فروش استقراضی چیست؟

شورت اسکوییز (Short Squeeze) چیست و چه تاثیری بر معاملات ما می‌گذارد؟

فروش استقراضی به معامله‌کنندگان امکان می‌دهد تا از کاهش قیمت دارایی، سود کسب کنند. این یک روش بسیار رایج برای مدیریت ریسک در زمان کاهش قیمت، محافظت از دارایی‌های موجود یا صرفا بیان دیدگاه نزولی در خصوص بازار است. هرچند فروش استقراضی می‌تواند استراتژی معاملاتی بسیار پرریسکی باشد، زیرا نه تنها هیچگونه سقف قیمت برای دارایی وجود ندارد، بلکه اتفاقی به نام فشار مواضع استقراضی یا Short Squeeze نیز رخ می‌دهد.

شورت اسکوسییز را می‌توان به عنوان افزایش قیمت ناگهانی تعریف کرد؛ هنگامی که فشار مواضع استقراضی رخ می‌دهد، بسیاری از فروشندگان استقراضی در دام می‌افتند و سریعا در صدد این بر می‌آیند که از وضعیت معاملاتی خود خارج شوند. در ادامه مقاله، به تعریف فشار مواضع استقراضی، نحوه آماده‌سازی برای آن و حتی کسب سود از خرید استقراضی می‌پردازیم.

تعریف شورت اسکوییز​

شورت اسکوییز زمانی رخ می‌دهد که قیمت یک دارایی با افزایش شدیدی مواجه می‌شود؛ زیرا فروشندگان استقراضی بسیار زیادی مجبور به خروج از وضعیت معاملاتی خود می‌شوند.

فروشندگان استقراضی این موضوع را در نظر دارند که قیمت دارایی مورد نظر کاهش خواهد یافت؛ اما اگر قیمت افزایش یابد، وضعیت‌های فروش استقراضی با ضررهای نامشخص و هنگفتی مواجه می‌شوند. با افزایش قیمت، فروشندگان استقراضی ممکن است مجبور به بستن پوزیشن‌های معاملاتی خود شوند. این موضوع ممکن است از طریق فعالسازی سفارش‌های حد ضرر (Stop-loss) و نقدشوندگی‌ها (برای معاملات مارجین و قراردادهای آتی) رخ دهد. هم‌چنین ممکن است به خاطر این موضوع باشد که خود معامله‌گران به بستن وضعیت‌های معاملاتی خود اقدام کرده تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کنند.

بنابراین چگونه فروشندگان استقراضی پوزیشن‌های معاملاتی خود را می‌بندند؟ پاسخ این است که این فروشندگان اقدام به خرید می‌کنند. به همین دلیل است که Short Squeeze منجر به افزایش شدید و ناگهانی قیمت می‌شود. با بسته شدن وضعیت‌های معاملاتی توسط فروشندگان استقراضی، افزایش سفارشات خرید منجر به تشدید شرایط موجود می‌شود. بدین ترتیب، فشار مواضع استقراضی معمولا با افزایش حجم معاملات نیز همراه است.

در اینجا باید به نکته دیگری دقت کنیم. هرچه سود فروش استقراضی بیشتر باشد، راحت‌تر فروشندگان را در دام قرار می‌دهد و آنها را مجبور به بستن وضعیت معاملاتی خود می‌کند. به عبارت دیگر، هرچه نقدینگی بیشتری در دام قرار بگیرد، به دلیل وجود Short Squeeze شاهد افزایش نوسان قیمت خواهیم بود. بدین ترتیب، شورت اسکوییز یک افزایش موقتی در تقاضا و کاهش در عرضه است.

نقطه مقابل Short Squeeze نیز Long Squeeze است، البته لانگ اسکوییز چندان رایج نیست. این هنگامی رخ می‌دهد که با افزایش فشار فروش، خریدهای استقراضی در دام قرار می‌گیرند و منجر به کاهش شدید و ناگهانی قیمت شوند.

Short Squeeze چگونه رخ می‌دهد؟​

فشار مواضع استقراضی هنگامی رخ می‌دهد که افزایش ناگهانی در فشار خرید را شاهد باشیم. همانطور که می‌دانید، فروش استقراضی می‌تواند یک استراتژی پرریسک باشد. البته نکته‌ای که باعث می‌شود Short Squeeze یک رویداد پرنوسان به حساب آید، هجوم ناگهانی معامله‌گران برای جبران وضعیت‌های فروش استقراضی خود است. این موضوع شامل فعالسازی سفارش‌های استاپ لاس بسیار زیادی در یک سطح قیمت مشخص است و همزمان بسیاری از فروشندگان نیز به بستن پوزیشن‌های معاملاتی خود می‌پردازند.
در هر بازاری که بتوان فروش استقراضی انجام داد، ممکن است شورت اسکوییز رخ دهد. در عین حال، عدم وجود آپشن‌ها برای فروش استقراضی نیز می‌تواند منجر به حباب‌های قیمت بزرگ شود. از این‌ها گذشته، اگر روش خوبی برای کسب سود از کاهش قیمت دارایی وجود نداشته باشد، قیمت آن دارایی برای مدت نامشخصی افزایش می‌یابد.
پیش‌نیاز وقوع Short Squeeze، تعداد کمتر فروش استقراضی نسبت به خرید استقراضی است. معمولا اگر تعداد فروش نسبت به خرید بسیار بیشتر باشد، نقدینگی بیشتری برای افزایش احتمال وقوع فشار مواضع استقراضی به وجود می‌آید. به همین دلیل است که نسبت خرید به فروش استقراضی می‌تواند ابزار مفیدی برای معامله‌گرانی باشد که به احساسات حاکم بر بازار دقت می‌کنند.
بعضی از معامله‌گران حرفه‌ای به دنبال فرصت‌های بالقوه شورت اسکوییز هستند تا خرید استقراضی انجام دهند و از افزایش سریع قیمت سود کسب کنند. این استراتژی شامل انباشت پوزیشن‌های معاملاتی قبل از وقوع Short Squeeze و فروش با قیمت بیشتر است.

نمونه‌هایی از فشار مواضع استقراضی​

وقوع Short Squeeze در بازارهای بورس بسیار رایج است. این موضوع معمولا به دلیل احساس نامناسب درباره یک شرکت، قیمت بالای سهام و تعداد زیاد پوزیشن‌های فروش استقراضی رخ می‌دهد. در صورتی که خبرهای مثبت و خوب غیرمنتظره‌ای منتشر شود، تمام وضعیت‌های فروش استقراضی مجبور به خرید می‌شوند و این موضوع، افزایش قیمت سهام را به دنبال دارد. در نتیجه، شورت اسکوییز بیشتر یک الگوی تکنیکال است تا یک رویداد فاندامنتال.

طبق تخمین‌های انجام شده، سهام شرکت تسلا یکی از سهامی است که بیشترین فروش استقراضی را در طول تاریخ داشته است. در نتیجه، قیمت آن با چندین افزایش شدید همراه بوده و احتمالا فروشندگان استقراضی بسیار زیادی را در دام انداخته است.

در بازار ارزهای دیجیتال و به ویژه در بازار بیت کوین نیز وقوع Short Squeeze کاملا رایج است. بازار اوراق مشتقه بیتکوین از پوزیشن‌هایی با لوریج (اهرم) زیاد بهره می‌برد. این پوزیشن‌ها ممکن است با نوسان‌های اندک قیمت در دام قرار بگیرند و یا نقد شوند. بدین ترتیب، شورت اسکوییز و لان اسکوییز دائما در بازارهای BTC رخ می‌دهد. اگر می‌خواهید در هنگام این نوسان‌ها در دام نیافتید یا پوزیشن معاملاتی شما نقد نشود، با دقت زیاد به بررسی مقدار لوریج مدنظر خود بپردازید. هم‌چنین باید از استراتژی مدیریت ریسک مناسبی نیز بهره ببرید.

نمودار زیر مربوط به قیمت بیت کوین در اوایل سال ۲۰۱۹ است. قیمت بزرگ‌ترین ارز دیجیتال پس از کاهش شدید، در محدوده ثابتی قرار داشت. احساسات بازار نیز مثبت به نظر نمی‌رسید؛ زیرا سرمایه‌گذاران زیادی به دنبال فروش استقراضی بودند و ادامه روند نزولی را پیش‌بینی می‌کردند.

البته قیمت Bitcoin با افزایش شدیدی همراه شد؛ به طوری که تا یک سال بعد و طی شیوع جهانی ویروس کرونا (پنج‌شنبه سیاه) به سطح قیمت قبلی برنگشت. این نوسان قیمت ناگهانی به احتمال زیاد به دلیل جبران پوزیشن‌های فروش استقراضی بود.

جمع بندی​

به طور خلاصه، Short Squeeze هنگامی رخ می‌دهد که فروشندگان استقراضی در دام قرار گرفته و مجبور به جبران و پوشش پوزیشن‌های معاملاتی خود باشند. این موضوع منجر به افزایش شدید قیمت می‌شود.
در بازارهایی که از لوریج بسیار زیاد استفاده می‌کنند، شورت اسکوییز بسیار رایج است. هنگامی که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بسیار زیادی از لوریج‌های سطح بالا استفاده می‌کنند، نوسان قیمت نیز شدیدتر می‌شود. پس قبل از ورود به پوزیشن فروش استقراضی، اطمینان حاصل کنید که از تاثیرات Short Squeeze باخبر هستید.

با مارجین تریدینگ؛ پر ریسک و پر سودترین شیوه انجام مبادلات ارزی آشنا شوید

معمولا کسانی که در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند به دنبال موقعیت‌هایی هستند که در کم‌ترین زمان ممکن، سرمایه خود را چند برابر و بیشترین سود را از وضعیت بازار کسب کنند. معاملات مارجین (Margin trading) یکی از پر سودترین و در عین حال خطرناک‌ترین شیوه انجام معاملات است که می‌تواند سود یا ضرر زیادی را روی مقداری که سرمایه‌گذاری می‌کنید برای شما به همراه داشته باشد. در ادامه مطلب ویژگی‌ها و شیوه انجام مارجین تریدینگ را به طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

معامله مارجین؛ شروع یک بازی حرفه‌ای

اگر شما هم جز تریدرهای حرفه‌ای هستید که از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی در در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اید با واژه معاملات مارجین آشنا هستید. در معاملات مارجین برخلاف معاملات معمولی، تریدرها می‌توانند با استفاده از اهرم یا لوریج، بیشتر از مقداری که سرمایه‌گذاری کرده‌اند سود کسب کنند. در هنگام استفاده از لوریج یک نسبت یا ضریب مشخص ارائه می‌شود که براساس آن برای سرمایه‌گذاری در یک معامله، مقدار کم‌تری را سرمایه‌گذاری می‌کنید.

برای مثال اگر نسبت مد نظر (۵:۱) یک به پنج باشد شما می‌توانید ۵ برابر سرمایه‌ای که در دست خود دارید را در یک معامله، سرمایه‌گذاری کنید. در واقع به بیان ساده‌تر شما با استفاده از اهرم، مبلغی را از شخص سومی که می‌تواند بروکر یا صرافی باشد قرض می‌گیرید و در ازای وام دریافتی به او سود می‌دهید.

حالت‌های مختلف مارجین تریدینگ چیست؟

به صورت کلی دو حالت خرید و فروش استقراضی برای معاملات مارجین وجود دارد. در حالت خرید استقراضی (Long Position) فرض بر این گذاشته خواهد شد که تریدر با افزایش قیمت دارایی به سود برسد. در این موقعیت، معامله‌گر می‌تواند با فروش در قسمت‌های بالایی نمودار قیمت و خرید در قسمت‌های پایینی آن به سود برسد. در حالت فروش استقراضی یا (Short Position) تریدر باید به صورت دائمی قیمت آنلاین ارز دیجیتال را فروش استقراضی چیست؟ بررسی کند تا بتواند در زمان مناسب سهام یا ارزی که به او تعلق ندارد را بفروشد و از طریق کاهش دارایی به سود برسد. در چنین شرایطی شما می‌توانید ارز خود را در ابتدا با قیمت بالاتری به فروش برسانید و زمانی که قیمت بسیار کاهش پیدا کرد با خرید دوباره آن به سود برسید.

مثالی کاربردی برای درک مفهوم مارجین تریدینگ

برای مثال، معامله‌گری را در نظر بگیرید که قصد انجام معامله به شیوه مارجین را دارد. فرض بگیرید که سرمایه اولیه او فقط ۱ بیت کوین است و بر اساس تحلیل‌ و برآوردهایی که با اندیکاتور، مبدل ارز دیجیتال یا سایر ابزارها انجام داده است احتمال می‌دهد که قیمت ارز مورد نظر از ۳۰۰۰ دلار به ۵۰۰۰ دلار خواهد رسید. اگر نسبت لوریج را (۳:۱) یک به سه در نظر بگیرد در صورتی که تحلیل درستی داشته باشد ۳ برابر سرمایه اولیه خود از افزایش قیمت ارز و روش مارجین سود خواهد کرد.

در صورتی که تحلیل درستی انجام نشود ممکن است ورق برگردد و تریدر به همین میزان ضرر کند. صرافی یا بروکر نیز از طریق معامله مارجین سود می‌کنند. صرافی در صورت موفقیت معامله، درصد سود و در صورت شکست ۳ برابر مبلغ ضرر را از سرمایه اولیه‌ای که سرمایه‌گذاری کرده‌اید کسر خواهد کرد.

کال مارجین چیست و چه محدودیت‌هایی دارد؟

کسانی که در بازارهای فروش استقراضی چیست؟ آتی فعالیت می‌کنند پیش از قرار گرفتن در موقعیت خرید یا فروش باید حساب‌های خود را به میزان لازم شارژ کنند. در واقع مبلغی باید به عنوان وجه ضمانت از انجام معامله توسط خریدار و فروشنده به حساب‌های مورد استفاده خود برای معامله واریز شود. پس از مشخص شدن و دریافت موقعت خرید، این مبلغ در حساب‌ها توسط بورس بلوکه خواهد شد. موجودی حساب‌هایی که برای انجام معامله انتخاب شده‌اند هر ۳۰ دقیقه یک بار بررسی خواهد شد و در صورتی که موجودی حساب به کم‌تر از ۷۰% وجه ضمانت برسد حساب شما در موقعیت کال مارجین قرار خواهد گرفت.

در صورت قرار گرفتن در شرایط کال مارجین، اخطاریه‌‌هایی برای افزایش وجه حساب برای شما ارسال می‌شود و باید تا پیش از مهلتی که داده شده است حساب خود را شارژ کنید. در صورت عدم خروج از وضعیت کال مارجین تعدادی از موقعیت‌های خرید و فروش شما توسط کارگزاری بسته خواهد شد.

انواع مارجین تریدینگ در بازارهای مختلف چیست؟

به صورت کلی برای انجام مارجین تریدینگ، دو مدل مختلف بازار معامله وجود دارد. که براساس شرایط معامله باید بهترین آن‌ها را انتخاب کرد. در حالت اول، تریدر در بازارهای آینده معاملات خود را انجام می‌دهد. سرمایه او دست نخورده باقی می‌ماند و طرف مقابل قرارداد مشخص می‌شود. در چنین معاملاتی هیچ پول قرضی به صورت اتوماتیک به حساب تریدر یا صرافی باز نخواهد گشت. به همین دلیل صرافی‌ها برای جلوگیری از ورود به معاملاتی که ضرر می‌دهند بدهی‌هایی که در راستای معامله به وجود خواهد آمد را بیمه می‌کنند یا جلوی قرار گرفتن تریدرها را در وضعیت کال مارجین می‌گیرند.

حالت دوم مربوط به انجام معامله در بازارهای نقدی مثل بازار ارز استلار، بیت کوین و سایر رمز ارزها است. در این روش مبلغ وام بعد از اتمام معامله به صورت اتوماتیک و همتا به همتا به صرافی بازگردانده خواهد شد. در چنین وضعیتی، صرافی از تریدر کارمزد دریافت خواهد کرد و در صورتی که میزان بدهی تریدر به صرافی از وجه ضمانت معامله بیشتر شده باشد تریدر را در وضعیت کال مارجین قرار خواهد داد.

مزایا و معایب مارجین تریدینگ چیست؟

در معاملات مارجین تریدینگ شما با تسلط بر تحلیل تکنیکال و سایر عواملی که روی بازار تاثیر می‌گذارند با استفاده از اهرم‌ها می‌توانید به سود بسیار زیادی دست پیدا کنید. در بازار ارزهای دیجیتال مثلا تریوم، تتر، اتریوم کلاسیک و بیت کوین که بیشتر در بازار ترند هستند با استفاده از اندیکاتور و یادگیری اصول مارجین تریدینگ می‌توانید مبلغ بیشتری از آن چیزی که از صرافی وام گرفته اید را به دست آورید اما این فقط روی خوش ماجرا است. تریدر باید بتواند کارمزد صرافی و مبلغ وام گرفته شده را باز گرداند بنا بر این در صورتی که به حد کافی سود نکند مبلغ زیادی را نیز بدهکار خواهد شد.

این حالت در شرایطی اتفاق می‌افتد که ترید در وضعیت کال مارجین قرار بگیرد و در صورت عدم توانایی برای خروج از آن سایر موقعیت‌های معاملاتی او نیز بسته شود. نکته دیگری که وجود دارد تاثیر فعالیت صرافی‌ها در خطرناک شدن وضعیت برای کسانی است که در بازار ارزهای دیجیتال به روش مارجین معامله می‌کنند. زمانی که تقاضای یک ارز دیجیتال بالا ولی عرض آن محدود شود نمودار به صورت ناگهانی دچار جهش و افزایش قیمت خواهد شد که این موضوع باعث قرارگیری بسیاری از معاملات در وضعیت کال مارجین خواهد شد.

چه پلتفرم‌هایی مارجین تریدینگ را ارائه می‌دهند؟

صرافی‌های زیادی وجود دارند که در آن‌ها می‌توانید قیمت روز دوج کوین و سایر ارزها را مشاهده و اقدام به خرید و فروش کنید اما تعداد صرافی‌هایی که مارجین تریدینگ را به مشتریان خود ارائه می‌دهند بسیار پایین است. افرادی که از ip ایران قصد انجام چنین معاملاتی را دارند در بلک‌لیست قرار گرفته‌اند و باید از طریق روش‌های مختلف، ip و اطلاعات خود را تغییر دهند. از صرافی‌های مهم ارائه دهنده مارجین تریدینگ می‌توان به بیتمکس(Bitmex)، هوبی(Houbi)، کراکن(Kraken) و وال کلاب (Whaleclub) اشاره کرد.

پر سودترین معاملات ارز دیجیتال را در صرافی نوبیتکس انجام دهید

اگر قصد خرید و فروش ارز دیجیتال را دارید صرافی نوبیتکس شرایطی را فراهم کرده است که بتوانید با کم‌ترین کارمزد در محیطی امن، مبادلات خود را انجام دهید. شما می‌توانید کیف پول خود را به راحتی مدیریت کنید و از طریق کارت‌های شتاب، پرداخت خود را به صورت ریالی انجام دهید. کافی است در نوبیتکس ثبت نام کنید و از خدمات آن بهره‌مند شوید. هدف ما جلب رضایت مشتری و ایجاد بستری مناسب برای هم‌وطنان برای انجام معاملات است.

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی یا Short Selling چیست؟

• categoryدسته‌بندی نشده
• date_range 1401/03/26

زمانی که قیمت‌ها سیر صعودی دارند، عموم سرمایه‌گذاران از استراتژی خرید از کف و فروش از اوج استفاده می‌کنند. این استراتژی در روندهای صعودی به…

جفت ارز استاندارد چیست؟

• categoryدسته‌بندی نشده
• date_range 1401/03/24

هر جفت ارز یا نرخ برابری در بازار فارکس به دو بخش تقسیم شده است: ارز پایه(اصلی) و ارز مظنه(فرعی). جفت ارزها به صورت کسری…

تفاوت سرمایه‌ گذاری و معامله‌ گری چیست؟

• categoryفارکس
• date_range 1401/01/28

همه ما در زندگی خود نیازمند اتخاذ تصمیمات مختلف هستیم و هر تصمیمی که در زندگی گرفته می ‌شود، صرف نظر از خوب یا بد…

اسکالپ (Scalp) چیست؟

• categoryفارکس
• date_range 1401/01/22

اسکالپ یک استراتژی تجاری است که تریدرهای Forex از آن استفاده میکنند تا با خرید یک جفت ارز و نگه داشتن آن برای یک مدت…

فومو (FOMO)

• categoryروانشناسی بازار
• date_range 1400/09/22

آیا شما یک معامله‌گر فومو (FOMO) هستید؟ کلمه FOMO یا Fear Of Missing Out یک دشمن روزانه برای همه معامله گران است و فومو…

روانشناسی بازار فارکس و اهمیت روانشناسی در معاملات

• categoryروانشناسی بازار
• date_range 1400/08/25

با توجه به افزایش روز افزون توجهات به بازارهای موازی همچون فارکس و رمزارزها، داشتن اطلاعات کافی در خصوص این بازارها امری ضروری است. معامله…

معاملات بیش از حد یا overtrade فروش استقراضی چیست؟ | معاملات فارکس چیست؟

• categoryفارکس
• date_range 1400/08/10

معاملات بیش از حد یا overtrade | معاملات فارکس چیست؟ overtrade در لغت یعنی بیش از توان مالی خود یا نیاز بازار معامله کردن یکی…

مزایای بازار فارکس

• categoryفارکس
• date_range 1400/08/09

مزایای بازار فارکس منافع و مزایای بسیاری در داد و ستد بازار فارکس وجود دارد در اینجا فقط چند دلیل ذکر می‌شود که چرا بسیاری…

تفاوت بورس و فارکس چیست؟

• categoryبورس تهران
• date_range 1400/06/25

سوالی است که بسیاری از معامله گران بدنبال سر نخ یا جوابی برای این سوال و رهایی از سردرگمی میان انبوهی از فرصت های معاملاتی…

دنیای ارزهای دیجیتال

• categoryارزهای دیجیتال
• date_range 1400/06/15

کسب درآمد از ارزهای دیجیتال کسب درامد از ارزهای دیجیتال : ارزهای دیجیتال تکنولوژی نو و بروزی هستند که طبق گفته دانشمندان یکی از سه…

نوشته‌های تازه

دسته‌ها

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

© کلیه حقوق این سایت متعلق به وبسایت آکادمی مالی روستائی می باشد.
طراحی و توسعه توسط : دیجیتال مارکتینگ آروند

بازار دو طرفه و فروش استقراضی چیست؟

در بازارهای مالی نظیر بازار بورس یا بازار جهانی به طور کلی دو نوع بازار وجود دارد بازارهای یک طرفه و بازارهای دو طرفه.

بازارهای یک طرفه مانند بازار بورس ایران، زمانی برای شما سودی حاصل می شود که یک سهم را با هر قیمتی که خرید کرده باشید بعداً با قیمتی بالاتر بفروش برسانید یا در اصطلاح فقط در هنگام افزایش قیمت سهام برای شما سود حاصل می شود. اما در بازارهای دوطرفه مانند بازارهای جهانی، شما علاوه بر افزایش قیمت سهام و کسب سود در بازار افزایشی، زمانی که بازار روند نزولی پیدا می کند و با کاهش قیمت ها مواجه خواهیم شد می توانید سود کنید.

بازار یک طرفه : فرض کنید شما سهام شرکت فولاد را به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، حال اگر قیمت سهام افزایش پیدا کند شما هم به سود خواهید رسید و در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغ خریداری شده شما وارد زیان می شوید. پس در بازارهای یک طرفه شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید تا سود بدست آورید.

بازار دو طرفه : در این نوع بازارها هم می توان از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام سود کسب کرد، هم هنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام.

حال چگونه می توان در زمان ریزش قیمت سود بدست آورد؟ این شرایط با ابزاری به نام فروش استقراضی ( Short selling ) امکان پذیر خواهد بود که در ادامه در مورد این روش سرمایه گذاری خواهیم پرداخت.

فروش استقراضی چیست؟ (Short selling)

در بازارها یا بورس های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد. در فروش استقراضی می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد.

فروش استقراضی سازوکاری است که با استفاده از آن سرمایه گذار اقدام به قرض گیری سهام و فروش آن در بازار می کند با این هدف که در آینده آن سهم را با قیمت پایین تری خریداری کرده و بازگرداند. به شخصی که اقدام به قرض دادن سهام می کند قرض دهنده و به شخصی که اقدام به قرض گرفتن سهام می کند، فروشنده استقراضی گفته می شود. در حالت کلی کارگزاران نقش قرض دهنده را در بازارهای مالی ایفا کرده و واسط بین مالک سهام و فروشنده استقراضی هستند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا فروش استقراضی را چنین تعریف کرده است: فروش اوراق بهاداری است که فروشنده مالک آن نیست بلکه فروش سهامی است که به یکی از صورت های زیر به دست آمده است:

الف) به وسیله فروشنده، قرض گرفته شده است؛

ب) به وسیله کارگزار به حساب وی قرض گرفته شده است

به عبارت ساده تر فروش استقراضی به فروش اوراق بهاداری اطلاق می شود که فروشنده، مالک آن نیست بلکه آن را به منظور فروش قرض می گیرد و تعهد می کند پس فروش استقراضی چیست؟ از فروش، سهم را خریداری کرده و آن را به مالک بازگرداند.

فرآیند الگوی فروش استقراضی چگونه است؟

این فرآیند معمولاً توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود. به این صورت که مالکان سهام بعد از امضای توافق نامه، تعداد مشخصی از سهام خود را به متقاضیان قرض می‌دهند. کارگزاران پس از شناسایی فرد متقاضی، سهام مالک را به متقاضی قرض می‌دهند. پس از آن متقاضی نسبت به فروش سهام مالک اقدام می‌کند، مبلغ حاصل شده از فروش نزد کارگزار خواهد ماند. متقاضی علاوه بر مبلغ کسب شده از فروش سهام، موظف است مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار محفوظ داشته باشد تا در صورتی که متقاضی سهام مالک را بازنگرداند از وجه تضمین استفاده شود.

در مدت زمان استقراض مبلغ ماحصل از فروش سهام توسط کارگزار سرمایه‌گذاری می‌شود و سود آن به مالک پس از کسر کارمزد کارگزار پرداخت می‌شود. در صورت تمایل مالک سهام و به منظور ایجاد انگیزش برای متقاضیان مبلغی از سود نیز به متقاضی تعلق پیدا می‌کند. پس از آن اگر پیش‌بینی متقاضی محقق شود و قیمت سهام کاهش پیدا کند همان تعداد سهم را مجدد خریداری و تحویل مالک می‌دهد و در نتیجه مابه تفاوت آن سودی برای متقاضی است. اما اگر قیمت سهم افزایش پیدا کند، متقاضی باید همان تعداد سهم را در قیمتی بالاتر بخرد و تحویل مالک دهد، پس در این‌صورت زیان فروش استقراضی چیست؟ می‌کند.

در الگوی متعارف، فروشنده ی استقراضی باید با خرید همان سهام از بازار و از طریق کارگزار، معامله خود را ببندد. بستن معامله یعنی فروشنده استقراضی سهم را تهیه کرده و به قرض دهنده بازگرداند و به عبارتی فروشنده استقراضی تعهد خود را به انجام رساند و قرارداد به پایان برسد. در ارتباط با بستن معامله، محدودیت زمانی وجود ندارد و هر زمان که فروشنده استقراضی بخواهد یا هر زمان که مالک بخواهد می توانند درخواست بستن معامله کنند. در صورتی که سهم در بازار موجود نباشد، فروشنده استقراضی می تواند سهم را از شخص دیگری قرض گرفته و به مالک بازگرداند. در زمان بستن معامله اگر قیمت سهم کاهش یافته باشد، فروشنده ی استقراضی با خرید سهام به قیمت کمتر و تحویل آن به قرض دهنده، از محل تفاوت قیمت سود میکند. اما اگر قیمت سهم افزایش یافته باشد، وی مجبور است سهام را به قیمت بالاتری خریداری کند که منجر به زیان او خواهد شد. در صورتی که به هر علتی فروشنده استقراضی نتواند سهام را برگرداند، کارگزار به منظور ایفای تعهدات از محل وجه تضمین استفاده می کند. در فروش استقراضی تمام حقوق مالکیتی بجز حق رأی همچنان به مالک تعلق دارد. از آنجا که اقدامات شرکتی از قبیل تقسیم سود و افزایش سرمایه باعث تغییر وضعیت سهام می شود، فروشنده استقراضای متعهد است که در زمان بازگرداندن سهم، تغییرات ناشی از آن اقدامات را برای قرض دهنده جبران کند.

میزان ریسک سرمایه‌گذاری در فروش استقراضی چقدر است؟

با توجه به این‌که عدد صفر حداقل قیمت یک سهم محسوب می‌شود و حداکثری برای رشد قیمت سهمی وجود نخواهد داشت و ممکن است رشد سهمی ادامه‌دار باشد، پس ریسک این عمل به شدت بالاست و تنها معامله‌گران حرفه‌ای بازار می‌توانند از این روش سود کسب کنند.

فروش استقراضی ابزاری مالی است که در بازار کاهشی مورد استفاده سرمایه گذاران قرار می گیرد. این ابزار مالی بجز بدست آوردن بازدهی در بازار کاهشی به بازارگردانان کمک می کند تا با قرض گیری و عرضه سهم از حبابی شدن سهام جلوگیری کنند. مدیریت ریسک از دیگر کارکردهای فروش استقراضی برشمرده می شود برای کسب بازدهی در بازار کاهشی بجز فروش استقراضی می توان از روش های دیگری همچون خرید اختیار فروش و فروش قرارداد آتی نیاز استفاده کرد که هم اینک در بازار سرمایه ایران نیز وجود دارند. به دلیل ریسک بالای فروش استقراضی استفاده از این ابزار مالی در بازارهای توسعه یافته تنها به سرمایه گذاران بسیار حرفه ای پیشنهاد می شود.

بازار دوطرفه چیست

بازارها برای بقا نیازمند مشتریان و مخاطبان وفادار هستند و چنانچه منافع مشتریان یک بازار تامین نشود بی‌شک درصدد حذف آن از اهداف خود برخواهند آمد.

بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اگر ابزار مناسب برای بهره‌گیری از ظرفیت یک بازار مالی در اختیار معامله‌گران قرار نگیرد، به دنبال خروج از آن خواهند بود.

به گزارش تین نیوز به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، بازار سرمایه طی ماه‌های گذشته پس از رشدی سریع و حبابی، اصلاحی فرسایشی را تجربه کرد. در این شرایط ضعف زیرساخت‌ها و عدم توسعه نهادی و ابزاری این بازار بیش از هر زمان دیگر خود را نشان داد. در این میان تصمیماتی مقطعی همچون تزریق پول، ایجاد دامنه نوسان نامتقارن، تغییر در زمان پیش‌گشایش، حذف نوسان‌گیری روزانه و مانند اینها، نتیجه‌ای جز دامن زدن به بحران سقوط بورس و تشدید خروج پول از بازار سرمایه در پی نداشت.

ضمن اینکه ابزارهای تحلیل از جمله تحلیل تکنیکال نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای قابل اتکا در بازارهای مالی در دوران صعود و نزول بورس رنگ باخت و بی‌اثر واقع شد.

در حالی که اجرای فروش استقراضی نه تنها در دوره ریزش بازار به آسانی و بدون صرف منابع می‌توانست رسیدن به تعادل و تغییر روند را در بازار رقم بزند، بلکه در دوران رشد سریع شاخص نیز می‌توانست از ایجاد حباب در بازار جلوگیری کند.

اما اینکه چرا فروش استقراضی یا همان ابزار ایجاد بازار دوطرفه که جذابیت دائمی را برای فعالان بازارهای مالی در سراسر دنیا به همراه دارد با وجود رفع موانع فقهی کنار گذاشته شده است؟

معامله‌گران؛ پای ثابت رفت و برگشت بازارها

بازارهای مالی در دنیا در صعود و نزول همواره هوای فعالان خود را دارند؛ به طوری که نه تنها در افزایش قیمت، بلکه در کاهش قیمت نیز به معامله‌گران سود می‌رسانند. به این صورت که در روند نزولی بدون اینکه سهمی در اختیار داشته باشند آن را به فروش می‌رسانند، اما متعهد می‌شوند در آینده آن سهم را خریداری کرده و به تعهد خود عمل کنند و از این طریق به میزان کاهش قیمت از معامله کسب سود می‌کنند.

اما این ابزار با وجود تجربه طولانی در بازارهای مالی دنیا به دلیل نقض قوانین بیع و عدم امکان فروش مالی که در اختیار متبایعین (طرفین قرارداد) نیست، از همان ابتدای مطرح شدن در سازمان بورس با مخالفت کمیته فقهی این سازمان مواجه شد و واحد تحقیق و توسعه سازمان را به صرافت راهکاری برای تامین نظر این کمیته انداخت.

بد و خوب فروش استقراضی

همایون دارابی، فعال بازار سرمایه درخصوص ابزار فروش استقراضی و اجرای آن در بازار سرمایه کشور گفت: معاملات استقراضی یکی از روش‌های معاملاتی است که در آن سرمایه‌گذار با امید به بهره‌مندی از روند کاهشی آتی بازار اقدام به قرض گرفتن و فروش دارایی کرده و پس از افت قیمت، مجددا دارایی را خریده و به قرض‌دهنده بازمی‌گرداند.

پس از تامین نظر کمیته فقهی سازمان بورس اجرای این ابزار و دیگر ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه اجازه شرعی دریافت کرد و قابل اجرا شد.

وی درخصوص دلایل اجرایی نشدن این ابزار پس از تایید کمیته فقهی خاطرنشان کرد: مشکلات موجود در اجرای این ابزار در بورس کشور به چند دلیل کلی بازمی‌گردد؛ نخست اینکه همواره محدودیت‌ها و کمبودهای نرم‌افزاری چه در فروش استقراضی چیست؟ اجرای معاملات و چه در ثبت آنها در صورت‌های مالی فعالان حقیقی و حقوقی بازار وجود دارد.چراکه در حال حاضر این نرم‌افزارها تنها در اختیار یک شرکت خدمات کامپیوتری خارجی است و در دسترس همگان نیست.

این فعال بازار سرمایه وجود برخی محدودیت‌های داخلی را دلیل دیگر اجرا نشدن ابزار فروش استقراضی عنوان کرد و گفت: مشکل بزرگ‌تر عدم روان بودن معاملات در بورس تهران به دلیل وجود دامنه نوسان و حجم مبنا است که ریسک انجام این معاملات را تشدید می‌کند.

به عنوان مثال اگر فروشنده اوراق استقراضی بتواند هر لحظه دارایی خریداری‌شده و موقعیت آن را ببیند، باز هم ممکن است به دلیل تشکیل صف خرید و سفارش باز خود در پوزیشن فروش متحمل زیان شدید شود.

زیان نامحدود در کمین ناشران

دارابی معایب اجرای معاملات فروش استقراضی را محدود به این دو دلیل ندانست و اظهار کرد: مشکل سوم این است که در مورد معاملات آپشن سود ناشر این اوراق محدود ولی زیانش نامحدود است؛ مانند حالتی که در Short Squeeze‌ها (فشار پوزیشن استقراضی) دیده شد و زیان‌های چند میلیارد دلاری برای معامله‌گران محقق شد.

وی وجود چالش استفاده از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی را محدود به ایران ندانست و یادآور شد: در سطح بین‌الملل نیز استفاده از این ابزارها با چالش‌های جدی مواجه است. رفتار اخیر شورت اسکوئیزرها نشان داد افزایش استفاده از ابزارهای مشتقه به‌خصوص در سمت فروش می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

در پدیده‌هایی مثل حمله گروه‌های سهامداری پلت‌فرم شبکه اجتماعی، سرمایه‌گذاران فروشنده استقراضی در نمادهایی نظیر گیم استاپ با زیان‌های بسیاری مواجه شدند که نشان می‌دهد این ابزار در حالت‌های حدی استفاده می‌تواند حتی به آشفتگی بیشتر بازار منجر شود.

دارابی افزود: در همین حال در بحران ۲۰۰۸ نیز شدت بدبینی به بازار و فروش‌های استقراضی گسترده موجب ممنوعیت استفاده از این ابزار شد. لذا هر چند در حالت عادی دوطرفه شدن بازار، امکان خرید و فروش همزمان می‌تواند به مهار بیشتر ریسک منجر شود، اما در مواردی این ابزار می‌تواند به وضعیت‌های آشفته‌تر منجر شود.چراکه استفاده از این ابزارها نیازمند کنترل دقیق‌تر است.

وی با اشاره به زیان نزدیک به ۲۰میلیارد دلاری در گیم استاپ صندوق‌ها در آمریکا در پوزیشن فروش تصریح کرد: چنین زیانی در کشور ما قابل قبول نیست و حتی یک صدم این رقم نیز می‌تواند تمام دستگاه‌های نظارتی را در مورد یک نهاد مالی دولتی یا عمومی به واکنش وادار سازد. در ایران چون اکثر فعالان بزرگ بازار سرمایه دولتی هستند اگر یک زیان بزرگ به ناشر وارد شود توجیه کردن دلایل آن بسیار دشوار است.

بازار دو طرفه؛ تنها راه پیش رو

اما مهدی سوری، تحلیلگر و مدرس بازار سرمایه با اشاره به نتایج مطلوب و تجربه‌های مثبت بازارهای مالی در دنیا در اجرای دوطرفه معاملات در بازارهای مالی گفت: ابزارهای استاندارد زیادی در بازارهای مالی دنیا هستند که هنوز در بازار ما مورد استفاده قرار نگرفته است. همین مساله سبب بروز فاصله در استاندارد بازار ما با بازارهای جهانی شده است.

وی در ارزیابی زمان ورود ابزاری همچون فروش استقراضی به گردونه معاملات در شرایط کنونی خاطرنشان کرد: نزدیک شدن بازار ما به بازارهای جهانی چه در دوران رونق و چه در دوران رکود اتفاقی مثبت است؛ چراکه ضعف نبود ابزارهای دو‌طرفه در بازار سرمایه ما همواره قابل لمس است.

سوری یادآور شد: در حال حاضر برخی اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش در بازار وجود دارد، اما به دلیل پایین بودن تنوع این اوراق عمق این بازار بسیار کم است. این در حالی است که به دلیل مدل قرارداد این نوع اوراق بسیاری از کارگزاری‌ها ریسک آن را نمی‌پذیرند و همین مساله سبب شده تا این نوع اوراق برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذاب نباشد و بازار آن نیز به دلیل عدم استقبال حرفه‌ای‌ها عمق پیدا نکند.

این کارشناس بازار سرمایه با مرور تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر برای دو طرفه کردن بازار تصریح کرد: در حال حاضر اجازه اجرای فروش استقراضی با مدل استاندارد خود به دلایل ایرادات فقهی داده نشده است و اقدامات صورت گرفته برای اجرای این ابزار با مدل موجود در بازارهای جهانی متفاوت است. اما رویه فروش استقراضی چیست؟ مسلم این است که بازار ما نیز دیر یا زود ناچار به پذیرش ابزارهای استاندارد است.

وی اضافه کرد: حتی اگر با تغییرات فقهی و اجرای آن در قالب عقود اسلامی این ابزارها به کار گرفته شود، باز هم از عدم بهره‌گیری آنها به مراتب بهتر است و آسیب کمتری را متوجه بورس کشور می‌کند. ما در آینده چاره‌ای جز اجرای این روش‌ها نخواهیم داشت و تا زمانی که ابزارهای لازم در بازار سرمایه ما فعال نشود، رسیدن به تعادل و مسائلی همچون پوشش ریسک سهامداران مهجور باقی خواهد ماند.

آشنایی با معاملات دوطرفه

بازار دو طرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی فروش استقراضی چیست؟ یک سهم را دارند می‌توانند فروش استقراضی انجام دهند؛ یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند می‌توانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل کنند. فرض کنید قیمت یک سهم ۲۰۰ تومان است و شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت آن در آینده کاهش یافته و به ۶۰ تومان خواهد رسید.

در شرایط عادی شما امکان کسب سود از این پیش‌بینی نخواهید داشت؛ اما در قالب فروش استقراضی و بازار دوطرفه می‌توانید این سهم را بدون اینکه ابتدا آن را بخرید طبق قراردادی آن به فروش برسانید و متعهد شوید که در آینده سهام مذکور را تحویل دهید. حال اگر قیمت سهم نزولی شود و به ۶۰ تومان برسد شما می‌توانید با خرید آن در بازار به قیمت ۶۰ تومان و تحویل آن طبق قرارداد، مبلغ ۲۰۰ تومان از خریدار دریافت کنید و سود کسب کنید. علاوه بر کسب بازدهی مزایای دیگری نیز برای بازارهای دوطرفه می‌توان برشمرد.در واقع در بازارها یا بورس‌های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد که می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد.

حال این حالت را با بازار یک طرفه مقایسه کنید. فرض کنید شما سهام شرکت a را به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، حال اگر قیمت سهام افزایش پیدا کند شما هم به سود خواهید رسید و در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغ خریداری شده شما وارد زیان می‌شوید. پس در بازارهای یک طرفه شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید تا سود به‌دست آورید.

اما در بازار دوطرفه هم می‌توانید از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام هم هنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام، سود کسب کنید. فعالان قدیمی بورس که دوران رکود بازار را چشیده‌اند، بیشتر می‌توانند به مزایای بازار دوطرفه واقف باشند.

از جمله معایب یک بازار یک‌طرفه می‌توان به زمان‌بر شدن دوران رکود، خروج سرمایه‌ها در فاز اصلاحی، کاهش محسوس نقدشوندگی و ایجاد حباب در دوره‌های رونق اشاره کرد. این در حالی است که در یک بازار دوطرفه می‌توان از مزایایی همچون امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها، پررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاری، جلوگیری از ایجاد حباب در بازار و سهام شرکت‌های مختلف، کارآ شدن ابزار تحلیل تکنیکال و استفاده از ابزارهای کمکی که در دنیا استفاده می‌شود و افزایش شدید نقدشوندگی در بورس بهره جست. در حال حاضر، در بازار مشتقات شاهد بازار دوطرفه هستیم. بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار سهام و کالا دو بازاری است که فرآیند دوطرفه‌سازی بازار کامل پیاده شده است اما به دلیل عمق کم این بازارها و عدم شناخت فعالان حوزه سرمایه‌گذاری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند.