حسب مورد صادر و مراتب به مشتری اعلام می‌شود.

ماده ۳۵ مکرر ۱ – مشتری موظف است در صورت درخواست کارگزار، در مهلت زمانی اعلام‌شده، نسبت به واریز مابه‌التفاوت «موجودی محاسبه‌شده مشتری» تا سطح مجموع «وجه تضمین اولیه» و تضامین نقدی موضوع ماده ۱۳ مکرر به حساب عملیاتی خود اقدام کند. در صورتی که «مشتری» تا پایان مهلت زمان اعلامی کارگزار نسبت به واریز وجه مذکور و اصلاح موجودی حساب خود اقدام نکند، کارگزار می‌تواند برای بستن آن دسته از «موقعیت‌های تعهدی باز» مشتری که تعهدات وجه تضمین آن‌ها ایفا نشده است، اقدام کند.

بر اساس مفاد دستورالعمل اجرایی معاملات آتی، حداکثر مهلت واریز وجه جبرانی یا بستن موقعیت‌های مازاد در شرایط نرمال، یک ساعت پس از شروع جلسه کاری بعدی است. همچنین کارگزار می‌تواند طبق مفاد ماده (۳۵ مکرر۱) حداکثر مهلت تعیین‌شده را در راستای مدیریت ریسک معامله‌گران کمتر کند.

مثال تعیین آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی

آقای احمدی روز شنبه در قرارداد آتی زعفران نگین دی دو موقعیت خرید با قیمت ۱۳۰۰۰ تومان اخذ می‌کند. پس از اخذ موقعیت خرید، بازار با صف فروش مواجه می‌شود. سود و زیان آقای احمدی در پایان روز اول با مفروضات زیر به این شرح خواهد بود:

الف- قیمت تسویه: ۱۲۵۰۰ تومان

ب- وجه تضمین قرارداد آتی زعفران نگین: ۳۰۰۰۰۰ تومان

ج- حداقل وجه تضمین = ۲۱۰۰۰۰

سود و زیان روز اول= (قیمت تسویه – قیمت معاملات انجام شده)×اندازه قرارداد×تعداد موقعیت باز

زیان= (۱۳۰۰۰-۱۲۵۰۰)×۱۰۰×۲= ۱۰۰۰۰۰

آقای احمدی ۲ موقعیت خرید در قرارداد آتی زعفران نگین دی اخذ کرده و بنابراین، ۶۰۰ هزار تومان (۳۰۰۰۰۰×۲=۶۰۰۰۰۰) به عنوان وجه تضمین در حساب خود داشته است. با توجه به حداقل وجه تضمین ۲۱۰ هزار تومانی، اگر موجودی حساب آقای احمدی کمتر از ۴۲۰ هزار تومان شود حساب وی کال مارجین خواهد شد. پس از برداشت ۱۰۰ هزار تومان زیان از حساب اقای احمدی در پایان روز شنبه موجودی حساب وی به ۵۰۰ هزار تومان می‌رسد. در واقع وضعیت حساب آقای احمدی ات ریسک (At Risk) می‌شود.

فرض کنید در روز یکشنبه بازار آتی با صف فروش سنگین آغاز به کار کند. به این ترتیب در به روز رسانی نیم ساعت ابتدایی بازار، حساب آقای احمدی بر اساس قیمت تسویه ۱۱۸۵۰ (۱۲۵۰۰×۰۵/۰) تومان تسویه شود. در این شرایط، راس ساعت ۱۱ روز یکشنبه، موجودی حساب اقای احمدی برابر با ۳۷۰ هزار تومان (۱۳۰۰۰۰-۵۰۰۰۰۰=۳۷۰۰۰۰) می‌شود.

زیان = (قیمت تسویه روز قبل – قیمت تسویه ساعت ۱۱) ×اندازه قرارداد×تعداد موقعیت باز

زیان= (۱۲۵۰۰-۱۱۸۵۰)×۱۰۰×۲= ۱۳۰۰۰۰

از آن جایی که موجودی حساب آقای احمدی طی جلسه معاملاتی روز یکشنبه از حداقل وجه تضمین لازم (۴۲۰ هزار تومان) کمتر می‌شود، لذا وضعیت حساب وی کال مارجین می‌شود. در این شرایط کارگزار در راستای مدیریت ریسک اقای احمدی، طبق ماده ۳۵ مکرر دستورالعمل می‌تواند اخطاریه افزایش وجه تضمین را برای اقای احمدی ارسال و مهلتی را برای واریز وجه تضمین جبرانی به او اعلام کند. این مهلت می‌تواند یک ربع پس از ارسال اخطاریه افزایش وجه تضمین یا بنا به صلاحدید کارگزاری بیشتر (روز کاری بعد تا قبل از ساعت ۱۱) باشد. اگر معامله گر ظرف مهلت تعیین‌شده وجه تضمین جبرانی را واریز ننماید کارگزار می‌تواند موقعیت وی را در بازار با قیمت سرخط ببندد.

همچنین کارگزار می‌تواند تا اتمام جلسه معاملاتی صبر کند و پس از تسویه حساب نهایی، در صورت کال مارجین شدن وضعیت حساب آقای احمدی، مهلتی را برای واریز وجه جبرانی به اقای احمدی اعلام کند. این مهلت حداکثر تا ساعت ۱۱ روز کاری بعد خواهد بود. لازم به ذکر است کارگزار طبق ماده (۳۵ مکرر ۱) می تواند به طور مثال، تا ساعت ۱۰:۰۰ روز کاری بعد (دوشنبه) به آقای احمدی، مهلت واریز وجه جبرانی بدهد. اگر آقای احمدی تا ظرف مهلت تعیین‌شده وجه مورد نیاز را به حساب در اختیار بورس خود واریز نکند، کارگزار می‌تواند راس ساعت ۱۰:۰۰ برای بستن موقعیت مورد نیاز وی به قیمت سرخط اقدام به ثبت سفارش فروش کند.

سخن آخر

مهمترین نکات را درباره آخرین مهلت کال مارجین ها در بازار آتی بررسی کردیم. با توجه به تسویه حساب روزانه در بازار آتی و وجود اهرم مالی، در این بازار احتمال زیان‌های حتی ۵۰ درصدی (همچنین احتمال سودهای ۵۰ درصدی) در یک روز وجود دارد. به همین دلیل، لازم است معامله‌گران کال مارجین چگونه کار میکند؟ آتی کالا برای داشتن کنترل بیشتر بر پورتفوی خود، همواره وضعیت حساب خود را تحت نظر داشته باشند. با استفاده از قابلیت «پیش بینی وضعیت» که در مطلب « چگونه از کال مارجین شدن معاملات آتی کالا در امان بمانیم؟ » توضیح داده شد، معامله‌گران می‌توانند مدیریت بهتری بر وضعیت حساب و پورتفوی خود داشته باشند. با این حال اگر معامله‌گری کال مارجین شد، پیشنهاد می‌کنیم قبل از اتمام مهلت اعلام‌شده از سوی کارگزاری، با توجه به قیمت‌های مد نظر خود، برای واریز وجه جبرانی یا بستن موقعیت‌های مازاد اقدام کند.

چرا باید مواظب کال مارجین شدن باشیم؟

معامله‌ گران هرگز دوست ندارند کلمه “کال مارجین” (Margin Call) را بشنوند. کال مارجین به این معنی است که بروکر از شما می‌خواهد تا پول بیشتری به حساب واریز کنید تا معامله‌تان را باز نگه دارد. در فارکس مقدار مشخصی مارجین وجود دارد که برای باز نگه داشتن معامله ضروری است. اگر معامله ‌گر کمتر از این میزان در حساب خود داشته باشد، بروکر هیچ راهی جز بستن معامله شما ندارد.

مارجین

مارجین یک مفهوم مهم در بازار فارکس است. مارجین به مقدار پولی گفته می‌شود که از شما به عنوان ودیعه اخذ می‌شود تا بتوانید وارد معامله‌های بزرگتری شوید. به عنوان مثال اگر معامله‌ گری لوریج ۵۰ برابری داشته باشد، می‌تواند بابت هر یک دلاری که در حساب خود دارد، ۵۰ دلار معامله کند یعنی معامله ‌گر با داشتن یک دلار سرمایه، می‌تواند معامله‌ای به ارزش ۵۰ دلار باز کند. لوریج یکی از جذابیت‌های بازار فارکس است چراکه با استفاده از آن می‌توانید سود بیشتری کسب کنید. اما از طرف دیگر ممکن است ضررهای بزرگتری نیز متحمل شوید.

مارجین مانند یک شمشیر دولبه است. به همین دلیل است که معامله‌ گران هنگام استفاده از آن باید بسیار محتاط باشند. معمولا معامله‌گران حرفه‌ای از لوریج‌های بیش از ۱۰ استفاده نمی‌کنند در حالی که اکثر معامله ‌گران خرد (Retail Traders) از لوریج بسیار بالا استفاده می‌کنند.

اولین کار معامله ‌گران

اولین کاری که معامله‌گران باید انجام دهند، محافظت از سرمایه معاملاتی خودشان است. اگر سرمایه آنها از بین برود، دیگر نمی‌توانند معامله‌ای انجام دهند. به همین دلیل باید به حد ضرر (Stop Loss) اهمیت دهند. حد ضرر می‌تواند هنگامی که تحلیل معامله‌گران اشتباه از آب در می‌آید، آنها را از معامله بیرون بکشد. ممکن است معامله‌گر در بلند مدت اشتباه نکرده باشد و در نهایت قیمت به سمتی که معامله‌گر می‌خواهد حرکت کند، اما اگر از لوریج بالایی استفاده کرده باشد، باید قبل از اینکه معامله توسط بروکر بسته شود، خودش از معامله خارج شود. این یکی از مهم‌ترین دلایل برای داشتن حد ضرر است.

پس معامله‌گران همواره باید مواظب مارجین خود باشند. هیچ معامله گری نمی‌تواند ۱۰۰% معاملاتش را با موفقیت به اتمام برساند و از آن مهم‌تر نمی‌تواند تعیین کند کدام معامله موفق و کدام یک ناموفق باشد. در نتیجه باز کردن معاملات با حجم بسیار بزرگ سریع‌ترین راه برای از دست دادن پول و از بین بردن کل حساب معاملاتی است. همیشه به یاد داشته باشید که یک معامله گر حرفه‌ای در وهله اول به دنبال محافظت از حساب معاملاتی خود است. سپس اگر معاملات هوشمندانه‌ای انجام دهد و از یک سیستم سودآور پیروی کند، در نهایت سود خواهد کرد.

• بیشتر بخوانید: سطح استاپ اوت (stop out) چیست؟

از لوریج بالا استفاده نکنید

اگر در حساب معاملاتی خود ۱۰ هزار دلار با لوریج ۵۰ داشته باشید، می‌توانید معامله‌ای به ارزش ۵۰۰ هزار دلار باز کنید. حال تصور کنید می‌خواهید بر روی جفت ارز EURUSD معامله فروش باز کنید. اگر تمام ۵۰۰ هزار دلار را معامله کنید، با کوچک‌ترین حرکت بازار بر خلاف شما، با کال مارجین شدن از معامله خارج می‌شوید. پس باید مواظب مارجینی که در اختیار شما قرار دارد باشید.

حال اگر معامله‌ گر تصمیم به باز کردن معامله‌ای به ارزش ۲۵ هزار دلار داشته باشید، برای این معامله باید ۵۰۰ دلار مارجین در اختیار داشته باشید. در نتیجه تا پیش از آن‌ که معامله گر مجبور به خارج شدن از معامله شود، می‌تواند ۹۵۰۰ دلار ضرر کند.

البته هیچ معامله ‌گری اجازه نمی‌دهد بازار بیش از حد به ضررش حرکت کند. اگر شما حد ضرر خود را ۱۰۰ پیپ در نظر بگیرید، با فرض یک معامله ۲۵ هزار دلاری، در صورتی که حد ضرر شما فعال شود، ۲۵۰ دلار زیان خواهید کرد و ۹۷۵۰ دلار در حسابتان باقی می‌ماند.

با این کار معامله‌ گران این امکان را خواهند داشت که حساب خود را به مرور زمان بهبود دهند. متاسفانه یکی از بزرگترین مشکلاتی که معامله‌گران تازه‌کار با آن مواجه هستند، بی صبری است. آنها نمی‌دانند که بزرگترین معامله‌ گران جهان حساب معاملاتی‌شان به مرور زمان رشد می‌کند و یک شبه این اتفاق رخ نمی‌دهد.

متاسفانه، در طول دهه‌های گذشته داستان‌هایی از معامله‌گران افسانه‌ای که در مدت کوتاهی به ثروت بزرگی دست یافته‌اند گفته شده است. اما این‌ها استثنا هستند. برای موفقیت در فارکس باید در وهله اول مواظب حساب معاملاتی خود بوده و سپس به مرور زمان به دنبال سودآوری باشید.

جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.

معاملات مارجین (Margin Trading) چیست؟

معاملات مارجین نوعی معامله در بازارهای مالی مختلف از جمله بازار رمزارزها است که در آن، مبلغی پول از یک نهاد واسطه قرض گرفته می‌شود و توسط آن، معامله انجام می‌شود. اهرم به کار گرفته شده در معاملات مارجین باعث می‌شود سود و کال مارجین چگونه کار میکند؟ زیان حاصل از معامله، چند برابر شود.

استفاده از معاملات مارجین نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد و استفاده از این نوع معاملات، به افرادی که تازه وارد بازار ارزهای دیجیتال شده‌اند، توصیه نمی‌شود.

مروری بر مفهوم معاملات مارجین

تلاش برای کشف دنیای پیچیده معاملات مارجین می‌تواند تریدر تازه کار را تحت فشار قرار دهد. اگر تا به حال در مورد نحوه کار با معاملات مارجین بیت کوین جستجو کرده باشید، احتمالاً کلماتی از جمله اهرم، لیکویید پرایس، مارجین کال (margin call)، فروش استقراضی و موارد دیگر را دیده باشید.

در ادامه‌ی متن هر یک از این اصلاحات توضیح داده می‌شود. به ترتیب مطالب را دنبال کنید تا به تمامی سؤالات شما پاسخ داده شود.

اصول معاملات مارجین بیت کوین نسبتاً آسان است. به بیان ساده، شما سرمایه اولیه خود را با قرض گرفتن پول و استفاده از اهرم، افزایش می‌دهید.

معاملات مارجین رمز ارز یک معامله تجاری است که به تریدراجازه می‌دهد با قرض گرفتن سرمایه از تریدر‌های دیگر یا خود صرافی، سرمایه ی خود را افزایش دهند. در مقابل معاملات معمولی که تریدراز سرمایه خود برای تأمین مالی معاملات استفاده می‌کنند، معاملات مارجین به معامله گران اجازه می‌دهد تا میزان سرمایه قابل معامله را ضرب کنند.

معاملات مارجین اغلب به عنوان معاملات اهرم دار نیز نامیده می‌شوند. “اهرم” عددی است که سود و زیان تریدر در آن ضرب می‌شود. به عنوان مثال یک تریدر که با اهرم ۱۰۰X معامله می‌کند، سود و ضرر آن در ۱۰۰ ضرب می‌شود.

ممکن است معاملات مارجین در نگاه اول با سود چند برابری که به شما میرساند، عالی به نظر برسد ولی از طرف دیگر اینکه زیان شما هم چند برابر می‌شود، ریسک بالایی را ایجاد می‌کند.

معاملات مارجین در بازارهایی با نوسان کم مانند بازار فارکس محبوب است، در حال حاضر در بازاررمز ارز‌ها نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

عملکرد معاملات مارجین چگونه است؟

معامله اهرم دار بیت کوین کاملاً ساده و بصورت اساسی کار می‌کند. یک تریدر در ازای دریافت سرمایه زیادی برای معامله، مقداری سرمایه به صرافی می‌دهد و همه سرمایه را برای دستیابی به سود کلان به خطر می‌اندازد.

در معاملات مارجین، تریدر باید سرمایه اولیه را برای باز کردن موقعیت ارائه دهد و به عنوان “وجه تضمین اولیه” (initial margin) شناخته می‌شود، همچنین باید مقدار مشخصی از سرمایه را در حساب خود نگه دارد تا موقعیت را حفظ کند، که به عنوان “حداقل وجه تضمین” (maintenance margin) شناخته می‌شود.

صرافی‌های مختلف ارز دیجیتال مقادیر مختلفی از اهرم را ارائه می‌دهند. برخی از صرافی‌ها اهرم ۲۰۰X را ارائه می‌دهند، که به تریدر اجازه می‌دهد سود و زیان خود را نسبت به سرمایه اولیه ۲۰۰ برابرکنند. در حالی که برخی دیگر اهرم را به ۲۰X ، ۵۰X یا ۱۰۰X محدود می‌کنند.

اصطلاحاتی که برای تعریف اهرم استفاده می‌شود، در هر پلتفرمی متفاوت است به عنوان مثال ، برخی از صرافی‌ها در بازار فارکس از اهرم ۱۰۰X به عنوان اهرم 100 به 1 استفاده می کنند. اهرم به طور معمول با “X” در دنیای معاملات نشان داده می‌شود. اهرم ۱۰۰X همان اهرم 100 به 1 است.

اگر با یک صرافی رمز ارز یک معامله مارجین باز کنید، میزان سرمایه ای که برای باز کردن معاملات واریز می کنید توسط صرافی به عنوان وجه تضمین نگهداری می‌شود. مبلغی که شما می توانید هنگام معامله مارجین از آن استفاده کنید، به قوانین وضع شده توسط صرافی که در آن معامله می کنید و وجه تضمین اولیه شما بستگی دارد.

یکی از نکاتی که هنگام معاملات مارجین باید به آن توجه کنید خرید و فروش استقراضی در صرافی ها است.

مقایسه فروش استقراضی و خرید استقراضی

هنگام باز کردن معاملات مارجین شما با انتخاب فروش استقراضی (going short) یا خرید استقراضی (going long) مواجه می‌شوید.

هنگامی که تریدر خرید استقراضی را انتخاب می‌کند، قیمت دارایی دیجیتال افزایش می‌یابد و هنگامی که فروش استقراضی را انتخاب کند عکس این قضیه اتفاق می‌افتد. اگر یک معامله گر پیشبینی کند که ارزش دارایی دیجیتال کاهش می‌یابد، پوزیشن شورت را باز می‌کند. تریدر‌هایی که قصد دارند از کاهش قیمت رمز ارز، سود ببرند، ازفروش استقراضی استفاده می‌کنند.

مهم است بدانید صرافی که در آن معامله می‌کنید، پولی را که هنگام معامله مارجین قرض می‌گیرید، در اختیار شما قرار می‌دهد. اگر موقعیت خود را با سود ببندید، صرافی، سرمایه‌ای را که به عنوان تضمین دریافت کرده بود، آزاد می‌کند تا موقعیت را همراه با سود باز کند.

اگر هنگام معاملات مارجین ضرر کنید، صرافی به طور خودکار معامله شما را می‌بندد و موقعیت شما را “لیکویید” می‌کند. این عمل زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت دارایی مربوطه به یک سطح خاص و مشخص برسد، که ما آن را “لیکویید پرایس ” می نامیم.

مفاهیم لیکویید (Liquidation) و مارجین کال (Margin Calls)

هنگامی که به منظور معامله مارجین بیت کوین، پولی را از صرافی قرض می‌گیرید، صرافی این مبلغ را برای کنترل و کم کردن ریسک نگه می‌دارد. اگر معامله ای را باز کنید و بازار برخلاف پیش بینی شما حرکت کند، ممکن است صرافی، پول بیشتری بخواهد تا موقعیت شما را ببندد.

وقتی این اتفاق می‌افتد، صرافی مارجین کال (Margin Calls) شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامی که ارزش دارایی در یک معامله مارجین به زیر یک نقطه خاص برسد، مارجین کال رخ می دهد. صرافی وجوه بیشتری را از تریدردرخواست می‌کند تا ریسک آنها را کاهش دهد. بیشتر صرافی‌ها از طریق ایمیل به تریدر‌ها اطلاع می‌دهند، اما مهم است که سطح مارجین خود را کنترل کنید.

اگر سطح مارجین یک پوزیشن بیش از حد ناامن شود، صرافی پوزیشن را می‌بندد که این امر به عنوان سطح لیکویید یا لیکویید پرایس شناخته می‌شود.

لیکویید زمانی اتفاق می افتد که صرافی به طور خودکار موقعیت را می‌بندد تا اطمینان حاصل شود که تنها سرمایه از دست رفته، همان مبلغ اولیه برای باز کردن موقعیت بوده است.

برای درک بهتر، فرض کنیم شما مثلا بیت کوین را در قیمت 30 هزار دلار می‌خرید و پیش بینی می‌کنید روند بازار صعودی است؛ اما بازار برخلاف پیش بینی شما کاهش پیدا می‌کند!
در این حالت حتی اگر قیمت به 28999 دلار هم برسد، سرمایه شما لیکویید میشود و کل سرمایه ی شما از بین می‌رود .
حجم معاملات بزرگتر، فرصت بیشتری برای لیکویید نشدن دارند، چون مبلغ قرض گرفته شده از صرافی به حجم معاملات کاربران بستگی دارد نه لوریج آن (لوریج در واقع اهرم معاملاتی هست که سود و ضرر شما در آن ضرب می‌شود)

دلیل انتخاب معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین به تریدر‌های مطمئن اجازه می‌دهد تا موقعیت‌هایی را باز کنند که می‌تواند بسیار سودآورتر از آن باشد. به عنوان مثال یک موقعیت بسته شده با موفقیت در لوریج ۱۰۰X، صد برابر سود بیشتری نسبت به یک معامله “عادی” دارد.

معاملات مارجین بیت کوین و سایر آلت کوین‌ها به تریدر‌های استراتژیک اجازه می‌دهد تا با باز کردن شورت پوزیشن در بازار خرسی سودآوری کنند. به عنوان مثال تریدری كه انتظار دارد كاهش قيمت زيادی داشته باشد، می‌تواند بخشی ازسبد سهام خود را با فروش استقراضی بفروشد، تا سود کند و با اینکار، ضررکاهش قیمت را جبران کند.

البته برای انجام معاملات مارجین نیاز دارید که به یک پلتفرم یا کال مارجین چگونه کار میکند؟ صرافی معتبر مراجعه کنید.

ریسک معاملات مارجین چقدر است؟

معاملات مارجین، عملی پر ریسک با پاداش بالا است. تعدادی از این ریسک‌ها در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد که باید درهراستراتژی، ریسک معاملات ارز دیجیتال اعمال شود.

بازار ارزهای دیجیتال در مقایسه با بازارهای سنتی تا حد زیادی تنظیم نمی‌شود. به عنوان مثال مشاهده فشارهای کوتاه یا طولانی یا دستکاری قیمت در سیستم معامله مارجین بیت کوین غیر معمول نیست.

تریدر‌هایی که سرمایه کافی برای تأثیرگذاری در فعالیت بازار را دارند، وقتی تعداد خرید و فروش استقراضی در بازار به طور قابل توجهی افزایش یابد، می‌توانند به راحتی حرکات مخالف قیمت ایجاد کنند. فعالان بازار قادر به ایجاد شرایط بازار هستند که مجبور به لیکویید این موقعیت ها م‌ شود.

نوسانات بازار رمز ارز‌ها معاملات خرید استقراضی را پر ریسک تر از بازارهای سنتی می‌کند.

خوشبختانه برای محاسبه ریسک لیکویید نیازی به فیزیکدان هسته ای یا داشتن دکترای علوم ریاضی نیستید. تعدادی ابزار حسابگر اهرم رمز ارز وجود دارد که می‌تواند برای ارزیابی ریسک لیکویید استفاده شود، اما انجام محاسبه سریع برای ارزیابی لیکویید پرایس، نسبتاً ساده است.

لیکویید پرایس را می‌توان با تقسیم ۱۰۰ بر میزان اهرم در یک موقعیت محاسبه کرد. به عنوان مثال یک معامله مارجین ۵۰X در بازار بیت کوین، اگر قیمت بیت کوین فقط ۲ درصد کاهش یابد، بلافاصله لیکویید می‌شود. به عنوان مثال یک موقعیت ۱۰۰X اهرمی، بسیار تحت فشار است، زیرا فعالان بازار برای از بین بردن موقعیت های بالای اهرم، فقط قیمت دارایی را کمی تغییر می‌دهند.

جمع بندی

معاملات مارجین رمز ارز مزایای زیادی دارد. معاملات مارجین هک‌های صرافی را به حداقل می‌رساند؛ زیرا معاملات اهرم دار میزان سرمایه ای را که باید توسط صرافی نگهداری شود، کاهش می‌دهد.

اگر به دانش خود از بازار ارزهای دیجیتال اطمینان دارید و به طور مداوم در مورد حرکت قیمت پیش بینی دقیق می‌کنید، معامله مارجین بیت کوین یا سایر دارایی های دیجیتال می‌تواند سود شما را به طرز چشمگیری افزایش دهد. باز کردن موقعیت اشتباه در زمان نامناسب می‌تواند باعث از دست رفتن سرمایه‌ی شما شود.

مارجین کال چیست؟ فرمول محاسبه کال مارجین

در این مطلب وبسایت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان با چیستی و تعریف کال مارجین آشنا خواهید شد. ریسک، موتور بازار سهام است. شما بدون پذیرفتن ریسک نخواهید توانست در نتیجه‌ی افزایش قیمت سهام خودتان درآمدزایی داشته باشید. البته همین ریسک‌هایی که منجر به افزایش قیمت سهام می‌شوند، ممکن است در روز بعدی منجر به کاهش قیمت همان سهام شوند.

برای سرمایه‌گذاران متوسط بازار سهام، ریسک نرمال بازار برای تأمین اهداف مالی این افراد کافی است؛ این کار به صورت آنی و در طول یک شب صورت نمی‌گیرد، بلکه دارای پروسه زمانبری است. ولی برای سرمایه‌گذارانی که عجولتر هستند و می‌خواهند به صورت سریع پول زیادی را بدست بیاورند (و درک کاملی نسبت به ریسک‌های جدی موجود در این بازار دارند) کال مارجین چگونه کار میکند؟ هیچ چیزی نمی‌تواند مانع از خرید مارجین شود.

خرید مارجین به معنای قرض گرفتن پول از کارگزار خودتان به منظور خرید سهام است. در واقع مارجین وامی است که از کارگزار خودتان می‌گیرید. برای اینکه درک مناسبی از این موضوع داشته باشید، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید که کارگزار شما می‌تواند تا 50 درصد از ارزش یک سهام را به شما وام بدهد؛ بنابراین در صورتی که ارزش سهام 100000 دلار باشد، شما باید 50000 دلار پرداخت کنید و بقیه هزینه خرید این سهم را کارگزاریتان تأمین خواهد کرد. در صورتی که ارزش سهام افزایش یابد و به 125000 دلار برسد، شما در نتیجه سرمایه گذاری خودتان 50% درصد سود خواهید داشت! ولی در صورتی که قیمت سهام به 75000 دلار برسد، شما 50 درصد از سرمایه خودتان را از دست خواهید داد.

خرید یک مارجین، ریسک زیادی دارد. شما نه تنها با احتمال از دست دادن کل سرمایه و بهره خودتان مواجه خواهید بود، بلکه ممکن است به دلیل مارجین کال کل سرمایه‌تان را از دست بدهید.

کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در زمانی اتفاق می‌‌افتد که ارزش یک حساب مارجین کمتر از مقدار مارجینی باشد که باید در حساب وجود داشته باشد (که به عنوان مارجین نگهداشت یا مارجین حداقلی شناخته می‌شود و معادل maintenance margin می‌باشد). یک مارجین کال عبارت از تقاضایی از طرف یک شرکت دلالی است که برای رساندن مانده حساب مارجین به یک سطح حداقلی نگهداری مارجین صورت می‌گیرد. یک سرمایه‌گذار دارای حساب مارجین به منظور تأمین یک مارجین کال باید وجوه بیشتری را سپرده‌گذاری کند، اوراق بهادار مارجین‌نشده را سپرده‌گذاری کند یا آپشن­‌های فعلی خودش را بفروشد.

محاسبه کال مارجین

فرمول محاسله مارجین کال به صورت زیر است:

• قیمت خرید اولیه (initial purchase price) عبارت از قیمت خرید یک اوراق بهادار می‌باشد؛
• مارجین اولیه (initial margin) برابر است با مقدار حداقلی که به صورت درصد بیان می‌شود و سرمایه‌گذار باید برای اوراق بهادار بپردازد؛
• مارجین حداقلی که یک قسمت از دارایی می­‌باشد که به صورت درصدی بیان می‌شود و باید در حساب مارجین نگهداری شوند. (منبع)

یک مثال در مورد مارجین کال

فرض کنید سرمایه‌گذاری به دنبال خرید یک اوراق بهادار 100 دلاری باشد که مارجین آن 50% است (به این معنی که یک سرمایه‌گذار می‌تواند 50 دلار از پول خودش برای خرید این اوراق بهادار استفاده کند و 50 دلار باقیمانده آن را از یک کارگزار قرض بگیرد). علاوه بر این فرض کنید که مارجین حداقلی برابر با 25% باشد. سرمایه‌گذار در چه قیمتی یک مارجین کال دریافت خواهد کرد؟

در صورتی که قیمت یک اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار کاهش یابد، سرمایه‌گذار یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

تفسیر مثال بالا

مثال بیان شده در بالا می‌تواند به صورت زیر تفسیر شود:

• یک سرمایه گذار با 50 دلار از پول خودش و 50 دلار از پول کارگزار یک اوراق بهادار 100 دلاری را خریداری می‌کند؛ و
• مارجین حداقلی کارگزار برابر با 25% می‌باشد؛ این مورد بدان معنا است که پول خود سرمایه‌گذار باید حداقل 25% از اوراق بهادار را تشکیل دهد.

ما از طریق مشخص کردن قیمت مارجین کال قیمت حداقلی اوراق بهاداری را مشخص می‌کنیم که بدون کاهش یافتن نسبت کال مارجین چگونه کار میکند؟ به مارجین حداقلی می‌توانند مورد معامله قرار بگیرند. در مثال بالا قیمت مارجین کال برابر با 66.67 دلار است، چرا که کارگزار 50 دلار به سرمایه‌گذار وام می‌دهد تا اوراق بهادار را خریداری کند و اوراق بهادار با قیمت 66.67 دلار مورد معامله قرار می‌گیرد؛ پول قرض داده‌شده توسط کارگزاری ارزشی معادل 75% از سرمایه‌گذاری را دارد (که برابر است با 66.67/50) و پول خود سرمایه‌گذار برابر با 25% از سرمایه‌گذاری خواهد بود (که برابر است با (66.67 / 50 – 66.67).

بنابراین در قیمت 66.67 دلاری کارگزار 75 درصد از پوزیشن موجود در اوراق بهادار را دارد و سرمایه‌گذار صاحب 25 درصد از پوزیشن اوراق بهادار است که برابر است با قیمت مارجین کال. در صورتی که ارزش اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار برسد و برابر با 60 دلار شود، کارگزار صاحب 83.33 درصد از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50) خواهد بود و سرمایه‌گذار مالکیت 16.66 از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50 – 60) خواهد داشت. در این شرایط که سرمایه‌گذار مالک فقط 16.66 درصد از پوزیشن دارایی می‌باشد، این فرد یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

نحوه پوشش دادن کال مارجین

در صورتی که یک مارجین کال تأمین نشود، کارگزار، پوزیشن سرمایه‌گذار را خواهد بست. برای مثال در صورتی که سرمایه‌گذار بیان شده در مثال بالا بعد از رسیدن قیمت به 60 دلار اقدام به تأمین مارجین کال نکند، کارگزار پوزیشن سرمایه‌گذار را در قیمت 60 دلار تسویه خواهد کرد و 50 دلار قرض داده‌شده به کارگزار را برخواهد گرداند. در این شرایط، سرمایه‌گذار یک زیان 80% را تجربه خواهد کرد، چرا که وی فقط 10 دلار از سرمایه‌گذاری اولیه 50 دلاری خودش را خواهد داشت.