تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس

ورزش

رِنج دلاری مد‌نظر بازارساز چیست؟ | پیش بینی آینده قیمت ارز

به گزارش دنیای اقتصاد،روند کاهشی شاخص ارزی در نخستین روز کاری هفته متوقف شد و قیمت دلار در محدوده قیمتی مرز ۲ کانال ۳۴ و ۳۵هزار تومانی به نوسان پرداخت. پس از مشاهده روند‌های افزایشی بی‌سابقه از نرخ شاخص ارزی در معاملات دو هفته گذشته، فعالیت نهاد بازار‌ساز در راستای جلوگیری از نوسانات ارزی بیشتر شد.

بانک مرکزی با اجرای سیاست‌هایی در راستای تسهیل فرآیند عرضه ارز توانست دمای قیمت ارز مذکور را کاهش دهد و وارد روند کاهشی جدیدی کند. این روند کاهشی که طی ۲ مرحله و در روز‌های چهارشنبه و پنج‌شنبه ۱۸ و ۱۹ آبان صورت گرفت در نخستین روز کاری هفته جدید متوقف شد و قیمت دلار در سطوح قیمتی انتهایی کانال ۳۴ تا سطوح قیمتی ابتدایی کانال ۳۵ هزار تومانی به نوسان پرداخت. با توقف روند کاهشی مذکور عده‌ای از کارشناسان ارزی بازار تهران بر این باورند که رنج مد نظر نهاد ارزی سطوح قیمتی کانال ۳۴ هزار تومانی است.

در نهایت نرخ هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز گذشته با حدود ۱۹۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه به رقم ۳۵ هزار و ۵۰ تومان رسید.

نرخ سکه طلا نیز در نخستین روز هفته جدید افزایشی بود. هر قطعه از این فلز گران‌بها در روز شنبه با افزایش یک پله‌ای نسبت به نرخ روز پیشین به رقم ۱۶ میلیون تومان رسید. دیروز شنبه ۲۱ آبان ماه روند نرخ شاخص ارزی در معاملات غیررسمی بازار تهران افزایشی بود

. هر برگ از این اسکناس آمریکایی نخستین معاملات صبح روز گذشته خود را با حدود ۲۴۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز‌های پایانی هفته گذشته در رقم ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان آغاز کرد. تا حوالی ظهر دیروز نرخ این ارز در بازه قیمتی ۳۵هزار و ۱۰۰ تا ۳۵ هزار و ۱۵۰ تومانی نوسان کرد، اما در معاملات بعدازظهر شنبه روند افزایشی متوقف شد و قیمت دلار در پله نخست کانال تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس ۳۵هزار تومانی تعدیل شد. در نهایت هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات عصر روز گذشته با حدود ۱۹۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه گذشته در رقم ۳۵ هزار و ۵۰ تومان به فعالیت روزانه خود پایان داد.

پس از بازگشت دلار از کانال ۳۶ هزار تومانی به واسطه سیاست‌های جدید نهاد بانک مرکزی، کارشناسان منتظر توقف روند کاهشی دلار بودند. این روند کاهشی که شامل خروج نرخ شاخص ارزی از کانال ۳۶ هزار تومانی و معامله این ارز در کانال ۳۴ هزار تومانی در روز پنج‌شنبه ۱۹ آبان بود در روز گذشته متوقف شد و نرخ دلار در سطوح قیمتی میان ۲ کانال ۳۴ و ۳۵ هزار تومانی از حرکت ایستاد.

از همین‌رو کارشناسان بر این باورند که سطوح قیمتی این کانال را می‌توان بازه محبوب بازار‌ساز جهت نوسان شاخص ارزی دانست. اما این در حالی است که در روز‌های گذشته علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی، در جدید‌ترین اظهارنظر ارزی خود از ابزاری جدید در راستای کنترل نوسانات ارزی خبر داد که در آینده نزدیک از آن رونمایی می‌شود.

او همچنین در زمینه دارایی‌های دلاری بلوکه شده ایران در کشور‌های خارجی گفت: فرآیند آزادسازی در حال طی‌شدن است و به‌محض آنکه به نتیجه رسید، آن را اعلام خواهیم کرد. حال باید دید که با توجه به سیگنال‌های جدید رئیس‌کل، افت ۱۵۰۰تومانی دلار و فاصله گرفتن آن از کانال ۳۶هزار تومانی پایان قدرت‌نمایی بانک مرکزی در بازار است یا این داستان ادامه خواهد داشت.

آینده قیمت ارز

دکتر میثم رادپور/ تحلیلگر ارشد اقتصاد: چندی است که بار دیگر اندازه نوسان‌های رو به بالای قیمت ارز قابل‌‌‌‌‌اعتنا شده و طبق معمول این سوال که قیمت ارز تا کجا پیش‌‌‌‌‌ خواهد رفت ذهن فعالان بازارها، صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار و حتی عامه مردم را به خود مشغول داشته است. در ۴۴ سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، در هر مقطع زمانی‌که بازار ارز به جنب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌جوش افتاده، این سوال کم‌‌‌‌‌وبیش با همان سطح از حرارت و هیجان قبلی به‌خصوص از سوی اصحاب‌رسانه مطرح شده‌است، چنان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که گویی اولین‌بار است که شاهد چنین پدیده‌‌‌‌‌ای هستیم.

در این موارد کمترسابقه داشته که شروع نوسان‌های قیمت ارز با چیزی غیر‌از افزایش آن خاتمه یابد، با این وجود، پرسش در مورد آینده قیمت‌ها چنان با لحن سوالی مطرح می‌شود که انگار این‌بار انتظار داریم قیمت‌‌‌‌‌ ارز به‌‌‌‌‌طرز آوارگونه‌‌‌‌‌ای فروریزد.

بارها این چرخه تکرار شده‌است: ابتدا دولت از «موضع قدرت» اعلام می‌کند که جلوی افزایش قیمت‌ها را خواهد گرفت؛ سپس با افزایش بیشتر قیمت ارز، از زبان یکی از اعضای هیات دولت با بیان جملاتی از قبیل «خاطر رئیس دولت از افزایش قیمت ارز مکدر است» به «موضع نارضایتی» تغییر وضعیت می‌دهد. در ادامه که معلوم می‌شود بازار راه خود را می‌رود، دولت ضمن رعایت اصل استقلال بانک‌مرکزی، به رئیس آن بانک دستور می‌دهد که سر کیسه را تا می‌تواند شل کند بلکه مازاد تقاضا مرتفع شده و فشارها فروکاهد.

پس از اینکه قیمت‌ها افزایش یافت دولت تازه دست به‌‌‌‌‌کار می‌شود و با تکیه بر حرف‌‌‌‌‌شنوی بازار، موضع خود را به «قیمت‌گذاری ارز» تغییر می‌دهد و دستور خود را گاهی از زبان رئیس بانک‌مرکزی و گاهی از زبان یکی از اعضای هیاتش مثل معاون اول رئیس‌جمهور عموما در قالب قیمت تثبیت‌‌‌‌‌شده مثلا ۱۲۲۶ یا ۴۲۰۰‌تومان به بازار ابلاغ می‌کند تا بدین‌‌‌‌‌گونه میخ محکمی بر ارز بکوبد. همچنین برای محکم‌‌‌‌‌کاری بیشتر و برای اینکه انحصار خود را به رخ بازار بکشد، خرید و فروش ارز نقدی را معادل قاچاق‌کالا اعلام می‌کند. چیزی نمی‌گذرد که در پاسخ به این تمهیدات دولت، قیمت ارز این‌بار با شتاب بیشتری افزایش می‌‌‌‌‌یابد. دولت که نافرمانی بازار از دستوراتش را برنمی‌‌‌‌‌تابد، به‌همراه نیروی انتظامی، قوه قضائیه و سایر نهادهای حکومتی وارد عمل می‌شود. ابتدا سایت‌‌‌‌‌های اینترنتی و شبکه‌‌‌‌‌های‌مجازی را مسدود می‌کند که مبادا قیمتی بدهند که خلاف دستور دولت است، سپس به سراغ صرافی‌‌‌‌‌ها و دلال‌‌‌‌‌ها می‌رود؛ مجوز صرافی باطل می‌کند، دلال‌‌‌‌‌ها را می‌گیرد و فضای امنیتی ایجاد می‌کند.

در همین زمان که به‌خاطر افزایش قیمت ارز، قیمت کالاها و خدمات در حال افزایش است، گمرک به بسیاری از صادرکنندگانی که هم‌‌‌‌‌زمان وارد‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌اند، اجازه ترخیص کالا نمی‌دهد، چراکه ارز حاصل از صادرات خود را بازنگردانده است. در همین اثنا که نوسان‌های قیمت‌ها به کاهش عرضه منجر شده و کمبود کالا احساس می‌شود، آن یار قدیمی مردم و دشمن محتکرکنندگان یعنی سازمان تعزیرات وارد عمل می‌شود و ‌تن صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار را به لرزه می‌‌‌‌‌اندازد و کارخانه‌‌‌‌‌ها را می‌بندد و انبارهای کالا را تعطیل می‌کند، تا مبادا جنس‌‌‌‌‌شان را در بازار بفروشند. در همین زمان است که اداره مالیات به تکاپو می‌‌‌‌‌افتد بر خریداران سکه مالیات می‌بندد؛ خریدارانی که بانک‌مرکزی صراحتا اعلام کرده بود معاف از مالیات هستند.

در همین زمان است که دولت به بورس‌کالا فشار می‌‌‌‌‌آورد که مبادا تولیدکنندگان، کالاهای اساسی خود را با قیمت بازار در آن بورس بفروشند! در همین زمان است که دولت یکی دو بازار را مثل بازار قراردادهای آتی سکه طلا، در حالی‌که بسیاری در آن فعالند، تعطیل می‌کند. در همین زمان است که. البته بعد از همه اینها و اینکه‌‌‌‌‌ قیمت‌ها بالا رفت و بازار آرام شد، دولت برای اینکه نشان دهد در جهت کنترل بازار ارز گام‌‌‌‌‌های موثری برداشته است، چند قلم بازار و سامانه تاسیس می‌کند که در بهترین حالت هزینه‌های اضافی به نظام ارزی کشور تحمیل می‌کنند و در محتمل‌‌‌‌‌ترین حالت، این آشفته‌‌‌‌‌بازار را، به‌‌‌‌‌طور نظام‌‌‌‌‌مندی آشفته‌‌‌‌‌تر می‌کنند؛ سامانه سنا که اهرم سیاستگذاری در بازار حواله غیرتجاری است؛ سامانه نیما که‌ نماد تلاش بانک‌مرکزی در کنترل ارزهای شرکت‌های صادراتی است. بازار متشکل ارزی که ‌نماد تلاش بانک‌مرکزی در کنترل بازار نقدی است. اغلب این ابداعات به‌خصوص این آخری، برای اولین‌بار است که در دنیا تجربه می‌شود.

بعد از اینکه گردوخاک‌‌‌‌‌ها خوابید و بازار کمی ثبات یافت، تازه نظریه‌‌‌‌‌پردازی‌‌‌‌‌ها آغاز می‌شود و یکی از شایع‌‌‌‌‌ترینشان این نظریه است که دولت خودش قیمت ارز را بالا برده. گویی شاهد نبودند دولت، رئیس‌جمهورش، معاونانش، رئیس بانک‌مرکزی‌‌‌‌‌اش و. در تلاش برای کاهش قیمت ارز، چه صحبت‌‌‌‌‌ها که نکردند و چه وعده‌‌‌‌‌ها که ندادند.

با توجه به این شواهد می‌توان نشان داد که اغلب اقداماتی که دولت، نیروهای انتظامی، قوه قضائیه و سایر نهادهای حکومتی در مقاطع بحران‌های ارزی کشور انجام می‌دهند، به‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌ای این زمین را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار ناامن می‌کند و بیش از یک دهه است که آنها تمایلی به تشکیل سرمایه ثابت ندارند. بیش از یک دهه است که نرخ تشکیل سرمایه ثابت منفی است و اهالی تولید حتی به اندازه جبران استهلاک سرمایه‌هایشان نیز حاضر نمی‌شوند بر سرمایه‌های خود بیفزایند. اما آینده بازار ارز چه می‌شود؟ اگر واقعا راجع‌به آینده قیمت ارز ابهام داریم، اجازه دهید چند مورد ساده را مقایسه کنیم. رژیم ارزی کشورمان که نام آن را «تثبیت-جهش» نهاده‌‌‌‌‌ام، شامل دوره‌‌‌‌‌های تثبیت و سپس مقاطع جهش قیمت‌هاست.

بنا به دلایل روشنی، دوره‌‌‌‌‌های تثبیت قیمت ارز در کشورمان کوتاه و کوتاه‌تر شده‌است. مقدمتا در سایه تحریم‌ها و هزینه‌های ناشی از آن که از درآمدهای ارزی کشور کاسته و هزینه‌های نقل‌‌‌‌‌و انتقالات ارزی را به‌‌‌‌‌شدت افزایش داده و امکان جابه‌‌‌‌‌جایی دلار را در بازار حواله از بانک‌مرکزی گرفته‌است، بیش از یک دهه است که منابع ارزی کمتری داریم و با دسترسی محدودتر.

ترکیب این وضعیت با اقتصاد دولتی‌‌‌‌‌مان که طبق معمول ناکارآمد است و خود را ملزم می‌داند که با ایجاد بدهی‌‌‌‌‌های بزرگ‌تر، یارانه‌‌‌‌‌های پنهان را پرداخت کند و کسری‌‌‌‌‌های بزرگ‌تر و در نهایت نقدینگی‌‌‌‌‌ حجیم‌‌‌‌‌تری به بار آورد و نهادهایی مثل تعزیرات که عهده‌‌‌‌‌دار وظایفی هستند که کمترین هزینه‌هایشان، بودجه‌‌‌‌‌ای است که برای کاری غیرمفید به آنها تخصیص می‌‌‌‌‌یابد و مهم‌ترین هزینه‌های‌‌‌‌‌شان، افزودن بر ریسک‌های غیرتجاری کسب‌‌‌‌‌وکارها و بی‌‌‌‌‌رغبت‌‌‌‌‌کردن صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار و کارآفرینان برای سرمایه‌گذاری است.

ترکیب این وضعیت با سیاستمدارانی که اگر خوش‌‌‌‌‌بین باشیم باید بگوییم سیاست‌‌‌‌‌ورزی نمی‌کنند و بر این باورند که «حرف مرد یکی، موضع سیاستمدار یکی.» با سیاستی که ابایی ندارد که تغییری نکند، بلکه به سبک قدیم بر چیزی پافشارد که منافع مردم را نشانه نگرفته است. چیزی که بازهم محیط سرمایه‌گذاری این کشور را پرمانع‌‌‌‌‌تر و فضای سرمایه‌گذاری آن را نامطمئن‌‌‌‌‌تر می‌سازد. ترکیب این وضعیت با اینها، تنها منبع خلق ارزش یعنی تولید را در کشور فلج کرده‌است. اگر می‌بینیم که ارزش کارمان تا این مقدار در مقابل قیمت کالاها و خدمات تنزل یافته، اگر شاهدیم که تا این حد رفاه‌‌‌‌‌مان کم شده، این به‌‌‌‌‌خاطر چاپ پول نیست. چاپ پول مقدمتا از بین برنده ارزش نیست. اگر می‌بینیم ارزشی از ما کم شده، مشخصا جایی ارزشی از بین رفته. ما عرصه این کشور را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار بی‌ثبات کرده‌‌‌‌‌ایم، آنها هم بساط خود رامنقبض کرده‌‌‌‌‌اند و کمتر تولید می‌کنند و کمتر ارزش می‌‌‌‌‌آفرینند.

اما آینده بازار ارز چه می‌شود؟ اگر واقعا جوابش را نمی‌دانیم، باید بگویم که این دوره هم مثل دوره‌‌‌‌‌های قبل است، با این تفاوت که امروز مهم‌ترین محرک قیمت ارز در بی‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌ترین وضعیت خود است. تورم کشورمان چند سال ‌است که رکوردهایی نزدیک به ۵۰‌درصد را به‌ثبت می‌رساند. با این نرخ تورم، فشار‌‌‌‌‌ها برای افزایش قیمت ارز بسی بیش از دوره‌‌‌‌‌های قبل است. درواقع در ۲ سال‌اخیر، قیمت ارز تقریبا از هر کالا و خدمتی، از هر دارایی‌‌‌‌‌ای کمتر افزایش یافته است و از این بابت باید گفت نه‌تنها فشار تورم جاری که بی‌‌‌‌‌سابقه است قیمت‌ها را به سمت بالا تحریک می‌کند، عمده تورم انباشته دو سال‌اخیر هم در قیمت دلار منعکس نشده‌است.

باید بدانیم که به‌خصوص زمانی‌که رکورد جابه‌‌‌‌‌جایی قیمت هر جنسی بیش از جابه‌‌‌‌‌جایی‌‌‌‌‌های ارز است، این‌‌‌‌‌ سوال را نپرسیم که چرا قیمت ارز افزایش یافته و زمانی‌که به‌‌‌‌‌طور متوالی در حال تجربه نرخ‌های تورمی هستیم که تا داده هست، بی‌‌‌‌‌سابقه است، باید بپذیریم که جابه‌‌‌‌‌جایی قیمت ارز در واحد زمان هم در کمترین حالت‌‌‌‌‌ها چیزی معادل جابه‌‌‌‌‌جایی‌‌‌‌‌های قبلی خواهد بود.

بررسی تاثیر نوسانات ارزی بر صنعت و بازار خودرو

نرخ ارز در روزهای اخیر در شرایطی افزایش افسارگسیخته‌ای را تجربه کرد که بازار و صنعت خودرو نیز متاثر از صعود ارزی اخیر، دو مسیر متفاوت در پیش گرفت؛ به‌طوری‌که یکی با افزایش قیمت روبه‌رو شد و دیگری با افزایش زیان.

نرخ ارز در دو هفته گذشته افزایش چشمگیری به خود دیده است و حتی طی روزهایی به کانال ۳۷هزار تومان نیز رسید. روز گذشته نیز نرخ دلار در بازار آزاد قیمت ۳۴‌هزار و ۹۲۰تومان را تجربه کرد. گرچه نرخ ارز از تاثیرگذارترین فاکتورهای اقتصادی در بازارهای داخلی کشور محسوب شده و به‌نوعی نمایانگر تورم جاری در اقتصاد است اما بازار و صنعت خودروی کشور یکی از تاثیرپذیرترین موارد از نرخ ارز هستند؛ به طوری که با هر تغییری در نرخ ارز بازار خودرو به سرعت واکنش نشان می‌دهد. اما این واکنش در مورد صنعت خودرو اساسا نمی‌تواند از جنس افزایش قیمت باشد، چرا که قیمت‌‌گذاری دستوری دست خودروسازان را برای هرگونه واکنش مناسب به تغییر نرخ نهاده‌ها بسته است. بنابراین واکنش صنعت خودرو به این اتفاق نه یک واکنش اقتصادی بلکه افزایش زیان به علت افزایش قیمت تمام‌شده محصولات است.

از سوی دیگر این بار اولی نیست که بازار خودرو خود را با تغییرات نرخ ارز هماهنگ می‌کند بلکه تغییرات در این بازار همیشه با نرخ ارز هماهنگ بوده است؛ به طوری که شاید بتوان نرخ ارز را مهم‌ترین عامل و تعیین‌کننده‌تر از میزان عرضه یا دیگر فاکتورها در قیمت خودرو دانست. دو دلیل عمده را می‌توان در تاثیرپذیری شدید بازار خودرو از نرخ ارز ذکر کرد. موضوع اول انتظارات تورمی است. سال‌هاست خودرو در اقتصاد ایران برخلاف ماهیت مصرفی خود، تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است. بسیاری از افراد برای حفظ ارزش سرمایه خود خرید کالا یا محصولاتی همچون خودرو را در دستور کار قرار می‌دهند تا در آینده بتوانند از موج آسیب‌های تورمی در امان بمانند. مصرف‌کنندگان هم زمانی که احساس کنند در آینده قیمت کالای مورد‌نیاز آنها افزایش خواهد داشت، اقدام به تقاضای زودهنگام آن کالا می‌کنند.

فروشندگان نیز با احساس اینکه با موج تورمی روبه‌رو خواهند شد سعی می‌کنند کالای خود را یا فعلا نفروشند یا به قیمت بالاتری به فروش برسانند. همانطور که اشاره شد نرخ ارز به‌نوعی آینه نوسانات تورمی در اقتصاد کشور است و افزایش آن به افراد این سیگنال را می‌دهد که در آینده نزدیک با موج تورمی شدیدی مواجه خواهند بود. بنابراین به دلایلی که ذکر شد افراد برای مصرف یا حفظ ارزش پول خود رو به بازار خودرو می‌آورند و فروشندگان خودرو نیز سعی می‌کنند خودروی خود را با قیمت بیشتری به فروش برسانند. بنابراین مجموع این عوامل بازار خودرو را شدیدا تابع بازار ارز می‌کند.

از طرف دیگر فاصله قیمتی بازار با کارخانه باعث شده بازار خودروی ایران جولانگاه دلالان و واسطه‌گران باشد. آزادی عمل و سود بالای دلالان که با هدف کسب سود در بازار خودرو فعالیت می‌کنند، باعث شده بازار علاوه بر این‌که به شدت به نرخ ارز حساس باشد، واکنش سریع نیز نشان دهد .

دلیل نیز مشخص است؛ واسطه‌ها به عنوان یک فعالیت اقتصادی و با هدف کسب سود در این بازار فعالیت می‌کنند و برای جلوگیری از هرگونه زیان یا کاهش سود هرچه سریع‌تر به اتفاقاتی از این‌دست واکنش نشان می‌دهند و هیچ فرصتی را برای کسب سود بیشتر از دست نمی‌دهند. از دیگر سو نوسانات شدید در نرخ ارز در آستانه عملیاتی شدن واردات خودرو رخ داد و باید منتظر بود که این اتفاق تاثیرات شدید خود را بر خودروهای وارداتی نیز اعمال کند. احتمالا خودروهای وارداتی پس از آنکه با این نرخ ارز وارد کشور شوند، دیگر خودروی اقتصادی نخواهند بود. برای بررسی تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بازار، صنعت و واردات خودرو با حسن کریمی سنجری، کارشناس حوزه خودرو، به گفت‌وگو شد. کریمی سنجری معتقد است بازنده این جهش شدید در نرخ ارز در نهایت صنعت خودروی کشور خواهد بود.

سرعت‌گیر قیمت
همانطور که اشاره شد قیمت خودرو در بازار ایران به شدت تحت‌تاثیر نرخ ارز بوده و در چند وقت اخیر نیز با افزایش نرخ ارز دچار نوسانات شدیدی شده است. در این زمینه سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو، روز گذشته در مصاحبه‌ای با ایسنا عنوان کرده است: «پژوها و سمند در یک ماه گذشته، ۱۵ تا ۱۸میلیون تومان گران‌تر شده‌اند یا دناپلاس اتوماتیک نسبت به یک ماه گذشته، بالغ بر ۵۰‌میلیون تومان افزایش قیمت داشته است». وی همچنین تاکید کرده که «در سایپا نیز محصولاتی همچون تیبا و کوییک، پنج تا ۱۰ میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. محصولات مونتاژی نیز نظیر هایما قریب به ۱۰۰میلیون افزایش قیمت داشته‌اند.» اما پرسش این است که چگونه می‌توان تاثیر نرخ ارز بر بازار آشفته خودرو را کاهش داد یا دست‌کم تعدیل کرد؟

برای پاسخ به این سوال باید به ریشه‌های تبعیت شدید بازار خودرو از نرخ ارز بازگشت. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم یکی از دلایل این موضوع سرمایه‌ای شدن خودرو به عنوان یک کالای مصرفی است. گرچه این مشکل سال‌هاست که از طرف کارشناسان امر مورد انتقاد قرار گرفته و در مورد آن هشدار می‌دهند، اما همچنان خودرو به عنوان یک کالای سرمایه‌ای در کشور ایفای نقش می‌کند. به عقیده کارشناسان، یکی از دلایل عمده این موضوع کمبود عرضه است. بنابراین افزایش تولید یکی از راه‌هایی است که می‌تواند با حل مشکل عرضه ماهیت مصرفی خودرو را به آن بازگردانده و تاثیرپذیری آن از نرخ ارز را کاهش دهد.

از طرف دیگر دلالی و واسطه‌گری فاکتور دیگری است که سبب تبعیت بازار خودروی کشور از نرخ ارز می‌شود. بنابراین هر مسیری که بتواند واسطه‌گری را در بازار خودرو کاهش دهد، می‌تواند از شدت تاثیرپذیری این بازار از نرخ دلار هم بکاهد. آنچه می‌تواند تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس به طور کامل روی فضای دلالی در بازار خودرو خط بطلان بکشد، حذف قیمت‌‌گذاری دستوری است؛ اما حتی اگر سیاستگذاران با ملاحظاتی که برایشان مطرح است، نتوانند این مسیر را پیش بگیرند، شاید یکی از این راه‌ها بتواند عرضه بیشتر خودروهای تولیدی در تالار شیشه‌ای بورس کالا باشد. عرضه خودرو در بورس کالا با کشف قیمتی بین قیمت کارخانه و قیمت حاشیه بازار، این فاصله قیمتی را کاهش داده و فرصت را برای دلالی محدود می‌کند. اگر بیشتر متقاضیان بتوانند از مسیر بورس کالا خودروی مورد‌نیاز خود را خریداری کنند، واسطه‌گری در بازار خودرو به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده و به این واسطه تاثیرپذیری بازار خودرو از نرخ ارز نیز کنترل می‌شود.

صنعت خودرو؛ بازنده نوسانات ارزی
نرخ ارز غیر از اینکه بازار خودرو را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهد، صنعت خودرو را نیز متاثر می‌کند؛ اما به لطف قیمت‌گذاری دستوری دست صنعت خودرو برای واکنش به افزایش نرخ ارز و به تبع آن افزایش قیمت تمام‌شده بسته است. کریمی سنجری، کارشناس خودرو، در این رابطه می‌گوید افزایش نرخ ارز باعث می‌شود قیمت تمام‌شده تولید و قیمت قطعات خودروسازان نیز صعودی شود؛ اما قیمت خودرو در کارخانه به صورت دستوری فریز شده که باعث می‌شود فشار بیشتری به خودروسازان وارد شود. فشاری که به اعتقاد کریمی سنجری، بدترین و شدیدترین فشاری است که می‌توان به یک صنعت وارد کرد. وی تاکید می‌کند بخش زیادی از متریال و مواد اولیه خودروسازان وابسته به نرخ ارز است و به‌رغم اینکه بازار بلافاصله می‌تواند سیگنال افزایش قیمت را دریافت کرده و آن را اعمال کند اما صنعتگران این حوزه متحمل فشار زیادی می‌شوند.

این کارشناس حوزه خودرو می‌گوید قطعه‌‌‌‌سازان خصوصی نیز با آنالیز مواد اولیه موردنیاز خود، متناسب با نرخ ارز قیمت محصولاتشان را تغییر می‌دهند. بنابراین خودروساز در میانه تیغه‌های یک قیچی قرار می‌گیرد به‌طوری‌که از یک سو قیمت مواد اولیه و قطعات افزایشی می‌شود و از طرف دیگر دولت به طور دستوری جلوی هرگونه افزایش قیمتی برای محصولات آنها را می‌گیرد. وی همچنین اشاره می‌کند که برخی از تولیدکنندگان قطعه مانند سازندگان گیربکس تحت مالکیت خود خودروسازان هستند که این دست از قطعه‌سازان نیز در این شرایط نمی‌توانند افزایش قیمت اعمال کنند و آنها نیز از افزایش نرخ ارز متضرر می‌شوند.

کریمی سنجری با تاکید بر مشکلات مربوط به نقدینگی خودروسازان، می‌گوید تا همین جا هم گردش مالی تولیدکنندگان خودرو در سیکل منفی است. یعنی اگر ۱۰۰ واحد نقدینگی به خودروسازان تزریق شود آنها نمی‌توانند به اندازه این ۱۰۰ واحد فروش داشته باشند و تنها ۸۰ واحد می‌فروشند و باید دوباره ۲۰ واحد دیگر به آنها تزریق نقدینگی شود. این روند باعث تحلیل رفتن نقدینگی در خودروسازان می‌شود که آنها سعی می‌کنند با دریافت تسهیلات و پیش‌فروش محصولات خود بخشی از آن را جبران کنند؛ با‌این‌حال این روند سقفی دارد و نمی‌‌توان تا ابد آن را ادامه داد. به اعتقاد وی، افزایش نرخ ارز روند تحلیل رفتن نقدینگی خودروسازان را شدیدتر می‌کند و به جایی می‌رساند که آنها نمی‌توانند از طرق همیشگی مشکل نقدینگی خود را حل کنند.

واردات «غیراقتصادی»
واردات خودرو نیز قرار بود از شهریورماه گذشته کلید بخورد؛ این در شرایطی است که با کش‌‌و‌قوس‌های زیاد واردات، هنوز عملیاتی نشده و حالا پس از اعلام نام شرکت‌های واردکننده وقتی امیدها به وارد شدن خودروهای خارجی قوت یافته، نوسانات نرخ ارز به عنوان چالش جدیدی در این مسیر قد علم کرده است. خودروهای اقتصادی که قرار بود بتوانند حتی کف هرم تقاضا را هم منتفع کنند حالا با این نرخ ارز دیگر اقتصادی محسوب نمی‌شوند. یک خودروی ۲۰‌هزاریورویی با احتساب نرخ یوروی ۳۶‌هزار‌تومانی، ۷۲۰میلیون تومان قیمت خواهد داشت که با هزینه‌های مانند هزینه لجستیک و حمل‌و‌نقل، تعرفه، حقوق گمرکی و. قیمت آن می‌تواند به بیش از یک‌میلیارد تومان برسد. در واقع خودروهای اقتصادی که قرار بود نقش تنظیم‌گر در بازار داشته باشند، می‌توانند مشمول مالیات خودروهای لوکس شوند.

با‌این‌حال کریمی سنجری در این رابطه نظر دیگری دارد. وی می‌گوید با افزایش نرخ ارز، در واقع سطح ارزش پولی کشور در حال کاهش است و باید خودروی اقتصادی را در سطوح دیگر مالی تعریف کرد. وی تاکید می‌کند که قیمت دلاری این خودروها تغییری نکرده و همچنان در سطح جهانی اقتصادی تعریف می‌شوند، اما این ارزش ریال است که سقوط کرده است. وی همچنین اشاره می‌کند که این مورد نیز فشار بیشتری را به خودروسازان وارد می‌کند، چراکه خودروهای وارداتی به عنوان رقیب نیز می‌توانند افزایش قیمت حاصل از افزایش نرخ تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس ارز را اعمال کنند اما خودروسازان از این مهم منع شده‌اند. البته دور از نظر نماند که احتمالا رقابتی در کار نخواهد بود، چراکه طبق لیست اعلامی وزارت صمت واردکنندگان همان خودروسازان خواهند بود.

به طور کلی به نظر می‌رسد نمی‌توان سرنوشت بازار و صنعت خودروی ایران را چندان از نرخ ارز جدا کرد؛ اما لازم است اقداماتی انجام شود که با وجود نوسانات شدیدی که گاه‌به‌گاه در بازار ارز کشور رخ می‌دهد بازار و صنعت خودرو کمتر دچار تلاطم شوند. بدون شک این موضوع مستلزم سیاستگذاری دقیق در این حوزه است. این سیاستگذاری نباید رنگ دخالت‌هایی از جنس قیمت‌گذاری دستوری به خود بگیرد که در نهایت مولد همه این مشکلات شده است. در واقع سیاستگذاری‌ای که از آن یاد می‌شود کوتاه‌شدن هرچه بیشتر دست دولت در این صنعت است تا بتواند با اجرای نقش رگولاتوری، از این دست اتفاقات جلوگیری کند.

در مقابل هرگونه اظهار نظر خارجی متحد خواهیم بود/جمهوری آذربایجان آداب و رسوم همسایگی را حفظ کند

نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی گفت: مسئولین جمهوری آذربایجان برای تلافی جویی از برخی ناکامی ها اینگونه حُسن همجواری را قربانی نکنند.

مهدی طغیانی در گفت و گو با افکارنیوز:

وضعیت ذخایر ارزی کشور خوب است/ تلاش برای تسهیلگری در فرآیند عرضه ارز

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: انتظارات که برخی در زمینه افزایش قیمت ارز داشتند به هیچ وجه در عوامل واقعی بازار جایی ندارد و متاسفانه می تواند به…

محمدصالح جوکار در گفت و گو با افکارنیوز:

«مکرون» توقف جمهوری اسلامی را به گور خواهد برد/ایران امروز مقتدرتر از همه دوره های گذشته است

رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس گفت: انقلاب اسلامی امروز سر زنده بوده و در منطقه غرب و شرق آسیا حضور دارد و ایران امروز مقتدر تر از همه دوره های…

سردار پاکپور: مقرهای تروریست‌ها را با موشک، توپخانه و پهپاد منهدم کردیم

کنعانی: هیاتی از آژانس انرژی اتمی به تهران می‌آید

واکنش رسمی کی روش به شایعات درباره سردار آزمون

مرگبارترین خط حمله در جام جهانی

بدرقه تیم ملی فوتبال با حضور رئیس‌جمهور/گزارش تصویری

بهترین عکس‌های «جایزۀ عکاسی شهری» در سال ۲۰۲۲

سرای زیبای سعدالسلطنه/ گزارش تصویری

آسمان شب و کهکشان حیرت انگیز راه شیری/گزارش تصویری

پایگاه‌های گروهک‌های تروریستی دموکرات و کومله زیر آتش ده‌ها موشک و پهپاد +فیلم و تصاویر

بنا بر تصاویر منتشر شده تعدادی موشک از مناطق غربی خاک کشورمان به سمت شهر کویسنجق در استان اربیل و یکی از اصلی ترین مراکز حضور گروهک های ضد انقلاب شلیک شده اند.

یک فوتی کرونا در کشور طی شبانه روز گذشته

بنابر اعلام وزارت بهداشت، در شبانه روز گذشته ۵۱ بیمار کووید ۱۹ در کشور شناسایی شدند و متاسفانه یک نفر نیز جان خود را به دلیل این بیماری از دست داد.

محسن پیرهادی نایب رییس فراکسیون انقلاب:

رسانه ملی باید اجازه طرح همه دیدگاه‌ها را در چارچوب قانون اساسی بدهد/ صدا و سیما فضای سیاسی کشور را دو قطبی نکند

نایب رییس فراکسیون انقلاب گفت:ضرورت انعکاس و پوشش همه دیدگاه‌ها و سلایق شهروندان در چارچوب قانون اساسی از وظایف صدا و سیما است و بر همین اساس تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس هم عنوان رسانه…

قیمت سکه و طلا در بازار آزاد دوشنبه ۲۳ آبان

قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار آزاد تهران امروز دوشنبه ۲۳ آبان ۱۶ میلیون تومان معامله می‌شود.

امیر قلی جعفری بروجنی در گفت و گو با افکارنیوز:

می توانستیم کمبود دارویی را پیش بینی کنیم/ در زمینه برخی اقلام دارویی کمبود داریم

نماینده مردم بروجن در مجلس شورای اسلامی گفت: ما می توانستیم پیش بینی کمبود دارو در فصل پائیز را داشته باشیم؛حتما باید به این موضوع بهتر نگاه می شد و مدیریت…

احمد راستینه در گفت و گو با افکارنیوز:

جنگ ترکیبی و توپ عملیات روانی دشمن در زمین فوتبال/تیم ملی صحنه زیبایی از غیرت مندی وطن به نمایش خواهد گذاشت

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: دشمن وقتی تیم ملی فوتبال ما را با این ظرفیت نگاه می کند می داند که این تیم در میدان می تواند نشان دهنده رشد و پیشرفت…

قیمت روز خودر‌وهای داخلی ۲۳ آبان ۱۴۰۱+ جدول

قیمت متوسط بازار آزاد و قیمت نمایندگی خودرو‌های سایپا و ایران خودرو امروز دوشنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۱ را در جدول زیر مشاهده نمایید.

کاهش آلودگی هوای تهران از امروز

سازمان هواشناسی از تداوم بارش باران، برف و وزش باد شدید موقتی در برخی استان‌ها خبر داد و اعلام کرد: فردا از غلظت آلودگی هوا در تهران کاسته خواهد شد.

ویدئوهایی از انفجار مهیب در مرکز استانبول+فیلم و عکس

استاندار استانبول از کشته‌شدن چهار نفر و مجروح‌شدن ۳۸ نفر در پی انفجار در میدان تقسیم خبر داد.

صدور احکام بدوی و اولیه برخی از اغتشاشاگران در تهران

پس از برگزاری دادگاه تعدادی از متهمان اغتشاشات در استان تهران، احکام بدوی این پرونده‌ها از سوی دادگاه انقلاب صادر شد.

مالک شریعتی در گفت و گو با افکارنیوز:

تلاش دولت برای جبران عقب ماندگی ها در توسعه فناوری صنایع پائین دستی نفت و گاز/ فناوری در این بخش مانع تحریم پذیری می شود

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: توجه و توسعه صنایع پائین دستی نفت خام و معیانات گازی می تواند نقدینگی در جامعه را کنترل و به نوعی به بازار سرمایه که…

زیارت رهبر انقلاب از حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی سحرگاه امروز - یکشنبه - با حضور در حرم حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) در شهر ری از این مضجع مبارک زیارت و نماز صبح را…

جنجال تازه در میدان ولیعصر / رستم و سهراب جای اسطوره های فوتبالی را گرفتند!

دیوارنگاره ولیعصر در فاصله یک هفته تا شروع مسابقات جام جهانی، تغییر پیدا کرده است. در این دیوارنگاره از تصاویر شخصیت های اساطیری ایران استفاده شده و خبری از بزرگان تاریخ فوتبال ایران نیست.

ورزش

در آستانه آغاز جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، تصویر جدیدی بر روی دیوارنگاره میدان ولیعصر نقش بسته است. نکته جالب در خصوص این دیوارنگاره تازه نصب شده، تصاویر شخصیت های اساطیری ایران است. در این عکس از قهرمان های اسطوره ای ایران زمین در کنار بازیکنان تیم ملی استفاده شده است. در این دیوارنگاره، شخصیت های شاهنامه‌ای مثل رستم دستان، در حال بدرقه ملی پوشان هستند.

درحالی که شکل منطقی و واقع بینانه ماجرا می توانست این طور باشد که از اسطوره هایی فوتبال کشور همچون ناصر حجازی، علی دایی، علی کریمی، احمدرضا عابدزاده و مهدی مهدوی کیا بهره گرفته شود. اشخاصی نظیر علی کریمی در هفته های گذشته از اعتراضات شکل گرفته در کشور حمایت کرده و دستیابی به خواسته های موجود را حق معترضان دانستند. کنار گذاشتن و به نوعی بایکوت کردن اشخاص بزرگ فوتبال این مرز و بوم به دلایل برخی موضع گیری های سیاسی، اتفاقی است که شاید تنها در ایران رخ می دهد!

رِنج دلاری مد‌نظر بازارساز چیست؟ | پیش بینی آینده قیمت ارز

به گزارش دنیای اقتصاد،روند کاهشی شاخص ارزی در نخستین روز کاری هفته متوقف شد و قیمت دلار در محدوده قیمتی مرز ۲ کانال ۳۴ و ۳۵هزار تومانی به نوسان پرداخت. پس از مشاهده روند‌های افزایشی بی‌سابقه از نرخ شاخص ارزی در معاملات دو هفته گذشته، فعالیت نهاد بازار‌ساز در راستای جلوگیری از نوسانات ارزی بیشتر شد.

بانک مرکزی با اجرای سیاست‌هایی در راستای تسهیل فرآیند عرضه ارز توانست دمای قیمت ارز مذکور را کاهش دهد و وارد روند کاهشی جدیدی کند. این روند کاهشی که طی ۲ مرحله و در روز‌های چهارشنبه و پنج‌شنبه ۱۸ و ۱۹ آبان صورت گرفت در نخستین روز کاری هفته جدید متوقف شد و قیمت دلار در سطوح قیمتی انتهایی کانال ۳۴ تا سطوح قیمتی ابتدایی کانال ۳۵ هزار تومانی به نوسان پرداخت. با توقف روند کاهشی مذکور عده‌ای از کارشناسان ارزی بازار تهران بر این باورند که رنج مد نظر نهاد ارزی سطوح قیمتی کانال ۳۴ هزار تومانی است.

در نهایت نرخ هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات نقدی روز گذشته با حدود ۱۹۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه به رقم ۳۵ هزار و ۵۰ تومان رسید.

نرخ سکه طلا نیز در نخستین روز هفته جدید افزایشی بود. هر قطعه از این فلز گران‌بها در روز شنبه با افزایش یک پله‌ای نسبت به نرخ روز پیشین به رقم ۱۶ میلیون تومان رسید. دیروز شنبه ۲۱ آبان ماه روند نرخ شاخص ارزی در معاملات غیررسمی بازار تهران افزایشی بود

. هر برگ از این اسکناس آمریکایی نخستین معاملات صبح روز گذشته خود را با حدود ۲۴۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز‌های پایانی هفته گذشته در رقم ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان آغاز کرد. تا حوالی ظهر دیروز نرخ این ارز در بازه قیمتی ۳۵هزار و ۱۰۰ تا ۳۵ هزار و ۱۵۰ تومانی نوسان کرد، اما در معاملات بعدازظهر شنبه روند افزایشی متوقف شد و قیمت دلار در پله نخست کانال ۳۵هزار تومانی تعدیل شد. در نهایت هر برگ از این اسکناس آمریکایی در واپسین معاملات عصر روز گذشته با حدود ۱۹۰ تومان افزایش نسبت به نرخ روز پنج‌شنبه گذشته در رقم ۳۵ هزار و ۵۰ تومان به فعالیت روزانه خود پایان داد.

پس از بازگشت دلار از کانال ۳۶ هزار تومانی به واسطه سیاست‌های جدید نهاد بانک مرکزی، کارشناسان منتظر توقف روند کاهشی دلار بودند. این روند کاهشی که شامل خروج نرخ شاخص ارزی از کانال ۳۶ هزار تومانی و معامله این ارز در کانال ۳۴ هزار تومانی در روز پنج‌شنبه ۱۹ آبان بود در روز گذشته متوقف شد و نرخ دلار در سطوح قیمتی میان ۲ کانال ۳۴ و ۳۵ هزار تومانی از حرکت ایستاد.

از همین‌رو کارشناسان بر این باورند که سطوح قیمتی این کانال را می‌توان بازه محبوب بازار‌ساز جهت نوسان شاخص ارزی دانست. اما این در حالی است که در روز‌های گذشته علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی، در جدید‌ترین اظهارنظر ارزی خود از ابزاری جدید در راستای کنترل نوسانات ارزی خبر داد که در آینده نزدیک از آن رونمایی می‌شود.

او همچنین در زمینه دارایی‌های دلاری بلوکه شده ایران در کشور‌های خارجی گفت: فرآیند آزادسازی در حال طی‌شدن است و به‌محض آنکه به نتیجه رسید، آن را اعلام خواهیم کرد. حال باید دید که با توجه به سیگنال‌های جدید رئیس‌کل، افت ۱۵۰۰تومانی دلار و فاصله گرفتن آن از کانال ۳۶هزار تومانی پایان قدرت‌نمایی بانک مرکزی در بازار است یا این داستان ادامه خواهد داشت.

آینده قیمت ارز

دکتر میثم رادپور/ تحلیلگر ارشد اقتصاد: چندی است که بار دیگر اندازه نوسان‌های رو به بالای قیمت ارز قابل‌‌‌‌‌اعتنا شده و طبق معمول این سوال که قیمت ارز تا کجا پیش‌‌‌‌‌ خواهد رفت ذهن فعالان بازارها، صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار و حتی عامه مردم را به خود مشغول داشته است. در ۴۴ سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد، در هر مقطع زمانی‌که بازار ارز به جنب‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌جوش افتاده، این سوال کم‌‌‌‌‌وبیش با همان سطح از حرارت و هیجان قبلی به‌خصوص از سوی اصحاب‌رسانه مطرح شده‌است، چنان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که گویی اولین‌بار است که شاهد چنین پدیده‌‌‌‌‌ای هستیم.

در این موارد کمترسابقه داشته که شروع نوسان‌های قیمت ارز با چیزی غیر‌از افزایش آن خاتمه یابد، با این وجود، پرسش در مورد آینده قیمت‌ها چنان با لحن سوالی مطرح می‌شود که انگار این‌بار انتظار داریم قیمت‌‌‌‌‌ ارز به‌‌‌‌‌طرز آوارگونه‌‌‌‌‌ای فروریزد.

بارها این چرخه تکرار شده‌است: ابتدا دولت از «موضع قدرت» اعلام می‌کند که جلوی افزایش قیمت‌ها را خواهد گرفت؛ سپس با افزایش بیشتر قیمت ارز، از زبان یکی از اعضای هیات دولت با بیان جملاتی از قبیل «خاطر رئیس دولت از افزایش قیمت ارز مکدر است» به «موضع نارضایتی» تغییر وضعیت می‌دهد. در ادامه که معلوم می‌شود بازار راه خود را می‌رود، دولت ضمن رعایت اصل استقلال بانک‌مرکزی، به رئیس آن بانک دستور می‌دهد که سر کیسه را تا می‌تواند شل کند بلکه مازاد تقاضا مرتفع شده و فشارها فروکاهد.

پس از اینکه قیمت‌ها افزایش یافت دولت تازه دست به‌‌‌‌‌کار می‌شود و با تکیه بر حرف‌‌‌‌‌شنوی بازار، موضع خود را به «قیمت‌گذاری ارز» تغییر می‌دهد و دستور خود را گاهی از زبان رئیس بانک‌مرکزی و گاهی از زبان یکی از اعضای هیاتش مثل معاون اول رئیس‌جمهور عموما در قالب قیمت تثبیت‌‌‌‌‌شده مثلا ۱۲۲۶ یا ۴۲۰۰‌تومان به بازار ابلاغ می‌کند تا بدین‌‌‌‌‌گونه میخ محکمی بر ارز بکوبد. همچنین برای محکم‌‌‌‌‌کاری بیشتر و برای اینکه انحصار خود را به رخ بازار بکشد، خرید و فروش ارز نقدی را معادل قاچاق‌کالا اعلام می‌کند. چیزی نمی‌گذرد که در پاسخ به این تمهیدات دولت، قیمت ارز این‌بار با شتاب بیشتری افزایش می‌‌‌‌‌یابد. دولت که نافرمانی بازار از دستوراتش را برنمی‌‌‌‌‌تابد، به‌همراه نیروی انتظامی، قوه قضائیه و سایر نهادهای حکومتی وارد عمل می‌شود. ابتدا سایت‌‌‌‌‌های اینترنتی و شبکه‌‌‌‌‌های‌مجازی را مسدود می‌کند که مبادا قیمتی بدهند که خلاف دستور دولت است، سپس به سراغ صرافی‌‌‌‌‌ها و دلال‌‌‌‌‌ها می‌رود؛ مجوز صرافی باطل می‌کند، دلال‌‌‌‌‌ها را می‌گیرد و فضای امنیتی ایجاد می‌کند.

در همین زمان که به‌خاطر افزایش قیمت تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس ارز، قیمت کالاها و خدمات در حال افزایش است، گمرک به بسیاری از صادرکنندگانی که هم‌‌‌‌‌زمان وارد‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌اند، اجازه ترخیص کالا نمی‌دهد، چراکه ارز حاصل از صادرات خود را بازنگردانده است. در همین اثنا که نوسان‌های قیمت‌ها به کاهش عرضه منجر شده و کمبود کالا احساس می‌شود، آن یار قدیمی مردم و دشمن محتکرکنندگان یعنی سازمان تعزیرات وارد عمل می‌شود و ‌تن صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار را به لرزه می‌‌‌‌‌اندازد و کارخانه‌‌‌‌‌ها را می‌بندد و انبارهای کالا را تعطیل می‌کند، تا مبادا جنس‌‌‌‌‌شان را در بازار بفروشند. در همین زمان است که اداره مالیات به تکاپو می‌‌‌‌‌افتد بر خریداران سکه مالیات می‌بندد؛ خریدارانی که بانک‌مرکزی صراحتا اعلام کرده بود معاف از مالیات هستند.

در همین زمان است که دولت به بورس‌کالا فشار می‌‌‌‌‌آورد که مبادا تولیدکنندگان، کالاهای اساسی خود را با قیمت بازار در آن بورس بفروشند! در همین زمان است که دولت یکی دو بازار را مثل بازار قراردادهای آتی سکه طلا، در حالی‌که بسیاری در آن فعالند، تعطیل می‌کند. در همین زمان است که. البته بعد از همه اینها و اینکه‌‌‌‌‌ قیمت‌ها بالا رفت و بازار آرام شد، دولت برای اینکه نشان دهد در جهت کنترل بازار ارز گام‌‌‌‌‌های موثری برداشته است، چند قلم بازار و سامانه تاسیس می‌کند که در بهترین حالت هزینه‌های اضافی به نظام ارزی کشور تحمیل می‌کنند و در محتمل‌‌‌‌‌ترین حالت، این آشفته‌‌‌‌‌بازار را، به‌‌‌‌‌طور نظام‌‌‌‌‌مندی آشفته‌‌‌‌‌تر می‌کنند؛ سامانه سنا که اهرم سیاستگذاری در بازار حواله غیرتجاری است؛ سامانه نیما که‌ نماد تلاش بانک‌مرکزی در کنترل ارزهای شرکت‌های صادراتی است. بازار متشکل ارزی که ‌نماد تلاش بانک‌مرکزی در کنترل بازار نقدی است. اغلب این ابداعات تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس به‌خصوص این آخری، برای اولین‌بار است که در دنیا تجربه می‌شود.

بعد از اینکه گردوخاک‌‌‌‌‌ها خوابید و بازار کمی ثبات یافت، تازه نظریه‌‌‌‌‌پردازی‌‌‌‌‌ها آغاز می‌شود و یکی از شایع‌‌‌‌‌ترینشان این نظریه است که دولت خودش قیمت ارز را بالا برده. گویی شاهد نبودند دولت، رئیس‌جمهورش، معاونانش، رئیس بانک‌مرکزی‌‌‌‌‌اش و. در تلاش برای کاهش قیمت ارز، چه صحبت‌‌‌‌‌ها که نکردند و چه وعده‌‌‌‌‌ها که ندادند.

با توجه به این شواهد می‌توان نشان داد که اغلب اقداماتی که دولت، نیروهای انتظامی، قوه قضائیه و سایر نهادهای حکومتی در مقاطع بحران‌های ارزی کشور انجام می‌دهند، به‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌ای این زمین را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار ناامن می‌کند و بیش از یک دهه است که آنها تمایلی به تشکیل سرمایه ثابت ندارند. بیش از یک دهه است که نرخ تشکیل سرمایه ثابت منفی است و اهالی تولید حتی به اندازه جبران استهلاک سرمایه‌هایشان نیز حاضر نمی‌شوند بر سرمایه‌های خود بیفزایند. اما آینده بازار ارز چه می‌شود؟ اگر واقعا راجع‌به آینده قیمت ارز ابهام داریم، اجازه دهید چند مورد ساده را مقایسه کنیم. رژیم ارزی کشورمان که نام آن را «تثبیت-جهش» نهاده‌‌‌‌‌ام، شامل دوره‌‌‌‌‌های تثبیت و سپس مقاطع جهش قیمت‌هاست.

بنا به دلایل روشنی، دوره‌‌‌‌‌های تثبیت قیمت ارز در کشورمان کوتاه و کوتاه‌تر شده‌است. مقدمتا در سایه تحریم‌ها و هزینه‌های ناشی از آن که از درآمدهای ارزی کشور کاسته و هزینه‌های نقل‌‌‌‌‌و انتقالات ارزی را به‌‌‌‌‌شدت افزایش داده و امکان جابه‌‌‌‌‌جایی دلار را در بازار حواله از بانک‌مرکزی گرفته‌است، بیش از یک دهه است که منابع ارزی کمتری داریم و با دسترسی محدودتر.

ترکیب این وضعیت با اقتصاد دولتی‌‌‌‌‌مان که طبق معمول ناکارآمد است و خود تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس را ملزم می‌داند که با ایجاد بدهی‌‌‌‌‌های بزرگ‌تر، یارانه‌‌‌‌‌های پنهان را پرداخت کند و کسری‌‌‌‌‌های بزرگ‌تر و در نهایت نقدینگی‌‌‌‌‌ حجیم‌‌‌‌‌تری به بار آورد و نهادهایی مثل تعزیرات که عهده‌‌‌‌‌دار وظایفی هستند که کمترین هزینه‌هایشان، بودجه‌‌‌‌‌ای است که برای کاری غیرمفید به آنها تخصیص می‌‌‌‌‌یابد و مهم‌ترین هزینه‌های‌‌‌‌‌شان، افزودن بر ریسک‌های غیرتجاری کسب‌‌‌‌‌وکارها و بی‌‌‌‌‌رغبت‌‌‌‌‌کردن صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار و کارآفرینان برای سرمایه‌گذاری است.

ترکیب این وضعیت با سیاستمدارانی که اگر خوش‌‌‌‌‌بین باشیم باید بگوییم سیاست‌‌‌‌‌ورزی نمی‌کنند و بر این باورند که «حرف مرد یکی، موضع سیاستمدار یکی.» با سیاستی که ابایی ندارد که تغییری نکند، بلکه به سبک قدیم بر چیزی پافشارد که منافع مردم را نشانه نگرفته است. چیزی که بازهم محیط سرمایه‌گذاری این کشور را پرمانع‌‌‌‌‌تر و فضای سرمایه‌گذاری آن را نامطمئن‌‌‌‌‌تر می‌سازد. ترکیب این وضعیت با اینها، تنها منبع خلق ارزش یعنی تولید را در کشور فلج کرده‌است. اگر می‌بینیم که ارزش کارمان تا این مقدار در مقابل قیمت کالاها و خدمات تنزل یافته، اگر شاهدیم که تا این حد رفاه‌‌‌‌‌مان کم شده، این به‌‌‌‌‌خاطر چاپ پول نیست. چاپ پول مقدمتا از بین برنده ارزش نیست. اگر می‌بینیم ارزشی از ما کم شده، مشخصا جایی ارزشی از بین رفته. ما عرصه این کشور را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار بی‌ثبات کرده‌‌‌‌‌ایم، آنها هم بساط خود رامنقبض کرده‌‌‌‌‌اند و کمتر تولید می‌کنند و کمتر ارزش می‌‌‌‌‌آفرینند.

اما آینده بازار ارز چه می‌شود؟ اگر واقعا جوابش را نمی‌دانیم، باید بگویم که این دوره هم مثل دوره‌‌‌‌‌های قبل است، با این تفاوت که امروز مهم‌ترین محرک قیمت ارز در بی‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌ترین وضعیت خود است. تورم کشورمان چند سال ‌است که رکوردهایی نزدیک به ۵۰‌درصد را به‌ثبت می‌رساند. با این نرخ تورم، فشار‌‌‌‌‌ها برای افزایش قیمت ارز بسی بیش از دوره‌‌‌‌‌های قبل است. درواقع در ۲ سال‌اخیر، قیمت ارز تقریبا از هر کالا و خدمتی، از هر دارایی‌‌‌‌‌ای کمتر افزایش یافته است و از این بابت باید گفت نه‌تنها فشار تورم جاری که بی‌‌‌‌‌سابقه است قیمت‌ها را به سمت بالا تحریک می‌کند، عمده تورم انباشته دو سال‌اخیر هم تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس در قیمت دلار منعکس نشده‌است.

باید بدانیم که به‌خصوص زمانی‌که رکورد جابه‌‌‌‌‌جایی قیمت هر جنسی بیش از جابه‌‌‌‌‌جایی‌‌‌‌‌های ارز است، این‌‌‌‌‌ سوال را نپرسیم که چرا قیمت ارز افزایش یافته و زمانی‌که به‌‌‌‌‌طور متوالی در حال تجربه نرخ‌های تورمی هستیم که تا داده هست، بی‌‌‌‌‌سابقه است، باید بپذیریم که جابه‌‌‌‌‌جایی قیمت ارز در واحد زمان هم در کمترین حالت‌‌‌‌‌ها چیزی معادل جابه‌‌‌‌‌جایی‌‌‌‌‌های قبلی خواهد بود.