مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF

چطور در صندوق های سرمایه‌گذاری عضو شویم؟

سرمایه‌گذاری از طریق صندوق ها یکی از راه های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. ما در مقاله سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تعریف کردیم که صندوق سرمایه‌گذاری چیست و گفتیم که رایج‌ترین راه برای آن دسته از افرادی که به سرمایه‌گذاری در بورس مشتاق‌اند اما دانش و یا زمان کافی برای تحلیل بازار و مدیریت سبد سرمایه‌گذاری خود را ندارند؛ سرمایه‌گذاری در صندوق ها است. صندوق های سرمایه‌گذاری شامل ترکیب متنوعی از دارایی ها هستند که توسط تیم تحلیلگران صندوق انتخاب و مدیریت می‌شوند. سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت وجه صاحب واحدهای صندوق می‌شوند که هر یک از این واحد ها چکیده ای از کل دارایی های صندوق است. بنابراین حتی افراد با مبالغ سرمایه‌گذاری اندک میتوانند با خرید واحد ها، در ترکیبی از دارایی های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق ها انواع مختلفی دارند. ما در مقاله انواع صندوق های سرمایه‌گذاری به توضیح کامل درباره انواع صندوق ها پرداخته ایم. اما چطور میتوانیم در صندوق های سرمایه‌گذاری عضو شویم؟

در این مقاله قصد داریم روش های سرمایه‌گذاری در صندوق ها را شرح دهیم و شما را برای پیداکردن بهترین صندوق های سرمایه‌گذاری راهنمایی کنیم.

راه های عضویت در صندوق های سرمایه‌گذاری

صندوق های سرمایه‌گذاری به دو روش معامله می‌شوند.

1- “صدور و ابطال واحد های صندوق”

2- “خرید و فروش واحد های صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)”

برخی از صندوق ها به روش “صدور و ابطال واحد های صندوق” ، برخی به روش” قابل معامله در بورس” و برخی به هردو روش معامله می‌شوند.

روش صدور و ابطال واحد های صندوق

طبق مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF این روش پس از انتخاب صندوق ایده آل، باید ضمن همراه داشتن مدارک به شعب منتخب صندوق مراجعه کنید و یا اینکه به صورت آنلاین و از طریق سایت صندوق عضو شوید.

در ادامه به تشریح گام های این روش میپردازیم.

گام اول- انتخاب صندوق

برای انتخاب صندوق میتوانید به سایت فیپ ایران مراجعه کنید. از طریق این سایت شما میتوانید اطلاعات صندوق ها، مقایسه آن‌ها با یکدیگر و گزارشات را مطالعه کنید.

در بخش اطلاعات صندوق ها شما میتوانید نام صندوق ها، نوع آن ها، آدرس سایت جهت مراجعه و کسب اطلاعات را ببینید.

در صفحه هر صندوق شما میتوانید کلیه اطلاعات مربوط به آن از قبیل: اطلاعات تاسیس، ارکان صندوق، گزارشات عملکرد، بازده صندوق، سیاست های سرمایه‌گذاری صندوق، هزینه ها، قوانین و مقررات و هم‌چنین اطلاعلات مربوط به واحد ها از قبیل: قیمت صدور و ابطال، تعداد واحدهای سرمایه‌‌گذاری نزد سرمایه‌گذارن و… را ببینید.

در قسمت مقایسه صندوق ها میتوانید صندوق ها را از لحاظ نرخ بازدهی در دوره های مختلف، ارزش روز هر واحد، ارزش روز هر صندوق و .. با هم مقایسه کنید.

چه نکاتی را باید برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری مد نظر قرار دهیم؟

گفتیم که سرمایه‌گذاری در صندوق ها یک روش غیرمستقیم برای سرمایه‌گذاری در بورس است. از آن جایی که سرمایه‌‌گذاران این صندوق ها، پس از سرمایه‌‌گذاری حق انتخابی برای مدیریت پرتفوی ندارند باید در انتخاب خود بسیار دقت کنند. اما رعایت چه نکاتی در انتخاب صندوق ها تاثیرگذار است؟

1-ریسک پذیری و هدف خود را مد نظر قرار دهید

میزان ریسک پذیری یا ریسک گریزی شما اصلی‌ترین عامل برای انتخاب نوع صندوق است. پیش‌تر گفتیم که چنانچه محافظه کار هستید صندوق ها با درامد ثابت و چنانچه ریسک پذیر هستید، صندوق های سهامی برای شما مناسب هستند. در صورتی که سطح ریسک پذیری شما میانه است، صندوق های مختلط میتوانند برای شما ایده آل باشند.

هدف شما از سرمایه گذاری در انتخاب نوع صندوق ها، از جمله صندوق های طلا، زمین ، پروژه و .. تاثیرگذار است. پس نخستین گام در انتخاب صندوق های سرمایه‌گذاری شناخت روحیه خود و هدف شما از سرمایه‌گذاری است.

2-اعتبار صندوق

خوشنامی و عملکرد صندوق را در نظر بگیرید. بررسی بازدهی صندوق طی چند سال و طی بازه های زمانی مختلف میتواند شما را در ارزیابی صندوق راهنمایی کند. تجربه و سابقه صندوق عملکرد آن را به خوبی نمایان میکند.

3-هزینه کارمزد کارگزاری

صندوق سرمایه‌گذاری در ازای هزینه هایی که بابت مدیریت دارایی سرمایه‌گذاران میپردازد از شما مبلغی به عنوان کارمزد کم میکند. کارمزد پایین کارگزاری ها هزینه کمتر و در نتیجه درامد بیشتری برای شما همراه می‌آورد.

4- مدیر و ضامن نقدشوندگی

یکی از اصلی ترین عواملی که میتواند یک صندوق خوب را از سایر صندوق ها جدا کند شیوه تصمیم گیری و عملکرد صحیح مدیران است. مسلما هرچه ضامن نقدشوندگی یک صندوق معتبرتر و از لحاظ مالی قوی‌تر باشد، پشتوانه محکم‌تری است. در نتیجه میتواند ریسک را کمتر و اطمینان شما را بیشتر کند.

5- امیدنامه و اساسنامه صندوق

امیدنامه هر صندوق شامل اطلاعاتی از قبیل: اهداف و استراتژی های صندوق، ارکان صندوق، هزینه ها، اطلاعات مربوط به واحدها و اطلاعاتی از این قبیل است.

به موجب اساسنامه هر صندوق شما میتوانید کلیات، مفاهیم، مقررات و تبصره های مربوط به آن را ببینید.

بررسی امیدنامه و اساسنامه دید کلی درباه صندوق به شما میدهد و شما را در تصمیم‌گیری بهتر راهنمایی میکند. امیدنامه و اساسنامه هر صندوق را میتوانید از طریق صفحه همان صندوق و از سایت فیپ ایران دانلود کنید.

6- نرخ سود پیش‌بینی شده صندوق

پیش‌تر گفتیم که تنها صندوق ها با درامد ثابت نرخ سود مشخص دارند و طبق قوانین مصوب سازمان بورس هیچ کس حق تضمین نرخ سود مشخصی را ندارد. اما صندوق ها میتوانند نرخی را به عنوان نرخ سود پیش‌بینی شده (نه تضمین شده) اعلام کنند. صندوق ها این نرخ را بر اساس عملکرد گذشته و توان خود در مدیریت دارایی تخمین میزنند. نرخ سود محقق شده ممکن است از نرخ سود پیش‌بینی شده بیشتر یا حتی کمتر باشد.

گام دوم- مراجعه به شعب صندوق و تکمیل فرم مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF مشخصات سرمایه‌گذار

در این گام شما باید ضمن در دست داشتن مدارک به شعب منتخب صندوق ها که از سوی خود صندوق معرفی میشوند مراجعه و فرم پر کنید. لازم به ذکر است که پیش از طی این مراحل شما باید در سجام ثبت نام کرده و احراز هویت شده باشید. هم‌چنین لازم است که صاحب کد بورسی باشید.

مدارک لازم این مرحله:

گام سوم- واریز وجه

در این مرحله باید به میزان مبلغی که می‌خواهید در صندوق سرمایه گذاری کنید؛ به شماره حسابی که از طرف صندوق معرفی می‌شود پول واریز کنید.

گام چهارم- ارائه فیش واریز

پس از واریز مبلغ سرمایه‌گذاری باید فیش واریز را به صندوق ارائه کرده و در ازای آن از صندوق رسید دریافت کنید.

گام پنجم – اعلامیه صدور واحد سرمایه‌گذاری

پس از تکمیل فرم‌های مورد نیاز و گذراندن تشریفات لازم، گواهی واحدهای سرمایه گذاری برای شما صادر خواهد شد.

هنگامی که یک سرمایه‌گذار قصد خرید از یک تا چند واحد سرمایه‌گذاری را دارد، باید از مدیر صندوق درخواست صدور واحد سرمایه‌گذاری کند تا مدیر برای او واحد صادر کند. به عبارتی در صندوق های سرمایه‌گذاری، از اصطلاح “صدور” به جای خرید استفاده می‌شود.

هم‌چنین زمانیکه سرمایه‌گذار قصد فروش واحد های خود را دارد، باید درخواست ابطال واحد بدهد. پس در صندوق های سرمایه‎‌گذاری “ابطال” هم معنی با فروش است. از آن جایی که این صندوق ها در بورس معامله نمی‌شوند آن ها را غیرقابل معامله می‌نامند. باتوجه به اینکه صندوق های غیرقابل معامله براساس ارزش روز دارایی (NAV) معامله می‌شوند، قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری در این صندوق ها 2 الی 3 روز کاری بعد مشخص می‌شود. در نتیجه زمانیکه شما به صندوق ها در خواست صدور واحد می‌دهید، واحد های شما 2 الی 3 روز بعد قیمت گذاری شده و صادر می‌شوند. صندوق مابه‌التفاوت قیمت روزی که شما درخواست صدور واحد داده‌اید و روزی که واحد صادر شد را با شما حساب خواهد کرد.

خرید و فروش واحد های صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق های قابل معامله یا همان مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF ETF یکی از انواع صندوق های سرمایه‌گذاری متشکل از سهام و سایر اوراق هستند که خود مانند سهام در بورس داد و ستد می‌شوند. به بیان دیگر ETF ها سبدی از سهام متنوع هستند که خود به شکل تک سهم در ساعات 9 الی 12:30 روزهای شنبه تا چهارشنبه در بازار سهام معامله می‌شوند.

ما در مقاله صندوق های قابل معامله ETF به توضیح کاملتر این صندوق ها پرداخته‌ایم.

شرط خرید و فروش واحدهای این صندوق ها داشتن کد بورسی و عضویت در کارگزاری است.

اگر از مراحل عضویت در کارگزاری و شروع معامله در بورس اطلاعی ندارید؛ میتوانید مقاله گام های ورود به بورس را مطالعه کنید تا از شیوه ثبت نام مطلع شوید.

کارمزد صندوق های سرمایه‌گذاری چه قدر است؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بابت مدیریت دارایی سرمایه‌گذاران از آن ها کارمزد میگیرند. این کارمزد بین صندوق ها با درامد ثابت و دیگر صندوق ها متفاوت است. صندوق‌های اوراق با درآمد ثابت سالانه 0.09 درصد از مبلغ سرمایه گذاری را به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند اما کارمزد سایر صندوق ها سالانه 2 درصد است.

آیین‌نامه اجرایی نحوه خرید صندوق‌های مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF سرمایه‌گذاری در قانون جوانی جمعیت ابلاغ شد

تهران - ایرنا - آیین‌نامه اجرایی ساز و کار و نحوه خرید و انتخاب صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس و هزینه‌های مرتبط با آن در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با امضای معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.

به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، در اجرای تکالیف مقرر در ماده (۱۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و نیز بند (ر) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور درخصوص خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس به ازای تولد هر فرزند که از ابتدای سال ۱۴۰۰ متولد می‌شود و تعیین ساز و کار و نحوه خرید و انتخاب صندوق‌های مذکور و هزینه های مرتبط با آن، هیات وزیران آیین‌نامه اجرایی مربوط را به تصویب رساند.

به موجب آیین نامه فوق، وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است به منظور آگاهی والدین متولدین در مورد خرید واحد سرمایه گذاری از طریق اعتبار اعطاء شده توسط دولت، اطلاع‌رسانی لازم را از طریق رسانه‌های جمعی به ویژه از طریق سرویس چاپار سازمان تنظیم مقررات رادیویی و پنجره ملی خدمات دولت هوشمند و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انجام دهد.

همچنین سازمان بورس موظف است راهنمای چگونگی خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری را تهیه و در اختیار سازمان ثبت احوال قرار دهد و سازمان ثبت احوال کشور نیز موظف به ارایه راهنمای چگونگی خرید واحدهای سرمایه گذاری در تمامی شعب خود به ولی قانونی متولدین هنگام صدور شناسنامه خواهد بود.

براساس آیین نامه مذکور، بانک ملی ایران و پست بانک ایران به عنوان بانک عامل تعیین می‌شوند و وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است، براساس انتخاب والدین نوزاد در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، مشخصات هویتی نوزاد را برای افتتاح حساب بانک عامل به صورت الکترونیکی و روزانه ارسال کند.

مبلغ تخصیص یافته به هر نوزاد در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۰ میلیون ریال است و این مبلغ در سنوات بعد به میزان نرخ تورم سالانه اعلامی مرکز آمار ایران افزایش می‌­یابد، مگر آنکه در قانون بودجه سالانه برای آن سال مبلغ خاصی معین شده باشد. شایان ذکر است، در اجرای بند (ر) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۴۰۱، این مبلغ برای متولدین مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF سال ۱۴۰۱، برابر ۱۵ هزار میلیارد ریال است.

همچنین به موجب این آیین نامه، شرکت سپرده گذاری مرکز اوراق بهادار و تسویه وجوه موظف است واحدهای سرمایه‌گذاری که خرید آنها توسط کارگزاری اعلام شده را تا ارایه سند ازدواج یا پایان ۲۴ سالگی متولدین بلوک کند. در صورت فوت متولد پیش از ۲۴ سالگی، واحدهای سرمایه گذاری آزاد و به وراث قانونی تعلق می‌گیرد.

در صورتی که ولی قانونی هر یک از متولدین مایل به جابه جایی واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه‌گذاری باشد، باید همزمان سفارش خرید واحدهای سرمایه گذاری جدید و فروش واحدهای سرمایه گذاری قبلی را به کارگزاری ارائه کند و کارگزاری موظف است پس از مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF دریافت سفارش‌های مذکور، درخواست آزادسازی واحدهای سرمایه گذاری بلوکه شده را به شرکت سپرده‌گذاری ارائه دهد.

صندوق قابل معامله (ETF)

ETF مخفف عبارت Exchange Traded Fund به معنی صندوق قابل معامله در بورس است؛ واحد سرمایه‌گذاری این نوع صندوق‌ها مشابه سهام عادی است و به راحتی قابل خرید و فروش می‌باشند؛ یعنی هر درصد از واحدهای کل یک صندوق را تهیه کنیم، به همان نسبت از کل سرمایه‌گذاری صندوق بهره‌مند می‌شویم و چون قیمت این واحدها ارزان می‌باشد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. دولت‌ها به منظور کاهش تصدی‌گری، افزایش بهره‌وری، افزایش کارایی اقتصاد به واسطه مشارکت افراد، کاهش دخالت دولت در راستای افزایش مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF توان رقابت کسب و کارها و بالا بردن روحیه پس‌انداز و سرمایه‌گذاری در افراد جامعه اقدام به خصوصی‌سازی و واگذاری سهام خود در شرکت‌ها می‌نمایند. صندوق‌های قابل معامله را می‌توان یک دارایی ارزشمند در سبد دارایی هر سرمایه‌گذار (از مدیران مالی بزرگترین سازمان‌ها گرفته تا یک سرمایه‌گذار مبتدی که تازه کار خود را شروع کرده‌ است.) قلمداد کرد که سهام آن‌ها مانند سهام شرکت‌های عمومی، در بورس اوراق بهادار قابل معامله است.

پس از معرفی صندوق‌های قابل معامله در بورس در سال 1993، بازار جهانی اين نـوع صـندوق‌هـا، رشد فزاينده‌ای را تجربه كرد؛ زیرا این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا بدون درگیری با معاملات و صرف سرمایه زیاد، اوراق متنوعی را خریداری کنند. هدف صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کسب بازدهی برابر با بازده یک شاخص از طریق سرمایه‌گذاری بر روی اوراق بهادار تشکیل‌دهنده آن شاخص می‌باشد. فعالیت صندوق‌های قابل معامله، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یا دارایی فیزیکی است که به عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می‌شود.

فرایند سرمایه‌گذاری در ETF چگونه است؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمانی تأسیس می‌شوند که مجوز ایجاد ثبت صندوق را از سازمان بورس دریافت کنند. روند سرمایه‌گذاری مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF در این صندوق‌ها بدین صورت است که تأمین‌کننده، صندوقی از سهام متنوع را ایجاد می‌کند و پس از آن مشارکت‌کننده مجاز، می‌تواند سهام صندوق را در بازار ثانویه و به وسیله کارگزار، به سرمایه‌گذاران خرد عرضه کند.

به طور خلاصه، فرآیند سرمایه‌گذاری در صندوق‌ قابل معامله دارای مراحل زیر است:

- ارائه دهنده ETF شامل سبدی از دارایی‌ها از جمله سهام، اوراق قرصه و غیره می‌باشد.
- سرمایه‌گذاران می‌توانند، سبدی از آن سهام را (مانند سهام یک شرکت) خریداری کنند.
- خریداران و فروشندگان، سهام را در طول روز معامله می‌کنند.

سرمایه‌گذاران برای فروش سهام صندوق از دو طریق اقدام می‌کنند:

1. فروش سهام صندوق در بورس برای سرمایه‌گذاران خرد و سرمایه‌گذاران نهادی
2. فروش واحد ایجاد به صندوق (بازخرید واحدهای ایجاد، توسط صندوق)

مزایا و معایب صندوق قابل معامله چیست؟

از مزایای صندوق‌های ETF می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- سرمایه‌گذاری در آن‌ بسیار ساده است و توانایی معامله در بورس را دارد (انعطاف‌پذیری برای خرید و فروش).
- هزینه آن نسبت به صندوق‌های مشترک کمتر است.
- بازده مشابهی نسبت به سایر صندوق‌ها دارند.
- صندوق قابل معامله به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که سهام صنایع متنوعی را در یک سبد داشته باشند.
- با دسترسی به اینترنت، می‌توان تغییرات قیمت را برای ETF خاص در بورس جست‌وجو کرد. منابع صندوق هر روز برای عموم افشا می‌شود (این اتفاق برای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ماهانه یا چندماهه رخ می‌دهد).
- معاملات واحدهای صندوق‌های قابل معامله معافیت مالیاتی دارند.

انواع صندوق‌ ETF

صندوق‌های مختلط: در این نوع صندوق حداقل۴۰ درصد از دارایی را سهام و حداقل ۴۰ درصد را اوراق با درآمد ثابت (مثل سپرده) تشکیل می‌دهد. 20 درصد باقی‌مانده می‌تواند از بین سهام یا اوراق انتخاب شود.

صندوق بازار خارجی: در بسیاری از کشورها صندوق بازار خارجی وجود دارد. ممکن است به هر دلیل بخواهید در بازار اروپا سرمایه‌گذاری کنید. اما چیزی از وضعیت بازار اروپا ندانید و نتوانید صورت‌های مالی را که به زبان انگلیسی هستند، بخوانید. در این صورت بجای مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF استخدام مترجم یا ثبت‌نام در کلاس زبان انگلیسی، می‌توانید از ETF بازار خارجی (Foreign Market) استفاده کنید.

صندوق ارز: ETF ارز از دیگر انواع این صندوق‌ها است. بیشتر دارایی این صندوق‌ها را ارز تشکیل می‌دهد. استفاده از ETF ارزی در بازار فارکس مرسوم است.

صندوق صنعتی: ETFهای صنعتی به این صورت است که تمامی سهم‌های آن از یک صنعت انتخاب می‌شوند. فرض کنید که می‌دانید صنعت فلزات رشد خواهد کرد. اما نمی‌دانید کدام شرکت‌ها از این رشد بهره‌مند می‌شوند. برای همین می‌توانید بر روی ETF صنعت فلزات سرمایه‌گذاری کنید. در این صندوق سهام شرکت‌هایی که در صنعت فلزات فعالیت می‌کنند، یافت می‌شود.

صندوق خرسی یا صندوق معکوس: یک نوع بسیار جالب ETF ، ETF معکوس یا ETF خرسی (Inverse ETF or Bear ETF) است. در این نوع از صندوق‌ها، تعداد سهم‌های بد از سهم‌های خوب بیشتر می‌باشد.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق ETF دولتی

به گزارش بانک اول درحالی که اعلام شده بود دارایکم از روز شنبه، قابل معامله است با گذشت تقریبا ۴۸ ساعت، این نماد بورسی هنوز در سبد برخی کارگزاری‌ها ننشسته است و بسیاری از افرادی که سهام‌دار دارایکم هستند، همچنان امکان معامله آنلاین ندارند.

روز شنبه، هفتم تیرماه اعلام شد که دارایکم قابل معامله است و افرادی که دارایکم در سبدشان ننشسته است، باید کارگزار ناظر را انتخاب کنند. درواقع از آنجایی که برخی دارایکم را از طریق شبکه بانکی خریداری کرده‌اند باید گزینه کارگزار ناظر خود را تغییر دهند. همچنین تاکید شد افرادی که خواهان معامله داریکم هستند باید حتما سجامی باشند.

این مباحث درحالی مطرح شد که بسیاری از سهام‌داران دارایکم، با وجود آنکه اقدامات مذکور را انجام داده‌اند، یعنی هم سجامی هستند و هم کارگزارناظر خود را تغییر داده‌اند همچنان اقدام به انجام معامله دارایکم نیستند و حتی این نماد در سبد کارگزاری آن‌ها ننشسته است.

پیگیری‌های ایسنا درمورد چرایی این اتفاق بی پاسخ ماند و هیچکدام از مسئولان ذیربط در این مورد پاسخگو نبودند.

ﺻﻨﺪوق ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری

بر اساس تعریف بند 20 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، صندوق سرمایه گذاری یک نهاد مالی است که، فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار است و هرکدام از سرمایه گذاران آن به نسبت سرمایه گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند.
سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، از جمله روش‌های غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس است. این صندوق ها با شخصیت حقوقی مستقل، توسط شرکت‌های دارای صلاحیت، مدیریت می‌شوند. شرکت‌های سبدگردان مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF و تامین سرمایه از جمله نهادهای مالی دارای صلاحیت جهت مدیریت صندوق های سرمایه گذاری هستند.

بسیاری از افراد سرمایه و پول خود را برای حفظ ارزش و افزایش آن به بانک ها می سپارند که مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF در نهایت فرصت کسب سود و بازده های بیشتر را از دست می دهند. استفاده از صندوق های سرمایه گذاری به آنها اجازه می دهد که سود بیشتری کسب کنند و کنترل کاملی بر روی سرمایه های خود داشته باشند.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق ها

همانگونه که گفته شد صندوق های سرمایه گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند و هر کدام از این صندوق ها مزیت ها و معایب خاص خود را دارند. بعد از آنکه فرد به صورت کامل در مورد صندوق ها جستجو کرد و تصمیمی به سرمایه گذاری در یکی از آنها کرد می‌تواند با در دست داشتن مدارک شخصی و هویتی خود به دفاتر صندوق ها مراجعه کند و عملیات ثبت نام را انجام دهد.

البته تعدادی از صندوق ها امکان شرکت به صورت آنلاین را برای مشتریان فراهم کرده اند. فرد باید مدارک مورد نظر را ارائه کند، فرم های لازم پذیره نویسی یا درخواست صدور واحد سرمایه گذاری را امضا کند و در نهایت با پرداخت مبلغ مورد نظر رسید خود را دریافت کند.

فرایند مذکور برای صندوق هایی می باشد که اصطلاحا دارای مکانیزم صدور و ابطال می باشند. برخی از صندوق ها نیز قابل معامله (ETF ) می باشند. واحدهای این صندوق ها در بازار خرید و فروش می شوند و افراد برای سرمایه گذاری در این صندوق ها باید از طریق شرکتهای کارگزاری یا پنل معاملات آنلاین ( برخط) خود اقدام به خرید واحدهای این صندوق ها نمایند. همچنین برای خروج از صندوق می توانند نسبت به فروش واحدهای خود اقدام کنند.

ارکان صندوق های سرمایه گذاری

مدیریت توسط افراد متخصص و تیم حرفه‌ای

شفافیت اطلاعاتی و گزارشگری از طریق تارنمای هر صندوق

سهولت سرمایه گذاری و خروج از صندوق

قابلیت نقدشوندگی بالای سرمایه گذاری در صندوق ها

عدم نیاز به صرف زمان و انرژی توسط سرمایه گذار

هزینه های پایین مدیریت و نظارت

مزایای و معایب صندوق های سرمایه گذاری

مزایای صندوق های سرمایه گذاری در نمایه بالا قابل مشاهده می باشد.سرمایه گذاری از طریق صندوق ها، در مقایسه با سبدگردانی اختصاصی ، دارای دو ویژگی متفاوت است که بعضا به‌عنوان معایب صندوق ها ذکر می گردد.

1 – عدم کنترل بر پرتفوی صندوق ها: در بعد اجرایی و سرمایه گذاری، کلیه اختیارات مراحل سرمایه گذاری در صندوق ETF مدیریت صندوق سرمایه گذاری در اختیار دارندگان واحدهای ممتاز و مدیر صندوق‌ها می‌باشد؛ لذا سرمایه گذاران هیج گونه دخالتی در این امور نمی‌توانند داشته باشند. همچنین خرید و فروش اوراق بهادار، تابعی از تصمیمات مدیر سرمایه گذاری است و استاندارد مشخصی از منظر سطح ریسک پذیری در صندوق های سرمایه گذاری قابل تعریف نمی‌باشد. حتی در سطح یک صندوق سرمایه گذاری نیز با تغییر مدیران سرمایه گذاری مدل سرمایه گذاری و سطح ریسک پذیری تغییر می‌کند. در صورتیکه در سبدگردانی اختصاصی یک سرمایه گذار می‌تواند مواردی را که مد نظر دارد در قرارداد ذکر کند. به‌طور مثال ممکن است، یک سرمایه گذار علاقمند به سرمایه گذاری صرفا در یک یا چند صنعت خاص باشد؛ که می‌تواند با سبدگردان بورس مطرح کند، و در پیوست‌های قرارداد این موارد درج شده و اجرایی گردد.

2- عدم امکان حضور در مجامع و نداشتن حق رای : حق رای و تصمیم‌گیری در صندوق سرمایه گذاری در اختیار دارندگان واحدهای ممتاز صندوق است و سرمایه گذاران (دارندگان واحدهای عادی) حقی در این زمینه ندارند.

انواع صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند و ممکن است در آینده نیز نوع جدیدی از آنها عملیاتی گردد. ساز و کار و مکانیزم همه صندوق های سرمایه گذاری همانند یکدیگر است؛ تنها تفاوت آنها در ترکیب دارایی‌های آنها است. برای مثال صندوق های سرمایه گذاری در سهام که جزء شناخته‌ترین صندوق های سرمایه گذاری هستند، تنها مجاز به سرمایه گذاری در سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی و اوراق مشارکت و سپرده بانکی می‌باشند؛ یا صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، عمده منابع خود را در اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی سرمایه گذاری می‌کنند و تنها بخش محدودی از منابع آن مجاز به سرمایه گذاری در سهام می‌باشند. همه صندوق‌های سرمایه گذاری دارای امیدنامه و اساسنامه می‌باشند که با مطالعه آنها اهداف هر صندوق و زمینه هایی که صندوق مجاز به سرمایه گذاری در آنها می‌باشد، معین می‌گردد.

رایج‌ترین صندوق های فعال در بازار سرمایه ایران شامل صندوق‌های زیر می باشد: