ارزیابی یک ارز دیجیتال با ضریب بتا
ضریب بتا یا عامل بتا (Beta coefficient) معیاری برای اندازه‌گیری نوسان (یا ریسک سیستماتیک) یک سهم نسبت به کل بازار است.
به گزارش بازار به نقل از رمزارز نیوز، در زبان انگلیسی ضرب‌المثل معروفی وجود دارد که می‌گوید: «No Pain, No Gain». که معادل همان ضرب‌المثل «نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود» است. یعنی هر خوشی و راحتی با رنج و سختی همراه است. به تعبیر دیگر، کسب سود با احتمال ضرر همراه است. مفاهیمی مانند بازدهی، نوسان و ریسک، از اجزای ضروری بازارهای مالی و به خصوص بازار ارزهای دیجیتال هستند. نمی‌توان بدون وجود ریسک، انتظار کسب بازدهی داشت. در علوم مالی، مفهومی به نام ضریب بتا (β) وجود دارد که این سه مفهوم را به هم گره زده است. در واقع ضریب بتا یا عامل بتا (Beta coefficient) میزان ریسک یک سهم یا یک ارز دیجیتال را نسبت به کل بازار می‌سنجد و این ریسک با احتمال بازدهی نیز همراه است. در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم ضریب بتا آشنا کنیم.
ضریب بتا یا عامل بتا (Beta coefficient) معیاری برای اندازه‌گیری نوسان (یا ریسک سیستماتیک) یک سهم نسبت به کل بازار است. ضریب بتا در مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAMP) به کار می‌رود که رابطه میان ریسک سیستماتیک (Systematic Risk) و بازدهی انتظاری (Expected Return) داریی‌ها را توضیح می‌دهد. CAMP یا همان مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به طور گسترده به عنوان روشی برای قیمت‌گذاری اوراق بهادار ریسکی و تخمین بازدهی انتظاری دارایی‌ها به کار می‌رود و هر دو عامل ریسک دارایی و هزینه سرمایه هم در آن لحاظ می‌شود.
روش محاسبه ضریب بتا (β) سهم
این عامل، بی‌ثباتی و نوسان یک سهم خاص را نسبت به ریسک سیستماتیک کل بازار اندازه می‌گیرد. از لحاظ آماری، بتا نمایانگر شیب خط رگرسیون مجموعه نقاط داده (Data Points: مقداری عددی روی نمودار) است. در علوم مالی، هر کدام از نقاط داده نمایانگر بازدهی یک سهم خاص در مقابل کل بازار است.
در واقع عامل بتا بازدهی سهم را در واکنش به نوسانات بازار توصیف می‌کند. ضریب بتای یک سهم با تقسیم حاصل کواریانس بازدهی سهم و بازدهی بازار به واریانس بازدهی بازار طی یک دورۀ مشخص به دست می‌آید.
ضریب بتا به صورت زیر محاسبه می‌شود:
ضریب بتا یا عامل بتا
Re برابر است با بازدهی یک سهام خاص
Rm برابر است با بازدهی کل بازار
صورت کسر، یعنی کوواریانس بازدهی سهم و بازار (Covariance(Re,Rm)) به این معنی است که چه مقدار از تغییرات بازدهی سهم یا ارز دیجیتال به تغییرات بازدهی بازار مربوط است.
مخرج کسر، یعنی واریانس بازدهی بازار (Variance(Rm)) بیانگر میزان پراکندگی مجموعه نقاط داده از مقدار میانگین آن است.
محاسبه مقدار عامل بتا به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند دریابند که آیا حرکت قیمت یک ارز دیجیتال یا سهم با باقی بازار همراستا است یا خیر. این ضریب همچنین می‌تواند اطلاعاتی در مورد میزان نوسان (یا مقدار ریسک) یک ارز دیجیتال نسبت با رمزارزهای دیگر بازار ارائه دهد. برای اینکه اطلاعات ارائه‌شده توسط ضریب بتا مفید باشد، لازم است که سهم و بازار با هم مرتبط باشند. به عنوان مثال محاسبه ضریب بتا برای اوراق قرضه ETF و S&P ۵۰۰ نمی‌تواند اطلاعات مفیدی ارائه دهد؛ زیرا اوراق قرضه و سهام چندان شباهتی به هم ندارند. اما محاسبه این ضریب برای قیمت رمزارزها و بازدهی کل بازار کریپتو همواره اطلاعات مناسبی را ارائه می‌دهد.
برای کسب اطمینان از مناسب بودن معیاری (بازار) که در نسبت با یک سهم خاص سنجیده می‌شود، لازم است که مقدار ضریب تعیین (R-squared) آن سهم زیاد باشد. ضریب تعیین، معیاری در علم آمار است که درصد تغییر قیمت تاریخی یک رمزارز یا سهم را نشان می‌دهد.
هنگامی که از عامل بتا برای تعیین درجه ریسک سیستماتیک یک رمزارز استفاده شود و ضریب تعیین آن نسبت به بازار مقدار زیادی باشد، یعنی آن ارز دیجیتال و بازار به هم مرتبط هستند.
به عنوان مثال یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (ETF) طلا مانند سهام طلای صندوق اسپایدر (GLD) به عملکرد بازار شمش طلا وابسته است. در نتیجه یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (ETF) طلا نسبت به شاخص S&P ۵۰۰ ضریب بتا و ضریب تعیین پایینی دارد.
می‌توان مفهوم ریسک را به دو دسته تفکیک کرد. دسته اول ریسک سیستماتیک نام دارد که به ریسک کاهش قیمت کلی بازار مربوط است. بحران مالی سال ۲۰۱۸ به این نوع ریسک مربوط بود و تنوع سهام موجود در پرتفوی سرمایه‌گذاران نمی‌تواند از این نوع ریسک بکاهد. ریسک تنوع‌ناپذیر (un-diversifiable risk) نام دیگر ریسک سیستماتیک است.
ریسک غیرسیستماتیک یا ریسک تنوع‌پذیر (Diversifiable Risk) به نااطمینانی یک سهم یا صنعت خاص مربوط است. به عنوان مثال اعلام خبر ناگهانی و غافلگیرکننده مبنی بر وجود درصد بالایی از ترکیبات خطرناک فرمالدئید در کف‌پوش‌های چوبی محصول شرکت Lumber Liquidators در سال ۲۰۱۵ نمونه‌ای از ریسک غیرسیستماتیک است. این ریسک مختص یک سهم یا شرکت است و می‌توان مقدار آن را با تنوع‌بخشی به سهام کاهش داد.
اگر عامل بتای رمزارز یا سهمی برابر با مقدار ۱ باشد، یعنی قیمت ارز دیجیتال یا سهم به شدت با بازار همبستگی دارد. سهمی که ضریب بتای آن ۱ است، ریسک سیستماتیک دارد. باید توجه کرد که نمی‌توان با محاسبه ضریب بتا ریسک غیرسیستماتیک را تشخیص داد. افزودن سهمی با ضریب بتای ۱ به پرتفو (سبد دارایی) باعث افزایش ریسک پرتفو نمی‌شود اما از طرفی هم احتمال بازدهی اضافی آن سبد را افزایش نمی‌دهد.
β کمتر از ۱
اگر عامل بتا کمتر از ۱ باشد، به این معنی است که از منظر تئوری میزان نوسانات آن رمزارز یا سهم از مقدار نوسان بازار کمتر است. افزودن چنین رمزارز یا سهمی به یک سبد دارایی، از میزان ریسک سبد می‌کاهد.
ارز دیجیتال مطلوب، اغلب ضریب بتای کمتری دارند؛ زیرا تمایل دارند که آهسته‌تر از میانگین بازار حرکت کنند.
β بیشتر از ۱
اگر عامل بتای سهمی بزرگ‌تر از ۱ باشد، از منظر تئوری به این معنی است که بیشتر از بازار نوسان می‌کند. به عنوان مثال اگر ضریب بتای سهمی خاص ۱۰۲ باشد، یعنی ۲۰% بیشتر از بازار نوسان دارد. سهام حوزۀ تکنولوژی و همچنین سهامی که ارزش بازار پایینی دارند، معمولاً ضریب بتای بیشتری نسبت به بازار دارند. افزودن چنین سهمی به یک سبد دارایی، ریسک سبد را افزایش می‌دهد و در کنار آن ممکن است بازدهی انتظاری نیز افزایش آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ یابد.
β منفی
بعضی از سهم‌ها ضریب بتای منفی دارند. سهمی با ضریب بتا ۱- بیانگر همبستگی معکوس سهم با بازار است. چنین سهمی می‌تواند نمایانگر معکوسی از روند بازار باشد. معاملات اختیار فروش (Put Options) و صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری معکوس (Inverse ETFs) به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضریب بتای منفی داشته باشند. همچنین معدودی از گروه‌های صنعتی هستند که ضریب بتای منفی در آنها رایج است، مانند استخراج‌کنندگان طلا و همینطور برخی توکن های لوریج شده نیز بتای منفی دارند.
ضریب بتا در تئوری و در عمل
عامل بتا در تئوری فرض می‌کند که بازدهی ارز دیجیتال یا سهم از منظر علم آمار به صورت نرمال توزیع می‌شود؛ اما بازارهای مالی مستعد شگفتی‌های فراوانی هستند. در واقعیت بازدهی همیشه به صورت نرمال توزیع نمی‌شود. در نتیجه پیش‌بینی ضریب بتا در مورد آینده قیمت یک ارز دیجیتال سهم همیشه درست از آب در نمی‌آید و ممکن است اشتباه باشد.
سهمی با بتای پایین ممکن است نوسانات کمی داشته باشد و حتی احتمال دارد در بلندمدت هم روندی نزولی در پیش بگیرد. در نتیجه، اضافه کردن سهمی با روند نزولی، تنها زمانی ریسک سبد دارایی را کاهش می‌دهد که سرمایه‌گذار ریسک را بر اساس نوسان تعریف کند. اما در عمل، سهمی با ضریب بتای اندک که روندی نزولی دارد، به احتمال زیاد باعث بهبود عملکرد سبد دارایی نمی‌شود.
به همین ترتیب، سهمی با ضریب بتای بالا که عمدتاً به سمت بالا در نوسان است، ریسک سبد دارایی را افزایش خواهد داد؛ اما از طرفی هم ممکن است عواید آتی و بازدهی را زیاد کند. به همین دلیل توصیه می‌شود که سرمایه‌گذار برای ارزیابی یک سهم، هم از ضریب بتا و هم از وجوه دیگری مانند عوامل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کند.
با وجود اینکه ضریب بتا می‌تواند اطلاعات مفیدی از ارزیابی یک سهم ارائه دهد اما محدودیت‌هایی هم دارد. ضریب بتا برای تعیین ریسک کوتاه‌مدت سهم و همچنین در تحلیل نوسانات برای مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای مفید است. اما از آنجایی که ضریب بتا با استفاده از نقاط داده تاریخی محاسبه می‌شود، لذا در پیش‌بینی قیمت‌های آینده چندان به کار سرمایه‌گذاران نمی‌آید.
از طرفی دیگر، در سرمایه‌گذاری‌های بلنده‌مدت نیز چندان کاربرد ندارد؛ زیرا نوسانات قیمت ارز دیجیتال یا سهم می‌تواند به طرز قابل توجهی از یک سال تا سال دیگر متفاوت باشد و بسته به مرحله رشد شرکت و عواملی دیگر تغییر کند.
سخن پایانی
ضریب بتا یا عامل بتا معیاری برای اندازه‌گیری نوسان و ریسک سیستماتیک دارایی‌های مالی است. در واقع ضریب بتا نوسان یک سهم را به نسبت نوسان کل بازار تعیین می‌کند. هرچه نوسان بیشتر باشد، ریسک بالاتر است اما احتمال کسب بازدهی نیز بیشتر می‌شود. نوسان می‌توان مثبت باشد و به سود منجر شود و البته می‌تواند منفی باشد و به ضرر بینجامد. مقدار عامل بتا از تقسیم همبستگی (کوواریانس) بازدهی سهم و بازار بر پراکندگی (واریانس) بازدهی بازار به دست می‌آید و بیانگر نسبت حرکت قیمت سهم یا رمزارز با جهت کلی بازار است.
مقادیر عامل بتا می‌تواند معادل ۱ باشد که بیانگر ارتباط قوی ارز دیجیتال با بازار است؛ می‌تواند بزرگ‌تر از ۱ باشد که نشان می‌دهد نوسانات ارز دیجیتال بیشتر از نوسانات بازار است؛ و می‌تواند کوچک‌تر از ۱ باشد که یعنی نوسانات ارز دیجیتال کمتر از نوسانات کلی بازار است و ریسک کمتری دارد و البته احتمال کسب بازدهی را به همان مقدار می‌کاهد. این مفهوم، محدودیت‌هایی آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ هم دارد: چندان در بلندمدت به کار نمی‌آید و از آنجایی که بر اساس داده‌های گذشته ساخته شده است، قیمت‌های آینده را پیش‌بینی نمی‌کند.
زنگ خطر برای بازار کریپتو؛ هکرها امسال بیش از ۳ میلیارد دلار رمزارز به سرقت برده‌اند
آمار نشان می‌دهد صرفاً در دو هفته‌ی اخیر ۷۱۸ میلیون دلار رمزارز به سرقت رفته است. اگر این روند ادامه یابد، ۲۰۲۲ از لحاظ رمزارزهای به‌سرقت‌رفته رکوردشکنی می‌کند.
ارزش رمزارزها در یک سال اخیر به‌شکل قابل توجهی کاهش یافته است، اما هکرها همچنان اشتیاق زیادی به سرقت رمزارز دارند و آن‌طور که بلومبرگ به نقل از مؤسسه‌ی Chainalysis می‌نویسد، افراد سودجو توانسته‌اند ازطریق سرقت این دارایی‌های دیجیتالی پول زیادی به جیب بزنند.
آمار نشان می‌دهد صرفاً در ماه جاری میلادی (که دو هفته از آن گذشته) حداقل ۷۱۸ میلیون دلار رمزارز به سرقت رفته است تا آمار ناخالص در سال ۲۰۲۲ مرز سه میلیارد دلار را رد کند. اگر وضعیت به همین شکل ادامه یابد، ۲۰۲۲ از لحاظ مقدار رمزارز سرقت‌شده توسط هکرها رکوردشکنی خواهد کرد. رکورد فعلی دراختیار سال ۲۰۲۱ است. آن‌طور که کارشناسان می‌گویند، سه میلیارد دلارِ موردبحث ازطریق ۱۲۵ هک سرقت شده است.
همان‌طورکه می‌بینید هکرها توانسته‌اند در سال ۲۰۲۲ با تعداد کمتری حمله‌ی هکری، پول بیشتری نسبت‌به سال ۲۰۲۱ به جیب بزنند
به‌نظر می‌رسد بیشتر اهداف از نوع پروتکل‌های دی‌فای (DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز) هستند. این پروتکل‌ها الگوریتم‌های مبتنی‌بر نرم‌افزار را در سیستم پیاده‌سازی می‌کنند تا سرمایه‌گذاران کریپتو بتوانند ازطریق لجرهای دیجیتالی و بدون اتکا بر یک واسط مرکزی، رمزارز را معامله کنند، قرض بدهند یا قرض بگیرند.
کارشناسان امنیتی می‌گویند هکرها در سوءاستفاده از ضعف‌های موجود در سیستم امنیتی، کد و ساختار بازارگاه‌های مبتنی‌بر امور مالی غیرمتمرکز ماهر شده‌اند. اکثر ارائه‌دهندگان خدمات مالی به سیستم‌های دی‌فای وابسته‌اند و همین موضوع باعث می‌شود که مسئولیت پیدا کردن راهکار برای جلوگیری از هک، برعهده‌ی خودشان باشد.
مؤسسه‌ی Chainalysis می‌گوید در هیچ‌یک از ماه‌های سال ۲۰۲۲ به اندازه‌ی ماه اکتبر رمزارز به سرقت نرفته است. این مؤسسه ادعا می‌کند بریج‌های بین بلاک چین‌ها به‌شدت آسیب‌پذیرند و بسیاری از هکرها ازطریق آنها اقدام به سرقت رمزارز می‌کنند.
بلومبرگ می‌گوید در ۱۰ هک بزرگ امسال بیش از ۱٫۷ میلیارد دلار رمزارز به سرقت رفته است
در روزهای اخیر صنعت کریپتو از دو حادثه به‌شدت متأثر شده است. در حادثه‌ی اول، یک هکر ازطریق دست‌کاری قیمت توکن سرویس دی‌فای Mango توانست ۱۰۰ میلیون دلار به سرقت ببرد. همچنین هفته‌ی گذشته دو میلیون بایننس‌کوین (معادل تقریباً ۵۷۰ میلیون دلار) توسط یک هکر به سرقت رفت. حدودا ۱۰۰ میلیون دلار از این مبلغ بازگردانده نشد، اما صرافی بایننس بقیه‌ی پول را فریز کرد.
پلتفرم‌های مبتنی‌بر دی‌فای به هدفی جذاب برای گروه‌های هکری دولتی تبدیل شده‌اند. Chainalysis می‌گوید در اوایل سال جاری میلادی هکرهای وابسته‌به دولت کره‌ی شمالی موفق شده‌اند بالغ‌بر یک میلیارد دلار رمزارز از پروتکل‌های دی‌فای به سرقت ببرند.
کمبود برق زیر سر دولت است؛ به استخراج رمزارز ربطی ندارد
رئیس کارگروه استخراج رمز ارز کمیسیون بلاکچین معتقد است مطابق آمار وزارت صمت، میزان مصرف برق مزارع مجاز استخراج رمزارز 187 مگاوات است، در حالیکه وزارت نیرو این عدد را بیشتر از 300 مگاوات برآورد می‌کند.
به گزارش تحریریه، پس از قطعی گسترده برق در کشور، همه به دنبال دلیل این مسئله می‌گشتند. در همین رابطه صنعت برق برای اولین بار و بر خلاف بارهای قبل، استخراج رمز ارز در کشور را به عنوان یک عامل اصلی قطعی برق عنوان کرده و از غافلگیری خود در مواجهه با این مسئله خبر داد.
بر اساس اطلاعات وزارت نیرو، میزان مصرف برق مجاز و غیر مجاز استخراج رمز ارز در کشور معادل 2000 مگاوات برآورد شده است. در همین راستا معاون وزیر نیرو در امور برق در بیان برآورد انجام شده گفته است، بر اساس اطلاعات جهانی حد بالا و حد پایین مصرف برق برای استخراج رمز ارز در دنیا بین 15 هزار مگاوات تا 60 هزار مگاوات است. از سوی دیگر 10 درصد استخراج رمز ارز دنیا مرتبط با ایران است. با این وجود میزان مصرف برق بر اساس تخمین صورت گرفته معادل 2000 مگاوات برآورد می‌شود.
این استدلال وزارت نیرو به دلیل دقت حداقلی مورد پذیرش بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی قرار نگرفت و در این عده‌ای اطلاعات متفاوتی را پیرامون این مسئله مطرح کردند.
در همین راستا و به منظور پیگیری این مسئله به سراغ فاضل زیرکی، رئیس کار گروه استخراج رمز ارز کمیسیون بلاکچین و رمز ارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور رفتیم تا پیرامون این موضوع به گفتگو بنشینیم.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
اخیر با مطرح شدن موضوع خاموشی‌ها در کشور، مسئله استخراج رمز ارز مطابق زمستان بار دیگر به صدر جدول سوژه‌های رسانه‌ای رسید. سوال اصلی را از شما به عنوان متولی صنفی استخراج رمز ارز در کشور بپرسیم، میزان مصرف صنعت استخراج رمز ارزها در ایران چند مگاوات است؟
زیرکی: مطابق محاسبات ما، کل زنجیره جهانی استخراج رمز ارز معادل 11 هزار مگاوات برآورد می‌شود. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی جامعه جهانی این رشته معادل 5 درصد میزان استخراج کل جهان است که زمینه مصرف 500 تا 600 مگاواتی را به وجود می‌آورد. این بر اساس برآوردهای جهانی است اما باید در کشور هم با توجه به آمار وزارت ارتباطات و وزارت نیرو، پایش دقیق انجام داد.
به عبارت دیگر دولت به عنوان تنظیم‌گر باید هزینه کند و اطلاعات دقیقی از این صنعت به ما بدهد، زیرا استناد به آمار جهانی نمی‌تواند تصویر دقیقی برای تصمیم‌گیری کلان در کشور تلقی شود.
میزانی که شما مطرح می‌کنید با آمار وزارت نیرو اختلاف بسیار زیادی دارد، آیا باید به آمار شما به عنوان متولی صنفی اعتماد کرد یا آمار وزارت نیرو به عنوان بخشی از متولی دولتی تصویر دقیق‌تری به ما می‌دهد؟
زیرکی: وزارت نیرو می‌گوید، میزان مصرف برق مجاز استخراج رمز ارزها حدود 300 مگاوات است و آمار استخراج مجاز و غیرمجاز استخراج به 2000 مگاوات می‌رسد، این در حالیست که مطابق آمار وزارت صنعت معدن تنها 20 مزرعه استخراج رمز ارز مجوز فعالیت دارند و میزان مصرف برق آنها که 187 مگاوات مصرف برق دارند. همین تناقض شکل گرفته میان آمار دو وزارت‌خانه کشور می‌تواند صحت اطلاعات مرتبط با مزارع غیر مجاز را زیر سوال ببرد، زیرا در موارد مجاز شناسایی شده اختلاف وجود دارد، چگونه می‌توان صحت اطلاعات مزارع غیر مجاز را احصاء کرد.
اخیرا وزیر نیرو عنوان کرد، افرادی که به صورت غیر مجاز رمز ارز استخراج می‌کنند، قاچاقچی هستند، به نظر شما نقش وزارت نیرو در شکل‌گیری مزارع غیر مجاز تا چه اندازه است؟
زیرکی: اگر وزارت نیرو می‌داند که 2000 مگاوات مصرف برق غیر مجاز اتفاق می‌افتد و از موقعیت این مزارع غیر مجاز خبر دارد، چرا برای توقف فعالیت این مزارع اقدامی نمی‌کند؟ زمانی که وزیر نیرو می‌گوید، افرادی که رمز ارز غیر مجاز استخراج می‌کنند، قاچاقچی هستند، خب جلوگیری نکردن از فعالیت این‌ها عملا به معنی حمایت از قاچاق است که توسط مجموعه صنعت برق انجام می‌شود.
ما در انجمن و کارگروه استخراج کمیسیون، هیچ حمایتی از فعالیت غیر مجاز نداریم و نسبت به آن معترض هستیم. ما همیشه به تعرفه نادرست وزارت نیرو اعتراض کردیم اما هیچ‌گاه از زیرزمینی و غیر مجاز شدن این فعالیت حمایتی نداریم و این کار را محکوم کردیم.
آیا وزارت نیرو الگوریتمی برای رسیدن به عدد 2000 مگاوات مصرف رمز ارز معرفی کرده است، به عبارت دیگر این برآورد 2000 مگاواتی از کجا نشات می‌گیرد؟
زیرکی: واقعا وزارت نیرو باید پاسخ دهد که عدد 2000 مگاوات را بر اساس چه الگوریتمی برآورد کرده است، از نظر ما تنها مرجعی که می‌تواند به صورت دقیق آمار فعالیت در این حوزه را بدهد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، چراکه حتی نوع محتوای سیگنال‌ها قابل پیگیری است.
آمار وزارت نیرو هیچ مبنای دقیقی ندارد، برآورد میزان برق مصرفی استخراج رمز ارز در کشور روش علمی دارد که با همکاری بین بخشی میسر می‌شود و طبیعتا هزینه دارد، چرا وزارت نیرو بدون اینکه بخواهد هزینه کند به استناد یک سری آمار موهوم و غیر دقیق اقدام به بیان میزان مصرف می‌کند و عملکرد نامطلوب خود در حوزه صنعت برق را توجیه می‌کند؟
اینکه چرا وزارت نیرو و وزارت ارتباطات با امکاناتی که در اختیار دارد، مزارع غیر مجاز را شناسایی نمی‌کند، مسئله قابل تاملی است. آقای سخنگوی صنعت برق بارها اعلام کرده‌اند که ما می‌دانیم مزارع غیر مجاز چه افرادی هستند و از موقعیت آنها با خبر هستیم. خب واقعا به مردم اعلام کنند اگر می‌دانند، چرا متوقف نمی‌کنند.
آیا شما مستنداتی دارید که آمار مصرف برق 2000 مگاواتی مزارع استخراج رمز ارز در سطح کشور را زیر سوال ببرد؟ به عبارت دیگر آیا گزاره‌ای مبنی بر غلط بودن آمار وزارت نیرو وجود دارد؟
زیرکی: براساس اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، 500 هزار دستگاه استخراج رمز ارز قاچاق وجود دارد که از این تعداد 203 هزار دستگاه از این تعداد قابلیت فعالیت دارد. این درحالی‌ست که مصرف 2000 مگاواتی در کشور نیاز به فعالیت 1.5 میلیون دستگاه استخراج رمز ارز دارد و این دو آمار هیچ تطبیقی با هم ندارند. بنابراین این یکی از مواردی است که آمار وزارت نیرو در این حوزه را زیر سوال می‌برد. یعنی اساسا تعداد دستگاه استخراج رمز ارز برای مصرف 2000 مگاوات اصلا در کشور وجود ندارد.
این اقدام وزارت نیرو مبنی بر معرفی کردن صنعت استخراج رمز ارز به عنوان عامل اصلی قطعی برق چه تاثیر بر فعالیت‌های این بخش اقتصادی دارد؟
زیرکی: ما به عنوان یک نظام صنفی معتبر در کشور از صنعت برق شکایت داریم که چرا با انتشار آمار نادرست، فضای روانی کشور نسبت به این پدیده اقتصادی را به فضایی منفی بدل کرده است. به هر حال اسخراج رمز ارز در کشور یک فعالیت اقتصادی پذیرفته شده است، زیرا وزارت صنعت دارد مجوز این کار را صادر می‌کند. اینکه با انتشار آماری نادرست یک پدیده نامطلوب مثل خاموشی را به گردن این بخش صنفی بیندازیم، مسئلهای است که ما از بالاترین مراجع قانونی در این حوزه پیگیری خواهیم کرد.
آیا بازخورد و نمونه ای از این واکنش روانی مردم نسبت به صنعت استخراج رمز ارز دارید؟
زیرکی: بعد از خبری که صنعت برق داد و رمزارزها را مقصر قطعی برق عنوان کرد: گزارش‌های بسیاری منفی از سوی مراکز مجاز استخراج رمز ارز به دست ما رسیده که این صنعت نزد مردم یک وجهه بسیار منفی گرفته است. خب این مصداق آسیب به یک بخش فعال صنفی است که بر اساس ادعایی واهی مطرح شده و ما حق خود می‌دانیم که به صورت قانونی این اقدام را پیگیری کنیم.
اخیرا وزیر نیرو عنوان کرد که توافقاتی مبنی بر احداث نیروگاه تولید برق تجدیدپذیر برای فعالیت مزارع استخراج رمز ارز صورت پذیرفته است، ممکن است پیرامون این توافقات بیشتر توضیح دهید؟
زیرکی: ما با بخش خصوصی فعال در حوزه نیروگاه‌های تجدیدپذیر وارد بحث شدیم و حتی به توافق‌های بسیار خوبی دست پیدا کردیم، در همین رابطه نماینده وزارت نیرو به عنوان یک عنصر دولتی به توافق بین 2 بخش خصوصی وارد شد و ادعا کرد که قیمت‌های مورد توافق طرفین قیمت‌های کمی است. بعد از 2 سال وزارت نیرو وارد شد و قیمت خرید تضمینی بخش تجدیدپذیر را 40 درصد افزایش داد.
این یعنی وزارت نیرو مانع توافق شما و بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر شد؟
زیرکی: ما به عنوان بخش مجاز هرجایی که می‌رویم تا با توافق نسبت به تامین برق خود اقدام کنیم، شاهد ورود دولت به نمایندگی وزارت نیرو هستیم. در این شرایط واقعا کار بسیار دشوار می‌شود و این مسئله مصداق بارز دخالت و تصدی‌گری دولتی است. خب این مسئله دقیقا حمایت نکردن از بخش مجاز فعالیت در حوزه استخراج رمز ارز و حمایت از بخش غیر مجاز است که توسط دولت انجام می‌شود. این‌ها علامت سوال بزرگی است که وجود دارد و علت آن بررسی شود.
اساسا تعرفه قانونی برق شما چقدر است و بر چه مبنایی تعیین شده است، آیا قیمت برق شما در بازه‌های متفاوت زمانی اختلاف دارد؟
زیرکی: برقی که در تابستان به دست ما می‌رسد با قیمت 3900 تومان محاسبه می‌شود و در 8 ماه دیگر سال هم قیمت برق حدود 800 تومان است. به عبارت دیگر میانگین قیمت فروش سالانه برق 1657 تومان است. این تعرفه‌ای که به شما گفتم تعرفه برق صادراتی است. خب شما بگویید کدام بخش صنعت کشور چنین هزینه‌ای را برای برق پرداخت می‌کند؟ به عبارت دیگر صنعت استخراج رمز ارز برای صنعت برق کشور سودآوری کلانی دارد اما متاسفانه همواره شاهد تخریب گسترده این بخش هستیم.
یکی دیگر از مسائلی که در فضای رسانه کمتر به آن پرداخته شد، درخواست شما برای ایجاد نیروگاه حرارتی تولید برق با توافق با صنعت نفت است، این مسئله به کجا رسید و آیا با وزارت نفت به توافق رسیدید؟
زیرکی: ما با وزارت نفت وارد مذاکره شدیم تا خودمان نیروگاه بزنیم و برق تولید کنیم و این برق را برای استخراج رمز ارز مورد استفاده قرار دهیم. در این شرایط باز هم شاهد سنگ‌اندازی تیم دولتی بودیم که کمبود گاز را مطرح کردند، خب ما باید در این شرایط چه کنیم؟ تعرفه گاز برای فروش به مزارع را بالا بردند. با این شرایط ما راضی هستیم با همان تعرفه صادراتی گاز را خریداری کنیم اما انگار مسائلی بالاتر از مسائل اقتصادی وجود دارد که اجازه فعالیت به این حوزه در کشور نمی‌دهد.
آیا می‌توان این ادعا را مطرح کرد که کنش وزارت نیرو سبب شد تا شاهد افزایش مزارع غیر مجاز استخراج رمز ارز باشیم؟
زیرکی: اگر وزارت نیرو چنین رفتاری با استخراج مزارع رمزارز نداشت، با تعرفه صادراتی می‌شد صنعت برق را زنده کرد و قطعا مزارع اسخراج رمز ارز هم در مواقع بحران از طرح‌های مدیریت مصرف استقبال می‌کردند و قطعا شاهد چنین مواردی نبودیم. در حقیقت باید گفت، نوع کنش وزارت نیرو سبب شد تا شاهد چنین بحران‌هایی در این سطح باشیم.
در حال حاضر وضعیت مراکز مجاز استخراج رمز ارز به چه ترتیب بوده و قطعی برق چه پیامدی برای فعالین مجاز این حوزه داشته است؟
زیرکی: الان وزارت نیرو تمامی مزارع مجاز استخراج رمز راز را با مصرف 187 مگاوات از مدار خارج کرده است. خب ما سوال داریم چرا باید کمتر از 0.3 درصد از مصرف برق کشور چنین برخوردی شود. واقعا سوالات ما در ارتباط با کنش وزارت نیرو و صنعت استخراج رمز ارز بسیار زیاد است و وزارت نیرو هم هیچ اقدامی در جهت پاسخگویی انجام نمی‌دهد. الان بسیار از فعالین مجاز این حوزه دارند بیمه بیکاری پرداخت می‌کنند و شرایط به طور عمومی مناسب نیست.
با توجه به مجموع عوامل مطرح شد، به عنوان عملکرد بخش دولتی در حوزه مقابله با رمز ارزها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زیرکی: بر اساس برنامه ششم توسعه میزان تولید برق کشور باید باید به بیشتر از 100 هزار مگاوات برسد. در حال حاضر ما 15 هزار مگاوات از ظرفیت مطرح شده کمتر برق تولید می‌کنیم. خب آیا این ضعف عملکرد وزارت نیرو در استقرار ظرفیت نصب شده عامل قطعی برق است یا فعالیت استخراج رمز ارز که کمتر از 1 درصد میزان مصرف برق است. از سوی دیگر وزارت نیرو فارغ از مصرف در بخش صنعت، آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ وظیفه تامین برق را دارد، ما حاضر بودیم در توسعه این زیرساخت به وزارت نیرو کمک کنیم اما عملکرد وزارت نیرو سبب شد که هم شاهد قطعی برق و هم شاهد کمبود عرضه به بخش صنایع مرتبط موجود باشیم.
خطر از دست رفتن ارزهای دیجیتال، مردم ایران را تهدید می‌کند؟
تهران- ایرنا- ارزهای دیجیتال با به چالش کشیدن سلطه (هژمونی) دلار آمریکا اثرگذاری تحریم‌ها را کاهش داده‌اند، بنابراین واشنگتن در صدد افزایش نظارت بر معاملات ارزهای دیجیتال برآمده که این موضوع می‌تواند باعث بلوکه شدن و توقیف دارایی‌های ارز دیجیتال شهروندان کشورهای تحت تحریم از جمله ایران شود.
به گزارش روز جمعه ایرنا، «تحریم‌های اقتصادی» جزو ابزارهای فشاری است که روسای جمهوری آمریکا از آن به عنوان «سلاح اقتصادی» بهره گرفته‌اند. آنها از هر فرصتی که مبادلات مالی و اقتصادی رقبا را محدود کند، استفاده می‌کنند.
سیاست آمریکا در مقابل کشورهای تحریم شده، استفاده از فشار اقتصادی است که البته این مساله به ضرر آمریکا نیز بوده، چرا که تحریم‌های چند ساله این کشور باعث کاهش استفاده از دلار در معاملات در جهان شده، به طوری که بر اساس آمار سوئیفت در اکتبر سال گذشته میزان تراکنش‌های یورو از دلار بیشتر بوده است.
در مقابل، کشورهای تحریم شده به راهکارهای مختلفی برای عبور از تحریم‌ها دست پیدا کرده‌اند. مدتی قبل وزیر امور خارجه روسیه برای کاهش خطرات تحریم‌ها خواستار کنار گذاشتن دلار و جایگزین کردن آن با پول‌های ملی شد.
چین نیز اکنون با بین‌المللی سازی «یوآن» در کشورهای شرکت‌کننده در طرح «کمربند و جاده» به رهبری پکن؛ طرح تضعیف دلار را پیش می‌برد. این گونه اقدام ها تا جایی پیش رفت که اروپایی‌ها با عبرت گرفتن از تحریم‌های اعمال شده علیه سایر کشورها از سوی آمریکا، در حال تدوین طرحی هستند تا وابستگی اقتصادِ منطقهِ خود به دلار را کاهش داده و موقعیت جهانی یورو را تقویت کنند.
همزمان با تقویت پول‌های ملی در مقابل دلار، جایگاه ارزهای دیجیتال نیز به سرعت در حال ارتقا است به طوری که برخی کشورها اقدام به پذیرش ارزهای دیجیتال در نظام پرداخت خود کرده‌اند. در این میان، میزان استقبال از ارزهای دیجیتال در کشورهایی که دچار تحریم هستند نیز رو به افزایش است.
کشورهای تحت تحریم، از دلار به عنوان ابزاری برای مقابله با سلطه ی دلار استفاده می کنند که این موضوع با نگرانی آمریکا مواجه شده است.
در مواجهه با این رویکرد جهانی، دولت آمریکا تلاش کرده است که نظارت بر مبادلات ارزهای دیجیتال را افزایش دهد، آمریکا ارزهای دیجیتال را یک چالش جدی در مقابل کارایی تحریم‌ها می‌داند و در این راستا، مدتی قبل وزارت خزانه‌داری آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جهت جلوگیری از سوء استفاده افراد تحریم شده و دیگر استفاده‌های غیرقانونی از ارزهای دیجیتال، تمهیداتی در نظر گرفته است.
بر اساس این بیانیه، الزامات تابعیت از تحریم‌ها در صنعت ارزهای دیجیتالی - مانند موسسات مالی سنتی- اعمال می‌شود و برای عدم رعایت آنها، مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا بر این مساله تاکید شده که این کشور باید با تغییرات سیستم مالی جهانی همگام شود تا بتواند کارایی تحریم‌های خود را حفظ کند. برخی از دشمنان آمریکا در حال کاهش استفاده از دلار در مبادلات برون‌مرزی خود هستند و این موضوع می‌تواند اثربخشی تحریم‌ها را کاهش دهد. فناوری‌های جدیدی مانند ارزهای دیجیتال، پلتفرم‌های پرداختی جایگزین و روش‌های جدید دیگری که از آنها برای پنهان‌کردن پرداخت‌های آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ برون‌مرزی استفاده می‌شود، همگی می‌توانند اثربخشی تحریم‌های آمریکا را کاهش دهند.
بیانیه آمریکا نشان می‌دهد نگرانی این کشور از کم اثر شدن تحریم‌ها به واسطه فناوری‌های جدید تا اندازه‌ای است که ممکن است در مقابل دارایی‌های دیجیتال کشورهای تحریم شده مانند ایران، تمهیدات تازه‌ای بیندیشد. تمهیداتی که ممکن است دارایی‌های دیجیتال افراد را به خطر بیندازد.
رصد دارایی ارزهای دیجیتال
مدیرعامل انجمن بلاکچین روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، درباره تهدیدها و راهکارهای تامین امنیت ارزهای دیجیتال، گفت: بستر بلاکچین توسط کلیدهای خصوصی و عمومی، نگهداری یا منتقل می‌شود که به آن، امضای دیجیتال و آدرس کیف پول می‌گویند. از آنجا که شبکه بلاکچین دارای شفافیت است، تمام جابه‌جایی دارایی‌های دیجیتال در شبکه بلاکچین برای تمام مردم، قابلیت دیده شدن را دارد.
«عباس آشتیانی» اضافه کرد: به‌طور مثال یک رمز دارایی مانند بیت‌کوین پس از اینکه در یک بلاک تولید یا «ماین» می‌شود، از آدرس کیف پول مالک به کیف پول دیگر انتقال پیدا می‌کند، آن مقدار ارز دیجیتال منتقل شده و آدرس کیف پول مقصد کاملاً شفاف است.
وی تصریح کرد: نکته مهم این است که مالکیت آدرس کیف پول‌ها برای کسی عیان نیست مگر این که بر اساس IP (کد یا آدرسی که به دستگاه‌های متصل به اینترنت اختصاص داده می‌شود) به ویژه در استخرهای ماینینگ یا انتقال به یک کیف پول شناخته شده، بتوانیم به آن دارایی دیجیتال برچسب بزنیم.
آشتیانی افزود: اگر کسب‌وکاری، آدرس‌های خود را اعلام کند یا رصد شده باشد و دارایی دیجیتالی وارد کیف پول شود، هر زمانی که خارج شود برای همه قابل رؤیت است. اگر دولت متخاصمی در این میان باشد، می‌تواند به کیف پولی که عیان شده، برچسب بزند و دیگران را از پذیرش آن در کسب‌وکارهای خودشان منع کند.
اگر کسب‌وکاری، آدرس‌های خود را اعلام کند یا رصد شده باشد و دارایی دیجیتالی وارد کیف پول شود، هر زمانی که خارج شود برای همه قابل رؤیت است. اگر دولت متخاصمی در این میان باشد، می‌تواند به کیف پولی که عیان شده، برچسب بزند و دیگران را از پذیرش آن در کسب‌وکارهای خودشان منع کند.
وی خاطرنشان کرد: از طرفی برخی از کوین‌ها مانند دلار «تتر» که یک استیبل کوین (یک نوع کریپتوکارنسی یا رمز ارز است که برای حفظ ارزش دارایی دیجیتال از نوسانات قیمت، طراحی‌شده و معمولا معادل یک واحد ارزی است) با ارزش یک دلار است مخاطرات دیگری را نیز درون خود دارند.
آشتیانی افزود: این بلاکچین، عمومی نیست بلکه قرارداد هوشمندی بر بستر بلاکچین‌های دیگر مانند «ترون» و «اتریوم» است که طبق متن قرارداد هوشمند، شرکت صادرکننده، امکان فریز و قفل کردن دارایی‌های دیجیتال در کیف پول مقصد را برای خودش محفوظ نگه داشته است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در این نوع از کوین‌ها بعد از برچسب‌زنی و شناسایی دارایی دیجیتال از طریق تراکنش با کیف پول‌های معلوم یا بر اساس IP می‌توان علاوه بر آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ اینکه دیگران را از پذیرش آن دارایی دیجیتال منع کرد، دارایی را در همان کیف پول فریز کرد.
مدیرعامل انجمن بلاکچین تصریح کرد: اسناد بسیاری وجود دارد که تمامی این امور از جمله عدم پذیرش دارایی دیجیتال در یک کسب و کار بین‌المللی و همچنین فریز کردن دارایی در کیف پول مالک انجام شده‌اند و شرکت‌های بزرگی در زمینه جاسوسی بلاکچین، فعالیت خود برای برچسب‌زنی دارایی‌های دیجیتال را آغاز کرده‌اند. به طور مثال شرکت «تتر» تا کنون سابقه فریز کردن بیش از ۴۰۰ هزار دلار تتر در آدرس کیف پول مالکین خود را داشته است.
وی تصریح کرد: شرکت تجزیه و تحلیل ارزهای دیجیتال «سایفر تریس» (CipherTrace) که در زمینه شناسایی و برچسب‌زدن دارایی‌های دیجیتال در سطح جهان کار می‌کند، مدتی قبل اعلام کرد بیش از ۴.۵ میلیون بیت‌کوین از طریق ۷۲ هزار IP مستقل ایرانی گردش شده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه به ۲ صورت دارایی‌های ارز دیجیتال مورد تهدید قرار می‌گیرند، گفت: در برخی موارد، دارایی ارز «تتر» فریز شده و در سایر موارد، کیف پول‌های مشکوک، «برچسب‌گذاری» می‌شوند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه دارایی‌های ارز دیجیتال به دو صورت مورد تهدید قرار می‌گیرند، گفت: در برخی موارد، دارایی ارز «تتر» فریز شده و در سایر موارد، کیف پول‌های مشکوک، «برچسب‌گذاری» می‌شوند.
آشتیانی خاطر نشان کرد: در صورتی که دارایی ارز دیجیتال، برچسب‌گذاری شود، امکان مبادله آن در صرافی‌ها و همچنین پرداخت به عنوان وجه وجود ندارد، زیرا با وجود انتقال در ولت‌های (کیف پول) مختلف قابل رصد است.
وی یادآور شد: برخی ایرانیان که قصد نقد کردن بیت کوین خود در خارج از کشور را داشته‌اند، به دلیل برچسب خوردن دارایی خود نتوانسته اند اقدام به فروش کنند.
راهکارهای فرار از نظارت سیستم مالی آمریکا
مدیرعامل انجمن بلاکچین درباره راه‌حل‌هایی که با استفاده از آن می‌توان از این تهدیدات جلوگیری کرد، گفت: مقالاتی در آمریکا منتشر شده که نشان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال و رمز دارایی‌ها می‌توانند اثرپذیری تحریم‌ها را کمرنگ کنند. با کنار قراردادن هر سه نکته مطرح شده، این مسئله به ما گوشزد می‌شود که با استفاده از روش‌های فنی و علمی مانند تغییر IP، استفاده از ولت‌های HD (کیف‌پول‌های HD) و عدم تجمیع دارایی‌ها در یک کیف پول، از دارایی‌های دیجیتال خود محافظت کنیم. ضمن اینکه دارایی‌های دیجیتالی که قابلیت فریز کردن دارند را نیز از سبد دارایی خود حذف و آن را با دارایی‌های غیرمتمرکزتر تعویض کرده و به سبد استیبل کوین‌های خود (ارزهای باثبات) تنوع ببخشیم.
وی درباره راه‌حل‌های قانونی برای مقابله با این مسئله افزود: مدتی است در انجمن، سندهای امنیتی و استانداردهای نگهداری اطلاعات در فضای تبادل اطلاعات را تدوین کرده‌ایم. باید شرایطی فراهم شود تا با بالا بردن امنیت نگهداری دارایی دیجیتال، چشم خود را بر روی این ثروت نبندیم. تدوین سند می‌تواند از سمت بخش خصوصی با مشارکت کسب‌وکارها انجام شود.
آشتیانی برای مقابله با مخاطراتی که در این عرصه وجود دارد نیز پیشنهادهایی ارائه کرد و افزود: با فاصله گرفتن کسب‌وکارها از رویکرد مجوز محوری، برجسته کردن کسب‌وکارها در شرایط حساس و فضای تحریم، نقش مستقل دادن به کسب‌وکارها و الزام آنها به رعایت «استانداردهای امنیت نگهداری دارایی دیجیتال» می توانیم ضمن حمایت و توسعه رمز ارزها، مخاطرات آن را به حداقل برسانیم.
وی خاطر نشان کرد: مشکل رصد دارایی‌ها در صرافی‌های متمرکز بیشتر است، بنابراین توصیه می‌شود که افراد از صرافی‌های غیرمتمرکز و «استیبل کوین» (ارزهای باثبات) دیگری به جز تتر استفاده کنند.
تینیجرهای میلیونر! | درآمد عجیب و غریب نوجوانان ایرانی از بازار رمزارزها | سود ۱۳۵میلیون تومانی یک دانش‌آموز در هر ماه
در چند سال اخیر، بازار جدید برای سرمایه‌گذاری در ایران بازار رمزارزها بوده است. تخمین زده می‌شود که بیش از ۱۲میلیون نفر از جمعیت ایران در بازار رمزارز فعال باشند که به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از آنها نوجوانان باشند.
سارا کلهر ـ همشهری‌آنلاین: در تحقیقات انجام‌شده، برای فعالیت مردم در این بازار اهداف گوناگونی از جمله سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش پول، شغل و حرفه، حمایت از تکنولوژی و کنجکاوی و سرگرمی عنوان شده است.
آنچه این بازار را از سایر بازارهای سرمایه‌گذاری متمایز می‌کند حضور و فعالیت نوجوانان در این عرصه است. شاید دلیل استقبال نوجوانان از این بازار کنجکاوی، قدرت خطرپذیری بالا و آشنایی بیشتر آنها با فضای مجازی باشد.
در گسترش فعالیت این گروه سنی در بازار ارز دیجیتال، غیرحضوری شدن مدارس و برگزاری مجازی کلاس‌های درس به دلیل همه‌گیری کرونا را نباید نادیده گرفت؛ چرا که دانش‌آموزان در این دوران زمان بیشتری برای گذراندن در دنیای مجازی پیدا کرده‌اند همان‌طور که یکی از نوجوانان فعال در این حوزه در این باره به همشهری‌آنلاین گفت: مجازی شدن کلاس‌های درس در دوران کرونا نقش بسیار زیادی در فعالیت من در این بازار داشته است. می‌توانم بگویم اگر مدارس مجازی نمی‌شد، اصلا به این کار رو نمی‌آوردم.
محسن، یکی از نوجوانان فعال در این بازار، درباره نحوه آشنایی و فعالیتش در بازار ارز دیجیتال می‌گوید: تیر پارسال که تب بورس داغ بود با ترید کردن آشنا شدم. پس از مطالعه کردن و آموزش دیدن وارد بورس شدم، ولی بعد از مدتی فهمیدم نمی‌توانم به طور جدی در بورس ترید کنم.
او افزود: قبل از اینکه وارد بازار بورس شوم، درباره ترید کردن مطالعه زیادی کرده بودم، اما با وضع پیش‌آمده در بازار بورس تصمیم گرفتم وارد بازاری شوم که توانایی‌هام تست شود و مطالعاتم فایده داشته باشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم وارد بازار رمزارز بشوم.
آموزش از طریق منابع انگلیس‌زبان برای یادگیری نحوه معامله
محسن درباره یاد گرفتن راه و روش معامله در بازار ارز دیجیتال گفت: از طریق یوتیوب آموزش‌های زیادی دیدم ولی فایده خاصی نداشت. بیشتر مطالبی که آموختم از کتاب‌هایی بود که از مراجع معتبر ترید دانلود کردم و خواندم که همه به زبان انگلیسی بود.
این نوجوان که در مدرسه سمپاد درس می‌خواند، هدف اولیه‌اش را برای ورود به این بازار سنجیدن توانایی‌هایش بیان می‌کند، اما الان هدفش را از فعالیت در بازار ارز دیجیتال کسب درآمد می‌داند.
درآمد ۱۳۵ میلیونی در ماه
او با اشاره به اینکه سرمایه اولیه‌اش را برای حضور در این بازار پدرش تامین کرده است، درباره میانگین درآمدش به همشهری‌آنلاین گفت: دی پارسال با ۴ هزار دلار معادل ۸۰ میلیون تومان (با نرخ دلار پارسال) شروع کردم و الان ۶۰ هزار دلار معادل تقریبا یک میلیارد و ۸۰۰ تومان سرمایه دارم. اگر این مبلغ را به دوازده ماه تقسیم کنیم، حدودا در ماه ۴ هزار و ۵۰۰ دلار (حدودا ۱۳۵ میلیون با قیمت فعلی دلار) درآمد داشته‌ام.
او افزود: در این مدت هم سود هنگفت داشته‌ام هم ضرر هنگفت. تیر امسال با ریزش قیمت بیت‌کوین ۳۰ هزار دلار معادل ۷۵۰ میلیون (با قیمت آن زمان دلار) ضرر دادم، ولی خب جبران شد.
محسن درباره اینکه با درآمد حاصل از این راه چه کار می‌کند، آمارهای رمزارز چه می‌گوید؟ گفت: تقریبا هر چیزی را که دوست داشتم خریدم. بهترین موبایل‌ها، لپ‌تاپ‌ها، وسایل گیمینگ، برای پدر و مادرم هدیه خریدم و الان هم منتظرم گواهینامه رانندگی بگیرم تا ماشین بخرم.
مجازی شدن کلاس‌های درس و فعالیت در بازار رمزارزها
این نوجوان که در رشته ریاضی درس می‌خواند، درباره اینکه مجازی شدن مدرسه در فعالیت او در این عرصه تاثیر داشته است یا خیر توضیح داد: مجازی شدن کلاس‌های درس در دوران کرونا در فعالیت من در این بازار نقش بسیار زیادی داشته است. می‌توانم بگویم اگر مدارس مجازی نمی‌شد، اصلا به این کار رو نمی‌آوردم.
او در مورد اینکه چه مدت‌زمانی را در روز برای این کار اختصاص می‌دهد، گفت: این کار به صورت ممتد وقت نمی‌گیرد مثلا در هر ساعت حدودا ۱۰ دقیقه باید وقت بگذارم. این طور نیست که ۸ ساعت پیوسته درگیر باشم و بقیه روز آزاد باشم. هم همیشه وقت دارم هم همیشه درگیرم.
انگیزه‌ام برای درس خواندن کم شده است
محسن درباره اینکه فعالیت در این زمینه تاثیری در درس خواندنش داشته است یا نه توضیح داد: خیلی نیاز نیست از زمان درس خواندنم کم کنم، اما خب انگیزه‌ام برای درس خواندن خیلی کم شده است.
او درباره اینکه در آینده تصمیم دارد در چه زمینه شغلی فعالیت داشته باشد، گفت: قطعا تریدر می‌شوم و همین کار را ادامه می‌دهم. حالا چه تریدر بازار رمزارز چه تریدر بازار فارکس و طلا و نقره.
گوش دادن به پادکست و آشنایی با دنیای رمزارز
مانی یکی دیگر از نوجوانانی است که در بازار ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده است و از این راه درآمد کسب می‌کند. او درباره نحوه آشنایی‌اش با این بازار به همشهری‌آنلاین گفت: حدودا ۱۴ ساله بودم که دغدغه‌هایم برای آینده شروع شد و به فکر منبعی برای کسب درآمد بودم. از مادرم خواستم برای راه‌اندازی یک کار، سرمایه‌ای هرچند اندک در اختیارم بگذارد.
مادرم گفت سال ۸۳ کمی بعد از به دنیا آمدنت حدود ۱۰۰ هزار تومان سهام یک شرکت ساختمانی را برایت گرفتم. مادرم کارهایی را که برای آزادسازی سهام لازم بود انجام داد. سهامی که برایم خریده بود حدود ۵ میلیون تومان شده بود. این رشد چشمگیر طی این سال‌ها من را به فکر فروبرد که این مدل بازارها چقدر سودده هستند. اوایل تابستان ۹۸ بود و یکی از هم‌کلاسی‌هایم به من گفت دایی‌اش در بورس سرمایه‌گذاری کرده و به سود خوبی رسیده و او هم قصد دارد که در این بازار سرمایه‌گذاری کند. خلاصه این اتفاق‌ها باعث شد تصمیم بگیرم با سرمایه‌ای که داشتم وارد این بازار شوم.
او درباره منابعی که با مطالعه آنها در این زمینه آموزش دیده است، گفت: با افراد مختلفی در این باره صحبت کردم و مطالب زیادی در مورد بورس اوراق بهادار، بورس کالا و. می‌خواندم. با چند تا پادکست خیلی خوب هم آشنا شدم که مهم‌ترین آنها پادکست investplus بود. این پادکست خیلی کمکم کرد دید خوبی درباره مفاهیم و موضوعات و در کل مسائل مالی به دست بیاورم. بعد از این‌ها شروع کردم به مطالعه راجع‌به مسائل مربوط به اقتصاد خرد و کلان. در این بین با پادکست‌ها و منابع مطالعاتی جدیدی آشنا شدم و چندباری لفظ ارز دیجیتال را شنیدم و برایم جذاب بود. در این حین هم بازار بورس ایران به شدت کم‌رونق شد به همین دلیل کمکم شروع کردم به مطالعه درباره مفهوم کریپتوکارنسی و بلاکچین. چیزی که خیلی من را جذب کرد مفهوم غیرمتمرکز بودن (decentralisation) بود اینکه سازمان و نهادی نمی‌تواند به صورت مستقیم برای کسی تصمیم بگیرد!
مانی حفظ حریم شخصی را مهم‌ترین ویژگی این حوزه دانست و افزود: نکته جالب دیگر این است که از خالق بیت‌کوین فقط یک اسم ساتوشی ناکاموتو موجود است حتی سایر افراد داخل این جمع بزرگ هم علاقه‌ای به شناخته شدن ندارند و این یکی دیگر از ویژگی‌های بلاکچین است؛ یعنی حفظ حریم شخصی و امنیت!
او ادامه داد: یکی دیگه از مسائل جذاب این حوزه DAOها (Decentralized Autonomous Organization) است یعنی سازمان خودکار غیرمتمرکز. مسئله مهم و جالب دیگر در این حوزه حق رأی است که به تمام افراد حاضر داده می‌شود و این فوق‌العاده است.
این نوجوان فعالان این بازار را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: منافع شخصی افراد حاضر در این حوزه به چند دسته تقسیم می‌شوند برخی استخراج‌کننده هستند که به کمک شبکه می‌روند و از این طریق کسب درآمد می‌کنند، برخی دیگر از افراد با فعالیت‌هایی به جز ماینینگ نظیر ترید کردن، خواندن و بررسی وایت‌پیپرها و سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های کوچک و امید به بزرگ شدن آنها سعی در افزایش سرمایه دارند و برخی هم سعی دارند شبکه‌های موجود را گسترش بدهند. من هم سعی کردم در همه این حوزه‌ها تا جایی که می‌توانم اطلاعات کسب کنم و کمکم وارد این بازار شوم.
اهداف نوجوان خلاق از فعالیت در بازار رمزارزها
او درباره اهدافش به همشهری‌آنلاین گفت: هدف‌هایم هرروز دستخوش تغییر می‌شود مثلا ابتدا برای اینکه بتوانم درآمدی هرچند کم داشته باشم و بتوانم برای خودم چیزهایی را که نیاز دارم بخرم دست به کار شدم، ولی امروز هدفم غیرمتمرکز شدن در تمام مسائل موجود است. امروز عقیده‌ام این است که غیرمتمرکز شدن همه‌چیز می‌تواند راهی باشد برای تکامل و زندگی راحت‌تر انسان‌ها.
تا وقتی از سود کسب‌شده استفاده نکنید درواقع سودی نکرده‌اید!
مانی درباره میزان درآمدش از این راه چنین توضیح داد: به لحاظ درآمد شخصی هم در حال حاضر swing trading و scalping trading انجام می‌دهم و در زمان‌هایی که از نظر روانی آمادگی ترید کردن ندارم اقدام به خواندنwhite paper پروژه‌ها می‌کنم و سعی می‌کنم بهترین پروژه‌ها را در زمان هایپ کتگوری‌های مختلف پیدا کنم.
او افزود: نمی‌توان بابت میزان درآمد ماهیانه افراد در این حوزه نسخه‌ای پیچید، چون کاملا بستگی به شرایط بازار و شرایط ذهنی فرد در آن ماه دارد. یکی از نکات مهم در معامله‌گری این است که فرد نباید مدام کار کند فقط کافی است که هفته‌ای ۵ درصد بگیرد که وقتی سود مرکب وارد بازی می‌شود سودهای واقعی معنادار می‌شوند. از این‌ها بگذریم عامل دیگری هم در میزان سود موثر خواهد بود که سرمایه اولیه است. اگر میزان سود نسبی افراد را ۲۰ درصد ماهیانه در نظر بگیریم، فردی که با ۱۰ میلیون وارد شود ۲ میلیون تومان و فردی که با ۱۰۰ میلیون وارد شود ۲۰ میلیون تومان درآمد خواهد داشت.
این نوجوان ادامه داد: نکته مهمی که اینجا قابل تأمل است این است که تا وقتی از سود کسب‌شده استفاده نکنید درواقع سودی نکرده‌اید! فرضا شما با ۱۰۰ میلیون وارد بازار شده‌اید و ۲۰ میلیون سود کرده‌اید تا وقتی آن پول را از بازار مورد نظر بیرون نیاورید و در زندگی‌تان خرج نکنید شما سودی نبرده‌اید. من هم در این مدت از سودم برای ارتقای شخصی استفاده کردم. چندین کتاب جدید به کتابخانه‌ام اضافه کردم سخت‌افزارم را ارتقا داده‌ام و یک سالی است برای کارهای شخصی‌ام از خانواده پولی دریافت نکرده‌ام.
مانی درباره اینکه چند ساعت در روز مشغول ترید کردن است و آیا لازم است زمان‌های درس خواندن یا اوقات فراغتش را برای این کار صرف کند، گفت: نکته مهم اینجاست که در معامله‌گری شغلتان در اختیار شماست و می‌توانید هر زمانی که مایلید سر کار بروید و هر زمان که خواستید به کارهای دیگر بپردازید.
انگیزه‌ام برای درس خواندن کم شده است
مانی که در رشته ریاضی درس می‌خواند و امسال باید در کنکور شرکت کند، درباره تاثیر مجازی شدن کلاس‌های درس در میزان فعالیتش در این بازار به همشهری‌آنلاین گفت: مجازی شدن مدارس به شدت در بیشتر شدن فعالیتم در این بازارکمک کرد. در این مدت تا توانستم پادکست گوش دادم و کتاب خواندم البته در یک بازه زمانی به شدت به سمت افسردگی رفتم ولی با تغییر دادن ذهنیتم و رفتن به سمت خودشناسی از آن مرحله هم گذشتم و الان از این زمان و از این مرحله از زندگی‌ام تا حد مطلوبی رضایت دارم.
او افزود: تنها دلیلی که به صورت کامل از این مرحله زندگی‌ام راضی نیستم این است که روند تحصیلی‌ام با افت شدید مواجه شده و انگیزه‌ام برای درس خواندن کاهش پیدا کرده است. اما می‌دانم از این مرحله هم می‌گذرم ولی به شکل نرم‌تر. نرم‌تر به این معنی که آرزوی بچگی‌ام که فضانورد شدن بود محقق نخواهد شد، ولی حتما در دانشگاه در رشته مدیریت یا اقتصاد درس می‌خوانم که هم فرصت کار در یک مجموعه و کسب تجربه را داشته باشم و هم بعد از آن کار خودم را شروع خواهم کرد و با امید به ساخت شبکه هدفم برای بعد از ۳۰ سالگی سفر کردن و دیدن دنیاست.
باید این پدیده را مثبت تلقی کنیم و از آن تقدیر کنیم
دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، در خصوص فعالیت این گروه سنی در بازار ارز دیجیتال به همشهری‌آنلاین گفت: نوجوانِ امروز نوگرا و مبدع است. نسل‌های پیش از این به دلیل ضعف در ارتباطات و ناآشنایی با دنیایی که فضای مجازی در اختیار آنان می‌گذارد، از این دنیای وسیع دور مانده‌اند، اما نسل نوجوان ما با آگاهی و کسب دانش می‌توانند از فضای مجازی به درستی استفاده کنند و همان‌طور که می‌بینیم از دنیای تکنولوژی عقب نمانده‌اند با آن پیش رفته‌اند تا آنجا که امروز از این راه کسب درآمد می‌کنند.
او درباره اینکه آیا این اتفاق آسیب به شمار می‌آید یا نه توضیح داد: نه تنها این اتفاق نکته منفی ندارد، بلکه بسیار مثبت است چراکه سبب اشتغال‌زایی و کسب درآمد برای این نسل می‌شود. همسو شدن جوان امروز با پیشرفت‌های دنیای مجازی آسیب به شمار نمی‌رود آسیب این است که جوان ما مرتکب جرم شود درحالی‌که فعالیت این نسل در این حوزه سبب توسعه اقتصادی، رفع بیکاری، آرامش روحی و روانی فرد، کاهش طلاق و افزایش آمار ازدواج، کاهش آسیب‌های اجتماعی و جلوگیری از جرم و جنایت می‌شود. البته باید به این نکته توجه کنیم که در جامعه‌شناسی مثبت مطلق وجود ندارد و به هر حال هر پدیده‌ای می‌تواند پیامدهای منفی هم به دنبال داشته باشد.
دکتر قرایی‌مقدم بیان کرد: نسل گذشته، سنت‌گرایان و دنباله‌روها باید بدانند امروز جوانان به سوی خودمختاری می‌روند و از عقل و بینش و درایت خود بهره می‌برند.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه این دست از فعالیت‌ها در میان جوانان سایر کشورها نیز رواج یافته است، گفت: جوانان امروز مبتکر، خلاق و متکی به نفس هستند. بسیاری از آنها نمی‌خواهند از پدر و مادرشان پول بگیرند بنابراین به دنبال کسب درآمدند. همه این‌ها سبب می‌شود نه‌تنها در زندگی خودشان که در آینده در زندگی فرزندانشان هم تاثیر بگذارد؛ از این رو باید این پدیده را مثبت تلقی کنیم و از آن تقدیر کنیم.
این جامعه‌شناس درباره فعالیت نوجوانان در حوزه ارز دیجیتال گفت: همسو شدن جوان امروز با پیشرفت‌های دنیای مجازی آسیب به شمار نمی‌رود آسیب این است که جوان ما مرتکب جرم شود.
دیدگاه شما