بازار اول و دوم فرابورس کجاست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
از سال 1346 بود که بورس ایران به‌طور رسمی با انجام چند معامله روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی فعالیت خود را آغاز کـرد.
فعالیت بورس ایران تنها به یک بازار ختم نشد. بلکه در طی سال‌ها چندین بازار با نام‌هایی چون فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی به زیرمجموعه بورس اضافه شد.
بازار فرابورس نیز شامل 4 زیر مجموعه میشود که شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم و بازار پایه فرابورس است. در این مقاله به تفصیل درباره بازار اول و دوم فرابورس صحبت کرده و ویژگیهای شرکتهای قابل پذیرش در بازار اول و دوم فرابورس را بررسی خواهیم کرد.
تعریف بازار فرابورس ایران
فرابورس بازاری مجزا از بورس بوده که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۷ تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرده است. ساختار فرابورس شباهت بالایی به بورس دارد.
تفاوت عمده بورس با بازار فرابورس در شرایط پذیرش شرکتها است. شرکتها برای پذیرش در بورس شرایط سخت‌گیرانه‌تری دارند و باید گزارشات بیشتری از عملکرد خود در طی سال ارائه بدهند.
با توجه به شرایط سخت بورس، شرکتهایی که مایل به شرکت در بازار سرمایه ایران هستند ولی شرایط بورس را ندارند، می‌توانند وارد بازار فرابورس شوند؛ زیرا فرابورس قوانین آسان‌تری نسبت به بورس دارد.
فرابورس به شرکتهای متقاضی ورود به بازار سرمایه این اجازه را می‌دهد تا با شرایط پذیرش آسان‌تری وارد این بازار شده و از تمام مزایای شرکتهای عضو بازار سرمایه بهره ببرند.
تعریف بازار اول و دوم فرابورس
شرکتها برای پذیرش در بازار اول و دوم فرابورس باید امیدنامه تدوین کرده و مدارک و مستندات شرکت را به بازار سرمایه ارائه دهند. پس از بررسی مدارک و وضعیت مالی شرکت توسط بازار سرمایه در صورت احراز شرایط سهام شرکت وارد معاملات بازار سرمایه میشود.
ویژگی شرکتهای پذیرفته شده در بازار اول فرابورس
شرکتهای پذیرفته شده در بورس ویژگیهای مخصوص به خود را دارند که به بررسی این ویژگی‌ها می‌پردازیم:
- حداقل ۱۰ درصد از سهام ثبت شده آن شناور باشد.
- تعداد سهامداران آن حداقل ۲۰۰ نفر باشد.
- حداقل دو سال از زمان بهره برداری شرکت گذشته باشد.
- آخرین سرمایه ثبت شده شرکت حداقل ده میلیارد ریال باشد.
- شرکت زیان انباشته نداشته باشد.
- گزارش حسابرس برای آخرین دوره یا سال مالی منتهی، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد.
- مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد.
- در دوره یا سال مالی منتهی به پذیرش سودآور باشد.
- چشم انداز روشنی از تداوم سودآوری و فعالیت شرکت و صنعت مربوطه داشته باشد.
- براساس آخرین صورت‌های مالی سالانۀ حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌های آن حداقل ۱۵ درصد باشد.
- دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد.
- آخرین صورت‌های مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد.
- در زمان ارائه درخواست پذیرش و آخرین دوره یا سال مالی قبل از ارائه درخواست، حسابرس شرکت باید از میان حسابرسان معتمد سازمان انتخاب شده باشد.
- اعضای هیات مدیره و مدیرعامل آن دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سو شهرت حرفه‌ای نباشند.
ویژگی شرکتهای پذیرفته شده در بازار دوم فرابورس
در بین بازار اول و دوم فرابورس، بازار دوم فرابورس، ساختار منعطف‌تری نسبت به بازار اول فرابورس دارد. شرکتها به منظور پذیرش در بازار دوم فرابورس باید شرایط زیر را داشته باشند:
- حداقل یکسال از تاسیس آن گذشته باشد.
- حداقل ۵ درصد از سهام ثبت‌شده آن شناور باشد.
- آخرین سرمایه ثبت شده آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
- دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد.
- آخرین صورت‌های مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد.
- در صورتی که حسابرس شرکت از بین موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نشده باشد، باید در اولین مجمع عمومی بعد از ثبت نزد سازمان، حسابرس خود را از میان موسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نماید.
- اظهار نظر حسابرس در خصوص آخرین صورت‌های مالی حسابرسی شده، «مردود» یا «عدم اظهار نظر» نباشد.
- اعضای هیات مدیره و مدیرعامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سو شهرت نباشند.
- مطابق اظهارنظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد.
- در بازار دوم فرابورس، شرکتهای زیان ده و شرکتهای کوچک نیز امکان پذیرش دارند.
نتیجه‌گیری
با وجود ویژگی‌هایی که برای بازار اول و دوم فرابورس مطرح شد، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و حتی بلندمدت بازار فرابورس می‌تواند سودده باشد. برای سرمایه‌گذاری بهینه و سودده در این بازار باید توانایی تحلیل صورت‌های مالی شرکتها را داشت تا توانست سهام سودده را انتخاب کرد.
آیا شما در حین انتخاب سهام برای سرمایه‌گذاری به دسته‌بندی بورس، فرابورس و سایر دسته‌بندی‌های آن توجه می‌کنید؟
تفاوت بورس و فرابورس ، چه تفاوتی با هم دارند ؟ فرق بورس و فرابورس چیست ؟ چه تفاوت هایی با هم دارند ؟
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
بورس ، از مهمترین بازارهای سرمایه است که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش دارایی های مالی و واقعی چون کالا و اوراق بهادار انجام می شود. این بازار به سه دسته ی بورس کالا و انرژی، بورس ارز، بورس اوراق بهادار تقسیم میشود.
بورس کالا و انرژی: به خرید و فروش کالاهای معین و محصولات فیزیکی می پردازد مثل بورس نفت یا بورس طلا. بورس انرژی نیز بورس کالاست که در آن امکان انجام معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن وجود دارد.
بورس ارز: خرید و فروش پول های رایج کشورها است که این بورس در ایران فعال نمی باشد.بورس اوراق بهادار: معامله ی دارائی های مالی یا به عبارتی دارایی های کاغذی مانند سهام شرکت ها، اوراق مشارکت و . می باشد که به اختصار بورس گفته می شود.
فرابورس، مانند بورس اوراق بهادار بازاری برای دادوستد اوراق بهادار یا سهام است با این تفاوت که شرایط و قوانین معاملاتی فرابورس برای پذیرش شرکت ها و معاملات سهام به نسبت بورس ساده تربوده و شرایط پذیرش و خرید و فروش در آن راحت تر است.
بازار بورس دارای قوانین و ساختارهایی است که هر شرکتی توانایی ورود به آن را ندارد و البته مزایای از قبیل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را به همراه دارد، اما در بازار فرابورس شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می گردد، بنابراین شرکت های علاقمند به فعالیت در بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند با احراز حداقل شرایط و درسریع ترین زمان ممکن می توانند در فرابورس پذیرش و سازماندهی شوند و از تمام مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.تفاوت بورس کالا با فرابورس بورس شامل دو بازار اول و دوم است که عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است.
به این صورت که شرکتهایی که در بازار اول عملکرد مناسبی نداشته باشند به بازار دوم منتقل شده و بالعکس شرکتهای دارای عملکرد مناسب در بازار دوم به بازار اول راه می یابند، ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد رضایت بخشی نداشته باشد از بازار اخراج می شود.
فرابورس ایران از پنج بازار اول، دوم، سوم، پایه ( زرد، نارنجی، قرمز ) و ابزارهای نوین مالی تشکیل شده است.
در بازار اول فرابورس سهام شرکت ها و واحدهای صندوق های سرمایه گذاری پذیرش و معامله می شوند.
بازار دوم فرابورس شامل سهام شرکت های سهامی عام است و سهام شرکت های زیان ده، تازه تأسیس و شرکت هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در این بازار پذیرفته می شوند.
بازار پایه ی فرابورس به منظور عرضه و نقل وانتقال اوراق بهادار ایجاد شده است.شرکتهای این بازار فرایند پذیرش را طی نمی کنند و به سه دسته ی زرد( با دامنه نوسان 3درصد) نارنجی ( با دامنه نوسان 2 درصد) قرمز( با دامنه نوسان 1 درصد ) با دامنه نوسان متفاوت روزانه تقسیم میشوند.
تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
این روزها صحبت از رشد بورس و هجوم نقدینگی به بازار سرمایه نقل محافل اقتصادی است. در کنار نگرانی‌‌های ایجاد شده یک فرصت تاریخی هم ایجاد شده که اگر دیر بجنبیم از کف اقتصاد ایران خواهد رفت. این فرصت تاریخی استفاده از ظرفیت بورس در تامین‌مالی بنگاه‌های بزرگ در ایران است. اما در این مقاله قصد داریم در رابطه با تفاوت بورس و فرابورس برای شما مطالبی را بیان کنیم.
در کشورهای توسعه‌یافته عمدتا تامین‌مالی بنگاه‌های بزرگ در بازار سرمایه انجام میشود و بانک‌ها بیشتر به تامین‌مالی شرکتهای کوچک و متوسط می‌پردازند. اما در ایران وضعیت برعکس تفاوت بورس کالا با فرابورس تفاوت بورس کالا با فرابورس است.
شرکتهای بزرگ به‌دلیل داشتن دارایی زیاد و توان لابی‌گری بیشترین استفاده را از منابع بانکی برده‌اند و شرکتهای کوچک و متوسط عملا نتوانسته‌اند استفاده چندانی از این منابع ببرند.
حال به واسطه رشد سریع بازار سرمایه برای اولین بار در تاریخ ایران این فرصت ایجاد شده که بازار سرمایه نقش بیشتری در تامین‌مالی بنگاه‌های اقتصادی بزرگ برعهده گیرد. این کار نه‌تنها باعث کاهش فشار بر بانک‌ها و هدایت منابع آنها به سمت شرکتهای کوچک و متوسط خواهد شد، بلکه به مدیریت بهتر ریسک سرمایه‌گذاری و افزایش شفافیت در بنگاه‌های بزرگ هم کمک خواهد کرد.
تامین‌مالی بنگاه‌ها در بازار سرمایه معمولا به دو روش انتشار اوراق سرمایه‌گذاری یا انتشار اوراق بدهی قابل‌انجام است. متاسفانه هر دو روش یعنی اوراق بدهی و اوراق سرمایه‌گذاری در بورس ایران طرفدار چندانی ندارند.
یقیناً هدف عمده شرکتها ورود به بازار سرمایه و کسب سود حاصل از این بازار است؛ اما واقعیت این است که برای همه شرکتهای فعال در کشور امکان ورود به بازار سرمایه و بورس وجود ندارد.
به همین دلیل است که بازار فرابورس مشابه بازار بورس و با همان ساختار قانونی ایجاد شده است و تنها تفاوت این دو بازار به چگونگی فرآیند پذیرش برمی‌گردد.
البته لازم به ذکر است که بازار فرابورس نسبت به بازار بورس شرایط آسان‌تری برای پذیرش داشته و همچنین انواع مختلف اوراق بهادار در آن معامله میشود.
فرابورس چیست؟
داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (OTC) به طور مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه نظارتی از جانب یک بورس انجام می‌گیرد.
فرابورس در مقابل داد و ستد بورسی که در بازارهای سازمان یافته رخ می‌دهد قرار دارد. یک بورس اوراق بهادار مزایایی همچون تسهیل نقدشوندگی، کاهش ریسک اعتباری در مورد نکول یکی از طرفین معامله، شفافیت و در دسترس بودن قیمت جاری بازار را دارد.
در معاملات بازار فرابورس قیمت برای عموم لزوماً منتشر نمی‌شود و به دلیل اینکه قراردادها دو جانبه هستند هر طرف می‌تواند نگران ریسک اعتباری طرف دیگر باشد.
همچون معاملات بورسی معاملات فرابورس در مورد کالا، ابزارهای مالی (شامل سهام) و اوراق مشتقه آنها انجام می‌گیرد. بازار اوراق مشتقه فرابورس در دارایی‌هایی مثل نرخ بهره، نرخ ارز، سهام و کالا فعال است.
محصولاتی که در بورس مبادله میشوند باید به خوبی استاندارد باشند. در واقع برای ایجاد شفافیت، محصولات مبادله شده باید مطابق با کمیت، کیفیت و عینیت مشخص تعریف شده بوسیلهٔ بورس و در تمام معاملات یکسان باشند. بازار فرابورس این محدودیت‌ها را ندارد. برای مثال ممکن است طرفین روی کمیت غیرمعمول توافق کنند.
در سال ۲۰۰۸ تقریباً ۱۶ درصد از سهام ایالت متحده در خارج از بورس مبادله می‌شد. در آوریل سال ۲۰۱۴ این رقم تا حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد.
در اواخر سال ۲۰۱۲ اگرچه مقدار معاملات اوراق مشتقه فرابورس ۳٫۳ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت، حجم معاملات پایاپای شده بالغ بر ۳۴۶٫۴ تریلیون دلار بود.
آمار منتشره بانک تسویه حسابهای تفاوت بورس کالا با فرابورس بین‌المللی در مورد بازارهای اوراق مشتقه فرابورس نشان می‌داد که این مقدار پایان ژوئن سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۶۹۳ تریلیون دلار بود.
ارزش بازار ناخالص اوراق مشتقه فرابورس که هزینه جایگزینی تمام قراردادهای در حال اجرا در قیمتهای جاری بازار می‌باشد از ۲۵ تریلیون دلار در اواخر سال ۲۰۱۲ به ۲۰ تریلیون دلار در پایان سال ۲۰۱۳ کاهش یافت.
تفاوت در دو بازار بورس و فرابورس
بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۵ بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.
تقسیم‌بندی این ۵ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
در مقابل بازار بورس به‌طورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود.
به‌عبارتی‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد تفاوت بورس کالا با فرابورس به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد. کانال حساب و کتاب
ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.
در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؟
بورس یا فرابورس؟
شرکتهایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته‌شده تفاوت بورس کالا با فرابورس در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
صندوق های جسورانه چیست؟
این صندوق ها همان venture capital هستند.
علت اینکه به آنها لفظ جسورانه داده می شود به این دلیل است که بروی دارایی های فکری (ایده ها) سرمایه گذاری می کنند.
مزایا:
در کشور ما افراد زیادی وجود دارند که واقعا ایده های بکری در ذهن خود داشته و حتی با هزینه شخصی تا حدودی این ایده را به مرحله اجرا گذاشته اند. اما هزینه های به ثمر رساندن یک ایده به یک کسب و کار موفق بالا است و همین هزینه باعث می شود ایده ها فراموش شوند. صندوق های جسورانه تشکیل می شوند و سرمایه جذب می کنند تا از این ایده ها حمایت کنند تا به مرحله اجرا برسند. تیم تحلیل و بازاریابی این صندوق ها پس از بررسی ایده های مناسب برای آنها تامین مالی کرده و کسب و کار را به مرحله بلوغ می رسانند.
این صندوق ها تفاوت بورس کالا با فرابورس در مقابل سرمایه ای که در اختیار صاحبان ایده قرار می دهند بخشی از سهام شرکت تشکیل شده در آینده را برای خود ثبت می کنند و بعد از حدود ۷ تا ۱۰ سال (زمانی که شرکت به سوددهی مناسب رسید) سهام خود را در بورس عرضه می کنند (یعنی شرکت را وارد بورس می کنند) یا به افراد ثروتمند می فروشند یا به خود صاحب ایده. و در نهایت از این پروژه سرمایه گذاری (تامین مالی ایده) خارج شده و وارد پروژه ای ای دیگر می شوند.
این صندوق ها در انتظار مجوز سازمان بورس هستند تا در فرابورس پذیره نویسی شوند.
فرق بورس و فرابورس چیست؟
بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ای از بازار سرمایه هستند، اما شرایط پذیرش شرکتها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از فرابورس است.
به گزارش شهرآرانیوز، بازارهای مالی تشکیلات پیچیده‌ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت‌گذاری بازار ایفا می‌کنند. به‌طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می‌گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته میشود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه‌داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می‌دهند.
بورس، بازاری است که قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میشود که در ایران به سه بخش اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم میشوند.
به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا به عبارتی دارایی‌های کاغذی معامله میشود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن ثروت‌های واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش میشود، بورس کالا گفته میشود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای یادشده در آن وجود دارد.
البته مدل دیگری از بورس به اسم بورس ارز رایج است که هنوز در ایران این بورس راه نیافتاده است.
بازار فرابورس چیست؟
فرابورس مثل بورس بازاری است که در آن سهام شرکتها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری میشود. بازا فرابورس فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن راحت‌تر است و شرکتهای کوچک هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مهمترین وظیفه فرابورس ایران، سامان‌دهی و هدایت بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این‌رو شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را دارند و می‌توانند از تمام مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس موجب تفاوت بورس کالا با فرابورس یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکتها کاهش یابد.
همچنین سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
فرابورس برای عرضه و نقل‌وانتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نام‌های بازار یک، بازار دو، بازار سه (عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار پایه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.
اما تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
تقسیم‌بندی بازار:
بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد. ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج میشود. بازار فرابورس ایران دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است. بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم‌بندی و تعداد این دو بازار است.
فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:
شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکتهای کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. در جدول زیر می‌توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:
| شرایط پذیرش | بازار بورس | بازار فرابورس | |||
| تابلو اصلی بازار اول | تابلو فرعی بازار اول | بازار دوم | بازار اول | بازار دوم | |
| حداقل سرمایه ثبت شده شرکت | ۱۰۰ میلیارد تومان | ۵۰ میلیارد تومان | ۲۰ میلیارد تومان | یک میلیارد تومان | ۱۰۰ میلیون تومان |
| حداقل سهام شناور | ۲۰ درصد | ۱۵ درصد | ۱۰ درصد | ۱۰ درصد | پنج درصد |
| حداقل تعداد سهامداران | هزار نفر | ۷۵۰ نفر | ۲۵۰ نفر | ۲۰۰ نفر | – |
| حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوط | سه سال | سه سال | دو سال | حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد | حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد |
| زیان انباشته | نداشته باشد | نداشته باشد | نداشته باشد | نداشته باشد | برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد |
| نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها | ۳۰ | ۲۰ | ۱۵ | ۱۵ | – |
| سودآوری | سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | – |
- بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد، اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
- دیگر تفاوت بورس و فرابورس، ساعات معامله‌ی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است.
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس:
پذیرش و درج شرکتهای سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکتها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.
شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.
شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکتهایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکتهای حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.
سهامداران شرکتهای پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.
- امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:
شرکتهای پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع تفاوت بورس کالا با فرابورس مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.
اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده تفاوت بورس کالا با فرابورس است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکتهای حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.
سهام مورد مبادله در تفاوت بورس کالا با فرابورس بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آنها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.
در نظر داشته باشید که سهام شرکتهای فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری‌های رسمی دریافت کنید.
تفاوت بورس کالا با فرابورس
فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور – بورس اوراق بهادار و بورس کالا – با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد. برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، این بازار تفاوت چندانی با بازار بورس ندارد و با یک کدمعاملاتی، می‌توان در هردوی این بازارها به خرید و فروش پرداخت.
ورود به بازارهای فرابورس برای شرکتها از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و ورود شرکتها به این بازار آسان‌تر است.
تفاوت فرابورس و بورس و زیرمجموعه‌های آنها در قالب تصویر
دستورالعمل پذیرش و عرضه اوراق بهادار در فرابورس ایران، فعالیت آن را در قالب چهار بازار مجزا تبیین کرده است که در بازار اول، دوم و اوراق مشارکت، انواع اوراق بهادار پذیرفته و در بازار سوم، تنها عرضه اوراق بهادار انجام می شود.
بازار اول فرابورس
دراین بازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .
در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد. در این بازار واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان که نزد سازمان بورس ثبت شده اند به شرطی امکان معامله را دارند، که حداقل سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله50 میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوق‌های زمین ومسکن 200 میلیارد ریال و با نام باشند.
بازار دوم فرابورس
در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .
در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال ومشمول مادۀ 141 لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.
بازار سوم فرابورس ( بازار عرضه)
بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
در بازار عرضه فرا بورس بلوکهای سهام شرکتهای سهامی (عام، خاص، تعاونی و …) ،حق‌تقدم خرید سهام شرکتهای سهامی عام،سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکتهای سهامی عام، پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت،پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها، املاک و مستغلات ،امتیازبهره برداری وحق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.
بازار چهارم فرابورس ( اوراق مشارکت)
انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود. امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوندکه درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک وگواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام وخاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.
دیدگاه شما